„Chińskie imię cesarza brzmiało Qin Shihuang. My również nazywaliśmy go Ying Zheng” – wyjaśniła Jia Jia, nasza przyjazna i asertywna przewodniczka, która wiele ze swoich wypowiedzi kwitowała definitywnym „hmph”. Kontynuowała: „Cesarz był dobrym cesarzem. Ale był też bezwzględny. I był bardzo szalony.” Cesarz, powiedziała, osiągając zjednoczenie Chin i tworząc wielką glinianą armię, miał również zamiłowanie do torturowania swoich poddanych i upodobanie do rtęci, myśląc, że jest to sekret wiecznego życia (w rzeczywistości było wręcz przeciwnie).
W muzeum znajdowały się trzy miejsca wykopalisk, a największe i najlepsze zostawiliśmy na koniec. Rozległe, końcowe miejsce wykopalisk mieściło setki żołnierzy, ustawionych w majestatycznym i nieco przerażającym pokazie siły: piechurów, łuczników, a nawet kilka koni. Byłam zaskoczona, gdy Jia Jia powiedział nam, że podczas gdy Qin Shihuang stworzył około 8000 naturalnej wielkości żołnierzy, którzy mieli go chronić w życiu pozagrobowym, tylko około 2000 zostało odkopanych i ponownie złożonych od czasu, gdy lokalni rolnicy dokonali odkrycia w 1974 roku (i tylko część z nich jest wystawiona na widok publiczny w danym momencie). Pozostało jeszcze wiele, wiele dziesięcioleci żmudnej pracy. Wstęp na miejsce, jeśli zdecydujesz się iść na własną rękę, to 150 juanów, lub 120 podczas zimowego off-season.
Byłam w stanie zrobić większość moich eksploracji Xian solo, chociaż, dzięki zwartości centrum miasta. Polecam szybkie zatrzymanie się w Wieżach Dzwonu i Bębna, które są bardzo podobne do siebie i znajdują się w samym sercu miasta. Bilety do każdej z nich kosztują 35 juanów, można też kupić bilet kombi za 50 juanów. Te przypominające pagody budowle, z charakterystycznymi, zwisającymi ku górze okapami, są dość królewskie i majestatyczne, a wieczorem pięknie oświetlone. Zostały one zbudowane w ciągu kilku lat od siebie w XIV wieku przez cesarza Hongwu z dynastii Ming – Bell Tower dzwonił, aby zaznaczyć początek dnia; Drum Tower, jego koniec.
Innym duetem uzupełniających się zabytków jest Giant Wild Goose i Small Wild Goose Pagodas, zarówno na południe od murów miejskich. Większa z nich jest jedną z najbardziej znanych struktur Xian, piaskowym pawilonem z czasów dynastii Tang, zbudowanym w 652 r. n.e., aby pomieścić sutry i ikony przywiezione z Indii przez buddyjskiego mnicha Xuanzanga. Siedmiopiętrowa pagoda zajmuje przestronne i spokojne tereny Dacien Si (Świątyni Miłosierdzia), do której dostęp kosztuje 50 juanów.
Wędrując po terenach świątynnych w chłodny dzień, widziałem mężczyzn i kobiety zapalających kadzidła i oddających cześć Siakjamuniemu, głównej sali klasztoru. Stamtąd weszłam do pagody (wymaga to osobnego biletu o wartości 20 juanów) i wspięłam się po prawie 250 drewnianych schodach prowadzących na szczyt. Stworzona w celu ochrony 657 tomów buddyjskich pism, które Xuanzang przywiózł z powrotem, pagoda przynosi jeszcze jedną korzyść: widoki z góry są wspaniałe, choć nieco utrudnione przez smog.
(Jakość powietrza jest problemem w całych Chinach, a astmatycy i ci z delikatnym układem oddechowym powinni zwrócić na to szczególną uwagę. Rząd testuje środki mające na celu powstrzymanie tego problemu w różnych miastach, w tym w Xian, które eksperymentuje z wieżami oczyszczającymi powietrze.)
Na północnym zachodzie znajduje się Mała Pagoda Dzikiej Gęsi (zbudowana w 707 roku, jest nieco młodsza), i podczas gdy sama pagoda jest obecnie restaurowana, obszar ten jest warty odwiedzenia z kilku powodów. Studio Chińskiej Kaligrafii i Malarstwa, oprócz tradycyjnych dzieł sztuki, posiada małe muzeum poświęcone Mao Zedongowi, które wydało mi się bardziej szczere i krytyczne niż się spodziewałam. Wspomina ono o „straconym pokoleniu rewolucji kulturalnej” i o „katastrofalnym ciosie, jaki ta epoka wywarła na tradycyjną chińską kulturę”. Przyjazny pracownik sklepu skierował mnie do przestronnego, nowoczesnego Muzeum Xian (wstęp wolny), które posiada różnorodne instalacje: współczesne obrazy z regionu Pustyni Taklamakan, relikty z czasów dynastii Tang i Sui, a w piwnicy wystawę opisującą historię Xian.
.