Leczenie SM i utrata włosów: co musisz wiedzieć

MS &Wypadanie włosów

Utrata włosów jest normalnym zjawiskiem. Tracimy średnio od 50 do 100 włosów dziennie, często niezauważalnie. Większość wypadających włosów nie wymaga leczenia i jest albo tymczasowa i odrośnie, albo jest normalną częścią starzenia się, ale jeśli zauważysz wzrost utraty włosów i stwierdzisz, że twoje włosy są przerzedzone, może to być niepokojące.

Utrata włosów nie jest objawem stwardnienia rozsianego, jednak utrata włosów jest efektem ubocznym niektórych leków na stwardnienie rozsiane lub innych powszechnie przepisywanych leków. Diagnoza stwardnienia rozsianego może być również czynnikiem przyczyniającym się do utraty włosów związanej ze stresem. Nie ma bezpośrednich dowodów na to, że łysienie jest częstsze u pacjentów z SM niż w populacji ogólnej.

Powinnaś rozważyć wizytę u lekarza, jeśli:

• masz nagłą utratę włosów

• rozwijają się u Ciebie łysiejące plamy

• tracisz włosy w kępkach

.

• twoja głowa również swędzi i piecze

• jesteś zaniepokojony utratą włosów

Dlaczego moje włosy się przerzedzają?

Może być trudno ustalić dokładną przyczynę utraty włosów i istnieją różne rodzaje – włosy wypadają w łatach, niektóre w określonych miejscach, lub można zauważyć ogólne przerzedzenie włosów na całej głowie.

Genetyczne wypadanie włosów – łysienie typu żeńskiego lub męskiego.

• Jest to najczęstsza forma utraty włosów i jest trwała.

• Wynika to z rodzinnej historii utraty włosów i jest nierealizowane do MS.

• Zazwyczaj dotyczy to skroni lub szczytu głowy u mężczyzn

• Często występuje już w wieku nastoletnim u mężczyzn, zwiększając prawdopodobieństwo z wiekiem

• Zazwyczaj występuje w wieku 50 lub 60 lat u kobiet lub sporadycznie w wieku 30 lub 40 lat.

• Włosy tracone są z przodu, na szczycie i na szczycie skóry głowy u kobiet.

Trzebienie włosów (telogen effluvium)

Drugi najczęstszy rodzaj utraty włosów, telogen effluvium występuje, gdy następuje wyraźny wzrost ilości włosów zrzucanych każdego dnia (300). Charakteryzuje się nagłym początkiem rozproszonego wypadania włosów, zwykle widocznym 2-3 miesiące po zdarzeniu wyzwalającym. Zwykle jest samoograniczający się i trwa 6 miesięcy, podczas gdy w przewlekłym telogenie utrzymuje się dłużej niż 6 miesięcy.

Częste czynniki wywołujące telogen to między innymi:

Hormonalne

• Ciąża

• Połogowe wypadanie włosów może wystąpić 2 do 4 miesięcy po porodzie (40 -. 50% kobiet)

• Menopauza

• Zaprzestanie stosowania tabletek antykoncepcyjnych

Stres fizjologiczny lub emocjonalny

.

• Chirurgia lub znieczulenie ogólne

• Uraz

• Poważna choroba

• Poważna trauma, stresujące lub ważne wydarzenie życiowe

Dietetyczne czynniki wyzwalające

• Skrajne ograniczenie kalorii

• Dieta niskobiałkowa

• Brak kwasów Omega 3 i 6

• Niedobór witaminy D

• Niedobór żelaza

• Niedobór witaminy B

Leki

• Leki na SM

Więcej informacji o każdym leku, w tym o skutkach ubocznych, można znaleźć w części dotyczącej leków, ryzyko i korzyści w obszarze leków na stronie internetowej OMS.

Leki immunosupresyjne

Utrata włosów jest stosunkowo powszechnie obserwowana u pacjentów ze stwardnieniem rozsianym, którzy otrzymują leki immunosupresyjne, i uważa się, że jest ona konsekwencją toksyczności dla mieszków włosowych.2

Zalicza się do nich:

• Azatiopryna – utrata włosów jest częstym działaniem niepożądanym

• Metotreksat – utrata włosów jest częstym działaniem niepożądanym (występuje u 29.4% osób)3

• Cyklofosfamid (nazwa rodzajowa Endoxan, Cytoxan, Neosar, Procytox i Revimmune)

Kolejny silny lek przeciwnowotworowy, stosowany w celu zmniejszenia liczby komórek T i B, które mogą wywołać atak immunologiczny. Utrata włosów jest częstym efektem ubocznym.

