W 1989 roku Michelle Obama była 25-letnim młodszym współpracownikiem w prestiżowej firmie prawniczej w Chicago, kiedy doświadczyła egzystencjalnego kryzysu w pracy, jednego z tych, które szczegółowo opisuje w swoim porywającym nowym pamiętniku, Becoming (Crown, 2018).
Kłopoty zaczęły się od zwykłej prośby biurowej, jak pisze:
Starszy partner pyta, czy będziesz mentorem nadchodzącego letniego współpracownika, a odpowiedź jest prosta: Oczywiście, że tak. Jeszcze nie zrozumiałeś, jak wielką siłę zmienia proste „tak”. Nie wiesz, że kiedy nadchodzi notatka potwierdzająca przydzielenie ci zadania, jakaś głęboka i niewidoczna linia uskoku w twoim życiu zaczyna drżeć, że jakiś uchwyt już zaczyna się wyślizgiwać.
Tym stażystą jest oczywiście 27-letni Barack Obama, student pierwszego roku prawa, któremu niewiele brakuje, by zostać prezydentem USA.
Jak 10% do 20% Amerykanów będących w związku małżeńskim (badania różnią się), była pierwsza para poznała się w pracy, a w książce Becoming, Michelle zręcznie wyjaśnia, jak poruszała się w tej sytuacji, której z pewnością nie wybrałaby dla siebie. Kiedy się poznali, pragmatyczna Michelle, w tym czasie Michelle Robinson, całkowicie zrezygnowała z randek, czyniąc pracę swoim priorytetem.
Ale chwyt, który opisuje, ten, który zaczyna się wymykać, nie ma nic wspólnego z jej stanowiskiem w sprawie randek. Raczej odnosi się do zdumiewająco spełnionego, wygodnego, ale przewidywalnego życia, które zbudowała sobie jako młoda osoba dorosła. Poza zdolnościami akademickimi, które wylądują na Uniwersytecie Princeton, a później w Harvard Law School, to, co doprowadziło ją do tego momentu w 1989 roku w kancelarii Sidley & Austin, gdzie pracowała w grupie marketingu i własności intelektualnej, to coś, co nazywa zamiłowaniem do „sprawdzania pudełek”. Ona wyjaśnia powtarzający się motyw tutaj:
Byłam box checker-marsz do zdecydowanego rytmu wysiłek/rezultat, wysiłek/rezultat – oddanym wyznawcą ustalonej ścieżki, choćby dlatego, że nikt w mojej rodzinie (poza Craigiem) nigdy nie postawił stopy na ścieżce przed.
W przeciwieństwie do przybywającego letniego współpracownika, nie wzięła wolnego czasu na pracę między college’em a szkołą prawniczą. Kiedy on pojawia się w jej życiu, ona już odnosi sukcesy, przydzielona do biura w wieżowcu, który podziwiała jako dziecko dorastające w dzielnicy robotniczej na południowej stronie Chicago. Ze swojego biurka miała widok na jezioro i mogła dostrzec skrawek swojej dawnej dzielnicy. „Czy jest coś, co można kwestionować? Na to nie wygląda”, pisze.
Ale wraz z pojawieniem się Baracka, pytań zaczyna przybywać.
Niepokojący brak jasności
Najpierw pojawia się jej sceptycyzm wobec tej podobno wyjątkowej postaci, która wylądowała w letniej pracy rok wcześniej niż większość studentów prawa. Ona jest przygotowana, aby nie być pod wrażeniem. „W moim doświadczeniu, umieścić garnitur na każdym pół-inteligentny czarny człowiek i biali ludzie mieli tendencję do wariować. Miałam wątpliwości, czy zasłużył na ten szum” – pisze. Z pewnością nie jest przez niego powalona z nóg, nie od razu. W rzeczywistości próbuje umówić go z przyjaciółką. Ale w końcu, przyjaźń rozszerza się i pogłębia, a oni znaleźć się w codziennym rytuale, dotykając bazy do rozmowy na koniec dnia, przyciągnięty do siebie.
