Just after 6 p.m. on April 4, 1968, Martin Luther King, Jr. zostaje śmiertelnie postrzelony stojąc na balkonie przed swoim pokoju na drugim piętrze w Lorraine Motel w Memphis, Tennessee. Przywódca praw obywatelskich był w Memphis, aby wspierać strajk pracowników sanitarnych i był w drodze na obiad, kiedy kula uderzyła go w szczękę i przerwała rdzeń kręgowy. King został uznany za zmarłego po przybyciu do szpitala w Memphis. Miał 39 years old.
W miesiącach poprzedzających jego zabójstwo, Martin Luther King stał się coraz bardziej zaniepokojony problemem nierówności ekonomicznych w Ameryce. Zorganizował Poor People’s Campaign, aby skupić się na tej kwestii, w tym marsz na Waszyngton, a w marcu 1968 roku pojechał do Memphis, aby wesprzeć źle traktowanych afroamerykańskich pracowników sanitarnych. 28 marca marsz protestacyjny robotników prowadzony przez Kinga zakończył się przemocą i śmiercią afroamerykańskiego nastolatka. King opuścił miasto, ale obiecał wrócić na początku kwietnia, aby poprowadzić kolejną demonstrację.
Na 3 kwietnia, z powrotem w Memphis, King wygłosił swoje ostatnie kazanie, mówiąc: „Mamy kilka trudnych dni przed sobą. Ale to naprawdę nie ma znaczenia dla mnie teraz, ponieważ byłem na szczycie góry … I On pozwolił mi wejść na górę. Obejrzałem się i zobaczyłem Ziemię Obiecaną. Może nie dotrę tam z wami. Ale chcę, abyście wiedzieli dziś wieczorem, że my, jako naród, dotrzemy do ziemi obiecanej.”
READ MORE: 10 Things You May Not Know About Martin Luther King, Jr.
Jeden dzień po wypowiedzeniu tych słów, Dr King został zastrzelony i zabity przez snajpera. Gdy rozeszła się wiadomość o zabójstwie, w miastach w całych Stanach Zjednoczonych wybuchły zamieszki, a w Memphis i Waszyngtonie rozmieszczono oddziały Gwardii Narodowej. 9 kwietnia King został pochowany w rodzinnej Atlancie, w stanie Georgia. Dziesiątki tysięcy ludzi ustawiły się na ulicach, aby oddać hołd trumnie Kinga, która przejeżdżała w drewnianym wozie ciągniętym przez dwa muły.
Wieczorem w dniu zabójstwa Kinga znaleziono na chodniku obok domu noclegowego, jedną przecznicę od motelu Lorraine, karabin myśliwski Remington .30-06. W ciągu następnych kilku tygodni karabin, relacje naocznych świadków i odciski palców na broni wskazywały na jednego podejrzanego: zbiegłego skazańca Jamesa Earla Raya. Dwulicowy przestępca, Ray uciekł z więzienia w Missouri w kwietniu 1967 roku podczas odsiadywania wyroku za napad. W maju 1968 roku rozpoczęła się masowa obława na Raya. FBI ostatecznie ustaliło, że uzyskał on kanadyjski paszport pod fałszywą tożsamością, co w tamtych czasach było stosunkowo łatwe.
8 czerwca śledczy Scotland Yardu aresztowali Raya na lotnisku w Londynie. Próbował on lecieć do Belgii, a jego ostatecznym celem, jak później przyznał, było dotarcie do Rodezji. Rodezja, obecnie Zimbabwe, była w tym czasie rządzona przez opresyjny i potępiany na arenie międzynarodowej rząd białej mniejszości. Wydalony do Stanów Zjednoczonych, Ray stanął przed sędzią w Memphis w marcu 1969 roku i przyznał się do winy za zabójstwo Kinga, aby uniknąć krzesła elektrycznego. Został skazany na 99 lat więzienia.
Trzy dni później próbował wycofać swoje przyznanie się do winy, twierdząc, że jest niewinny zabójstwa Kinga i został wrobiony jako kozioł ofiarny w większym spisku. Twierdził, że w 1967 roku, tajemniczy mężczyzna o imieniu „Raoul” podszedł do niego i zwerbował go do przedsięwzięcia związanego z handlem bronią. 4 kwietnia 1968 roku, jak twierdzi, zdał sobie sprawę, że miał być kozłem ofiarnym w sprawie zabójstwa Kinga i uciekł do Kanady. Wniosek Raya został odrzucony, podobnie jak dziesiątki innych jego próśb o proces w ciągu następnych 29 lat.
READ MORE: Why Martin Luther King’s Family Believes James Earl Ray Was Not His Killer
W latach 90. wdowa i dzieci Martina Luthera Kinga Jr. wypowiadały się publicznie na poparcie Raya i jego roszczeń, nazywając go niewinnym i spekulując na temat spisku w sprawie zamachu, w który zaangażowany był rząd i wojsko USA. Władze amerykańskie były, w mniemaniu spiskowców, zamieszane w sprawę poszlakowo. Dyrektor FBI J. Edgar Hoover miał obsesję na punkcie Kinga, który jego zdaniem był pod wpływem komunistów. Przez ostatnie sześć lat życia King był poddawany ciągłym podsłuchom i nękany przez FBI. Przed śmiercią dr King był również monitorowany przez amerykański wywiad wojskowy, który mógł zostać poproszony o obserwowanie Kinga po tym, jak w 1967 roku publicznie potępił wojnę w Wietnamie. Ponadto, wzywając do radykalnych reform gospodarczych w 1968 roku, w tym gwarantowane roczne dochody dla wszystkich, King robił niewielu nowych przyjaciół w zimnowojennym rządzie USA.
Na przestrzeni lat, zabójstwo zostało ponownie zbadane przez House Select Committee on Assassinations, Shelby County, Tennessee, biuro prokuratora okręgowego i trzy razy przez Departament Sprawiedliwości USA. Wszystkie dochodzenia zakończyły się tym samym wnioskiem: James Earl Ray zabił Martina Luthera Kinga. Komisja Izby przyznała, że mógł istnieć spisek na niskim szczeblu, obejmujący jednego lub więcej wspólników Raya, ale nie odkryła żadnych dowodów, które ostatecznie potwierdziłyby tę teorię. Poza górą dowodów przeciwko niemu – takich jak jego odciski palców na narzędziu zbrodni i jego przyznana obecność w pensjonacie 4 kwietnia – Ray miał konkretny motyw w zabójstwie Kinga: nienawiść. Według jego rodziny i przyjaciół, był on jawnym rasistą, który poinformował ich o zamiarze zabicia Dr. Martina Luthera Kinga, Jr.