• Mitoksantron (zwany również Novantronem)

Mitoksantron jest lekiem stosowanym w chemioterapii w niektórych rodzajach raka, a utrata włosów jest znanym działaniem niepożądanym. Lek ten może spowodować utratę wszystkich włosów, jednak zwykle odrastają one po zakończeniu leczenia chemioterapią.

• Kladrybina (Mavenclad)

Utrata włosów jest częstym działaniem niepożądanym kladrybiny (Mavenclad), co oznacza, że występuje u więcej niż 1 na 100 osób.

Inne leki MS, które mogą powodować utratę włosów / przerzedzenie włosów.

Częste:

• Beta-Interferony (Avonex, Rebif i Betaferon lub Betaseron)

Ponad jedna trzecia pacjentów miała utratę włosów w badaniach, w których to zgłoszono. W jednym badaniu u ponad połowy pacjentów wystąpiła utrata włosów w ciągu pierwszych sześciu miesięcy leczenia.

• Teriflunomid (Aubagio)

Utrata włosów jest częstym działaniem niepożądanym teriflunomidu (Aubagio). Jest ono zazwyczaj łagodne i przejściowe i nie wymaga przerwania leczenia. W jednym z badań stwierdzono przerzedzenie włosów u 10-14% pacjentów leczonych teriflunomidem w porównaniu z 5% pacjentów otrzymujących placebo.4

• HSCT (przeszczepienie krwiotwórczych komórek macierzystych)

Agresywne leczenie stwardnienia rozsianego, które polega na zniszczeniu układu odpornościowego pacjenta za pomocą chemioterapii – a następnie odbudowaniu go za pomocą przeszczepu komórek macierzystych. Utrata włosów jest często jednym z efektów ubocznych chemioterapii stosowanej podczas tego leczenia.

Nierzadko – bardzo rzadko:

• Fingolimod (Gilenya)

Utrata włosów jest rzadkim działaniem niepożądanym fingolimodu (Gilenya). Oznacza to, że występuje ono u 1 na 100 do 1 na 1000 osób.

• Alemtuzumab (Lemtrada)

Wypadanie włosów wydaje się być bardzo rzadkim działaniem niepożądanym alemtuzumabu (Lemtrada). Zgłoszono jeden znany przypadek łysienia plackowatego (alopecia universalis).5

• Fumaran dimetylu (Tecfidera, BG-12)

Utrata włosów nie jest zgłaszanym działaniem niepożądanym fumaranu dimetylu (Tecfidera, BG-12), jednak wydaje się, że istnieją pewne niepotwierdzone przypadki. Zidentyfikowano jeden przypadek, w którym utrata włosów wystąpiła trzy miesiące po rozpoczęciu stosowania leku Tecfidera. Włosy odrosły ponownie w ciągu kilku miesięcy podczas kontynuacji leczenia.6

Częstość występowania nieznana:

• Octan glatirameru (Capoxone)7

• LDN

• Natalizumab (Tysabri)

• Steroidy.

• Ocrelizumab (Ocrevus)

Warto porozmawiać z neurologiem o każdym leku, jeśli powoduje on niepożądane skutki uboczne, zwłaszcza jeśli są one poważne, ale należy rozważyć korzyści płynące z leku i to, czy poprawia on objawy SM.

Może być też tak, że utrata włosów jest efektem ubocznym innego leku, który bierzesz:

• Leki przeciwdepresyjne i stabilizatory nastroju

Depresja jest częstym objawem lub współchorobowością SM, dlatego mogą być przepisywane leki przeciwdepresyjne lub stabilizatory nastroju. Leki przeciwdepresyjne są również często stosowane w leczeniu zespołów bólu neuropatycznego. Jeśli przyjmujesz jeden z tych leków, może to być przyczyną utraty włosów, co często zdarza się 4-8 tygodni po rozpoczęciu przyjmowania leku. To nie jest trwałe i włosy zwykle odzyskują się do sześciu miesięcy po odstawieniu leku.

• Leki na padaczkę

• Leki na migrenę

• Leki na ciśnienie krwi

• HRT

.

• Leki rozrzedzające krew

• Leki na trądzik

Inne rodzaje utraty włosów (niezwiązane ze stwardnieniem rozsianym)

Objaw innego stanu medycznego:

• Choroba tarczycy

• Zakażenia skóry głowy

• Inna choroba autoimmunologiczna – np. toczeń, choroba Hashimoto, choroba Gravesa-Basedowa, reumatoidalne zapalenie stawów, łysienie plackowate (patrz poniżej).