Następnie jesteśmy świadkami relacji przekraczania granicy do romansu: Widzimy charyzmatyczną parę w filmie wpadającą na starszych partnerów, na imprezie firmowej, którą razem wykopują, i dzielącą się lodami na krawężniku w Hyde Parku. W ten sposób Obamowie znajdują się w sytuacji, która będzie znajoma dla ponad jednej trzeciej Amerykanów: muszą być niepozorni, jeśli chodzi o ich nowy status w biurze.
Dla Michelle sytuacja jest niepokojąca. Pisze, że „po cichu spierała się sama ze sobą. Czy istniał sposób, aby zrobić to niepoważnie? Jak bardzo mogłoby to zaszkodzić mojej pracy? Nie miałam jasności co do czegokolwiek – co było właściwe, kto się dowie i czy to miało znaczenie…”
Nawet według dzisiejszych standardów, gdzie firmy ustanowiły jaśniejsze zasady dotyczące ujawniania związków i zabraniające randek między menedżerami i ich bezpośrednimi podwładnymi, sytuacja Obamów nie była skomplikowana. Jak podkreśliłby Barack, Michelle nie była jego szefową. Jej zadaniem jako mentorki było upewnienie się, że czuje się on związany towarzysko – nie żeby potrzebował jakiejkolwiek pomocy w tym zakresie, jak się dowiedziała. A on miał opuścić firmę pod koniec lata, aby wrócić na Harvard.
Najwyraźniej musiał przedstawić swoją sprawę kilka razy, Michelle pisze w pamiętniku, nazywając go „zabójczą kombinacją gładkiego i rozsądnego.” Ona kontynuuje:
Więcej niż raz w ciągu najbliższych dni, położył dowody na to, dlaczego powinniśmy wyjść. Byliśmy kompatybilni. Sprawialiśmy, że się śmialiśmy. Oboje byliśmy dostępni, a ponadto przyznaliśmy się, że prawie natychmiast nie byliśmy zainteresowani nikim innym, kogo spotkaliśmy. Nikt w firmie, jak twierdził, nie przejąłby się, gdybyśmy się umawiali. W rzeczywistości, być może byłoby to postrzegane jako pozytyw. Przypuszczał, że partnerzy chcą, żeby w końcu zaczął dla nich pracować. Jeśli on i ja byliśmy obiektem, to poprawiłoby szanse na jego committing.
„Masz na myśli, że jestem jak jakiś rodzaj przynęty?” Powiedziałem, śmiejąc się. „Pochlebiasz sobie.”
Co więcej, w firmie prawniczej, reakcja kolegów Michelle była ciepła, co pasuje do tego, jak mało badań istnieje na ten temat. Kiedy w miejscu pracy dochodzi do romansu z pobudek miłosnych, wszystkie badania pokazują, że koledzy reagują na to bardzo pozytywnie”, wyjaśnia Alison Beard z Harvard Business Review w ostatnim odcinku podcastu „Dear HBR”. „Indywidualna produktywność wzrasta. Satysfakcja z pracy wzrasta dla zaangażowanych osób, a ich zaangażowanie w organizację wzrasta.”
Więcej niż reakcja kolegów na pączkujący romans Obamów, jednakże, jest to, jak młody prawnik radzi sobie z tym doświadczeniem wewnętrznie.
Całkowita zmiana w karierze
Początek biurowego romansu byłby tylko jedną z wielu przełomowych zmian w życiu Michelle w tym okresie. Traci również Suzanne Alele, swoją drogą przyjaciółkę z Princeton, na raka, a wkrótce potem traci ojca, Frasera Robinsona, w wyniku komplikacji związanych ze stwardnieniem rozsianym.
