Updated: 05/01/2021.
Nawet jeśli rama roweru jest o „trzy rozmiary” za duża/za mała, zazwyczaj można ją ustawić tak, aby lepiej pasowała do wygody rowerzysty. Ten post zawiera instrukcje dotyczące ustawienia wygodnej pozycji do jazdy, czyli bike fitting. Krótsze, prostsze wyjaśnienie, bardziej odpowiednie dla początkujących, znajdziesz w poście: Ustawianie wygodnej pozycji do jazdy.
Zawartości:
0. Wstęp
1. Punkty kontaktowe
2. Kąt nachylenia siodełka
3. Ustawianie wysokości siodełka
4. Pozioma pozycja siodełka – for-aft
5. Kierownica: wysokość i zasięg
0. Intro
To jest post, który wyjaśnia, jak ustawić pozycję do jazdy na rowerze, aby była funkcjonalna i wygodna. Przed ustawieniem pozycji siedzącej, należy znaleźć odpowiedni rozmiar ramy. Post o znalezieniu optymalnego rozmiaru ramy można przeczytać tutaj:
Jak wybrać prawidłowy rozmiar ramy
Pozycja do jazdy powinna być taka, aby była wygodna i umożliwiała rowerzyście efektywne pedałowanie oraz łatwe sterowanie (kierowanie) rowerem. Brzmi to prosto i takie jest, ale należy wziąć pod uwagę kilka drobnych rzeczy, które mogą zrobić dużą różnicę.
1. Punkty kontaktowe
Rzeczy, które tworzą pozycję jazdy to punkty kontaktowe. Miejsca, w których rowerzysta styka się z rowerem: siodełko, pedały i kierownica.
Znaczenie punktów kontaktowych jest wyraźnie pokazane na poniższym rysunku. Mały, składany rower ma sztycę podsiodłową i kierownicę uniesione wystarczająco wysoko, dzięki czemu zapewnia pozycję siedzącą podobną do tej na znacznie większym rowerze.
Kółka są małe jak w rowerze dziecięcym, ale może na nim wygodnie usiąść dorosły mężczyzna.
Pozycja siedząca jest wyprostowana, do powolnej jazdy miejskiej.
Więc, aby jazda była wygodna i efektywna, punkty kontaktowe muszą być ustawione w odpowiednich odległościach od siebie. Odległości te są uwarunkowane wymiarami jeźdźca: długością nóg i tułowia. Wpływa na nie również rodzaj preferowanej pozycji: czy jest to agresywna pozycja wyścigowa, czy bardziej zrelaksowana, wyprostowana pozycja do jazdy turystycznej.
Mówiąc o punktach styku, oto prawidłowy sposób stawiania stopy na pedale:
Piłka stopy powinna przenosić ciężar na pedał. Podpieranie się środkiem stopy lub palcami nie jest optymalnym ustawieniem stopy.
2. Kąt nachylenia siodełka
Siodełko powinno być równoległe do podłoża. Należy to zrobić w pierwszej kolejności. Większość mężczyzn lubi nos siodła pochylony o stopień lub dwa w górę, większość kobiet woli stopień lub dwa w dół, ale poziom jest dobrym punktem wyjścia. Później można go podrasować.
Jeśli siodło jest pochylone zbyt mocno do przodu, jeździec zacznie się przesuwać do przodu, wywierając zbyt duży nacisk na ręce i bary. Czyniąc bary niewygodnymi.
3. Ustawienie wysokości siodełka
Jest to najlepszy punkt wyjścia. Wysokość siodełka określa się najpierw w przybliżeniu, siadając na siodełku, kładąc pięty na pedałach i prostując nogi. Pedały nie powinny być zbyt nisko, ani zbyt wysoko, aby nie unieść rowerzysty z siodełka. Biodra powinny być równoległe do podłoża – nie przechylone na żadną stronę.
Wtedy, gdy stopa jest prawidłowo umieszczona na pedale, kolano będzie lekko zgięte, co jest idealne do efektywnego pedałowania.
Podczas wykonywania tej czynności należy oprzeć się o solidny obiekt i trzymać hamulec, aby utrzymać rower w miejscu.
Wielu początkujących ustawia swoje siodła zbyt nisko, tak że stojąc w miejscu mogą dosięgnąć ziemi. Było to możliwe (przy prawidłowej wysokości siodełka) w starszych rowerach. Od lat 80. ramy są wykonywane tak, że BB jest wyżej. Umożliwia to pokonywanie przeszkód i większe pochylanie się w zakrętach, bez uderzania pedałami o podłoże. Uniemożliwia to jednak postawienie obu stóp na ziemi w pozycji siedzącej, nie jeśli siodełko nie jest ustawione zbyt nisko.
Jazda ze zbyt nisko ustawionym siodełkiem może powodować ból kolan i problemy zdrowotne. To odpowiednik chodzenia w kucki przez cały czas – męczące i nieefektywne.