Alopecia Areata

Alopecia areata (AA) jest częstym zaburzeniem autoimmunologicznym, które często powoduje nieprzewidywalną utratę włosów. Włosy są tracone w łatach i występują, ponieważ mieszki włosowe są dotknięte stanem zapalnym. Nie jest możliwe przewidzenie, ile włosów zostanie utraconych. 4 na 5 osób dotkniętych tą chorobą doświadczy całkowitego odrostu włosów w ciągu 1 roku bez leczenia. Alopecia universalis jest zaawansowaną postacią łysienia plackowatego, kiedy dochodzi do całkowitej utraty włosów na ciele, a łysienie całkowite (alopecia totalis) występuje w przypadku całkowitej utraty włosów na skórze głowy – zdarza się to u około 5% osób z łysieniem plackowatym.8

U osób z łysieniem plackowatym prawdopodobieństwo wystąpienia innych chorób autoimmunologicznych, takich jak choroby tarczycy, cukrzyca, toczeń i bielactwo, jest nieco większe niż u osób bez tej choroby. Jednak nie wydaje się, aby istniał związek między AA a MS. 9

Trichotillomania

Trichotillomania, znana również jako trich, jest zaburzeniem wyrywania włosów, kiedy ktoś nie może oprzeć się chęci wyrwania swoich włosów. Mogą one wyrywać włosy na głowie lub w innych miejscach, takich jak brwi lub rzęsy. Może to powodować łysienie.

Sposoby na poprawę wzrostu włosów

Nie ma wielu sprawdzonych metod leczenia wypadania włosów, ale są pewne rzeczy, które możesz zrobić, aby poprawić zdrowie swoich włosów:

• Upewnij się, że jesteś delikatny dla swoich włosów. Unikaj ostrych zabiegów, farbowania lub ciasnych fryzur.

• Zadbaj o skórę głowy. Delikatnie masuj, aby zwiększyć przepływ krwi i stymulować skórę głowy.

• Dbaj o nawilżenie włosów i skóry głowy – regularnie nakładaj odżywkę na włosy.

• Jeśli uważasz, że utrata włosów może być spowodowana stresem, wypróbuj metodę redukcji stresu opartą na uważności (mindfulness) i medytację. Jest to kluczowa część programu OMS Recovery Program.

• Jeśli jesteś leczony chemioterapią, zapytaj swojego lekarza o czepek chłodzący. Taki czepek może zmniejszyć ryzyko utraty włosów podczas chemioterapii.

• Upewnij się, że stosujesz zrównoważoną dietę:

  • Niezbędne kwasy tłuszczowe, zwłaszcza omega-3, odgrywają kluczową rolę w zdrowiu Twojej skóry, włosów i paznokci. Jest to kluczowa część programu OMS Recovery Program i można je znaleźć w: tłustych rybach, takich jak łosoś, tuńczyk i makrela, oleju lnianym i niektórych orzechach, takich jak orzechy włoskie i migdały.

  • Witaminy B6, B12 i kwas foliowy są ważne dla zdrowych włosów, chociaż nie wspomagają ich wzrostu. Jeśli stosujesz dietę całkowicie wegetariańską lub wegańską, możesz rozważyć przyjmowanie suplementu B12. Żywność zawierająca B6 to banany, ziemniaki i szpinak. Kwas foliowy można uzyskać dzięki dużej ilości świeżych owoców i warzyw, zwłaszcza owoców cytrusowych i pomidorów. Zawierają go również produkty pełnoziarniste, fasola i soczewica.

  • Białko jest również kluczowe dla utrzymania zdrowych włosów. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) sugeruje, że 0,83 g/kg masy ciała dziennie białka jest wystarczające. Ryby, gotowane zielone warzywa, awokado, produkty sojowe, rośliny strączkowe, pełne ziarna, orzechy i nasiona są dobrymi źródłami i są zalecane w Programie Odnowy OMS.

  • Minerały śladowe, takie jak żelazo, magnez, cynk i biotyna mogą również wpływać na włosy.

• Zbadaj poziom żelaza, aby sprawdzić, czy nie masz anemii.

• Czekaj i obserwuj – większość wypadających włosów z czasem przestanie wypadać i będą one odrastać.

Wypadanie włosów nie jest objawem stwardnienia rozsianego, ale może być związane z efektem ubocznym leku lub stresem związanym z diagnozą stwardnienia rozsianego. Większość przypadków utraty lub przerzedzenia włosów jest tymczasowa i nie wymaga leczenia.

1. https://jamanetwork.com/journals/jamaneurology/fullarticle/801063

2. https://www.sciencedirect.com/topics/neuroscience/glatiramer-acetate

3. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/30830893

4. https://link.springer.com/article/10.1007%2Fs40120-018-0107-y

5. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5670499/

6. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S2211034816300256

7. https://jamanetwork.com/journals/jamaneurology/fullarticle/801063

8. https://www.britishskinfoundation.org.uk/alopecia-areata

9. https://www.jns-journal.com/article/S0022-510X(17)33504-9/abstract

.