Poczucie, że „życie jest krótkie i nie należy go marnować”, jak pisze później, stało się szokująco oczywiste po śmierci tych bliskich. Prawo, zawód, do którego, jak sama przyznaje, częściowo ją ciągnęło z powodu spojrzeń aprobaty, jakie otrzymywała od innych ludzi, gdy deklarowała go jako swój cel, nagle przestało jej wystarczać.
Wydaje się nieuniknione, że Michelle zaczęłaby w końcu analizować swoje życie w ten sposób, nawet gdyby nie spotkała Baracka, ale on też tam był – niezastąpiony model alternatywnego sposobu życia. Podążał za swoim wewnętrznym kompasem, a nie utartą drogą do bogactwa czy statusu. Michelle pisze:
Co mnie uderzyło, to jak pewny wydawał się swojego kierunku w życiu. Był dziwnie wolny od wątpliwości, choć na pierwszy rzut oka trudno było zrozumieć dlaczego. W porównaniu z moim własnym marszem w kierunku sukcesu, bezpośrednim strzałem w moją trajektorię z Princeton na Harvard do biurka na czterdziestym siódmym piętrze, ścieżka Baracka była improwizowanym zygzakiem przez rozbieżne światy.
Po pewnych poszukiwaniach duszy opuściła prawo korporacyjne, gdzie była uważana za przyszłego partnera, i podjęła pracę w chicagowskim ratuszu jako asystentka burmistrza, pierwszy krok w nowej karierze poświęconej służbie publicznej i organizowaniu społeczności. Zmiana była procesem. Spędziła kilka miesięcy zastanawiając się nad właściwym dla siebie posunięciem, badając możliwości w szkołach i organizacjach pozarządowych, nawiązując kontakty poza swoją dziedziną, sporządzając listy spraw, które ją poruszyły, rozmawiając z mentorami i rozważając potencjalny wpływ zmiany ścieżki na budżet.
Spogląda wstecz na tamtą epokę z perspektywy czasu i cytuje dwie linijki ze swojego pamiętnika: „Po pierwsze, czuję się bardzo zdezorientowana co do tego, dokąd chcę, aby zmierzało moje życie. Jakiego rodzaju osobą chcę być? Jak chcę przyczynić się do rozwoju świata? Po drugie, staję się bardzo poważna w moim związku z Barackiem i czuję, że muszę lepiej radzić sobie z samą sobą.”
Jak czyta pamiętnik w teraźniejszości, widzi swoją osobistą walkę i swoje rozwiązanie; widzi „co bezsensowna mentorka mogła powiedzieć mi wprost”, pisze.
Prawdę mówiąc, to było proste: Pierwszą rzeczą było to, że nienawidziłam być prawnikiem. Nie nadawałem się do tej pracy. Czułem się w niej pusty, nawet jeśli byłem w niej bardzo dobry. Przyznanie się do tego było niepokojące, biorąc pod uwagę, jak ciężko pracowałem i jak bardzo byłem zadłużony. W moim oślepiającym dążeniu do doskonałości, w mojej potrzebie robienia wszystkiego perfekcyjnie, przegapiłam znaki i wybrałam złą drogę.
Po drugie, byłam głęboko, rozkosznie zakochana w facecie, którego silny intelekt i ambicja mogłyby prawdopodobnie skończyć się połknięciem mojej. Widziałam już, że to nadchodzi, jak pędząca fala z potężnym podmuchem. Nie zamierzałam zejść mu z drogi – byłam już wtedy zbyt oddana Barackowi, zbyt zakochana – ale musiałam szybko zakotwiczyć się na dwóch nogach.
Tęskniła za pracą, która by w niej rezonowała, i chciała zachować swoją indywidualną integralność, jednocząc się z potężną osobowością. Chciała „czuć się całością”, jak pisze, więc rozpoczęła pracę społeczną, a z czasem będzie miała platformę, aby zachęcić miliony młodych Amerykanów do zrobienia tego samego.
.