Zbyt wysokie siodełko powoduje inne problemy. Stopa będzie się przesuwać w dół podczas dolnej części skoku, aby dosięgnąć pedału. Biodra będą się również kołysać z boku na bok. Zbyt duży nacisk będzie wywierany na plecy i krocze – ponieważ nogi nie przenoszą zbyt dużego ciężaru.
Jak znaleźć optimum? Po znalezieniu punktu wyjścia metodą piętową. Zwiększ wysokość o jeden cm i wybierz się na długą przejażdżkę. Gdy osiągniesz punkt za dużo (biodra zaczynają się kołysać, nacisk na siodełko, stopy przesuwają się w dół, by dosięgnąć pedałów w dolnej części skoku): obniż siodełko o pół centymetra. „Nie wiesz, co jest wystarczająco, dopóki nie dowiesz się, co jest za dużo” 🙂 🙂
Sama metoda piętowa jest wystarczająco precyzyjna dla większości rowerzystów rekreacyjnych.
Rowerzyści, którzy lubią pedałować szybko (z wysoką kadencją), wolą, aby siodełko było nieco niżej niż wysokość ustawiona wcześniej wyjaśnioną metodą – o 3 do 8 mm. Jest to kwestia indywidualna i przychodzi wraz z próbami i doświadczeniem. Mimo to, metoda „piętowa” jest dobrym punktem wyjścia.
4. Pozioma pozycja siodełka – for-aft
Pozycja pozioma siodełka jest ustawiona tak, że gdy korby są równoległe do podłoża, zawieszka zwisająca z dołu nakolannika przechodzi prosto przez oś pedałów. Upewnij się, że stopy są prawidłowo umieszczone na pedałach (wyjaśnione na końcu rozdziału o punktach kontaktowych). Ta pozycja (wyjściowa) jest również znana jako KOPS (knee over pedal spindle).
Po wykonaniu tych czynności należy jeszcze raz sprawdzić wysokość siodełka metodą piętową (ponieważ pozycja for-aft wpływa na odległość do pedałów). Jeśli siodełko jest przesunięte. Po tym należy jeszcze raz sprawdzić pozycję przód-tył. W ten sposób przy kilku iteracjach można uzyskać idealną pozycję.
Przypominam, że KOPS jest dobrą pozycją wyjściową. Do agresywnej jazdy (lub do chronometrażu) siodło będzie przesunięte nieco bardziej do przodu, natomiast do jazdy na luzie lepsze będzie siodło kilka cm za pozycją KOPS. To też zależy od osobistych preferencji. Jednak KOPS jest bardzo dobrą pozycją wyjściową, przed tuningiem reszty roweru (kierownicy itp.).
Nieprawidłowo jest próbować regulować rozstaw kierownicy przesuwając siodełko do przodu i do tyłu. Odległość kierownicy zmienia się za pomocą różnych długości wsporników kierownicy. Pozycja siodełka jest określana względem BB i pedałów, jak wyjaśniono, nic więcej.
Jeśli siodełko jest przesunięte zbyt daleko do tyłu, spowoduje to, że pozycja będzie zgnieciona, z prętami zbyt daleko do przodu.
Jeśli siodełko jest zbyt daleko do przodu, będzie zbyt duży nacisk na ręce. To jak próba pochylenia się do przodu, gdy stoimy oparci plecami o ścianę.
5. Kierownica: wysokość i zasięg
Kiedy siodełko jest już dostrojone, pozostaje tylko ustawić ostatni punkt kontaktu: kierownicę.
Sięg kierownicy, czyli odległość od siodełka do kierownicy, zależy od długości tułowia i ramion kolarza. Odległość powinna być taka, aby ręce wygodnie trzymały się kierownicy, z lekkim zgięciem w łokciach. Bez nadmiernego rozciągania, skurczów w plecach, ramionach itp.
Ręce są lekko zgięte w łokciach.
Po odpowiednim ustawieniu siodełka, kierownicę należy ustawić według własnych preferencji. Tak długo, jak kierownica jest przynajmniej tak szeroka jak ramiona rowerzysty, reszta jest mniej lub bardziej subiektywna. Niektórzy lubią wysoką, wyprostowaną pozycję, inni wolą bardziej aero. Tak długo, jak kierownicę można dosięgnąć rękami lekko zgiętymi w łokciach, bez niewygodnego rozciągania się w celu dosięgnięcia lub zbytniego zgięcia w łokciach, jest dobrze.
Posty o ustawianiu kierownicy i dźwigni (kokpitu):
Ustawianie wysokości i kąta kierownicy
Ustawianie kierownicy MTB
Ustawianie kierownicy szosowej
Mój filmik wyjaśniający podstawy geometrii ramy rowerowej i dopasowania roweru:
.