Czy kiedykolwiek mieliście uczucie, że już kiedyś przeżywaliście pewien moment? Nazywa się to déjà vu i chociaż większość przypadków prawdopodobnie nie jest związana z padaczką, uczucie to może odzwierciedlać aktywność napadową w mózgu i jest powszechne wśród osób z padaczką. Padaczka płata skroniowego (TLE) jest najczęściej spotykanym zaburzeniem napadów częściowych u dorosłych i często towarzyszy jej uczucie déjà vu.
„Z jednej strony, déjà vu jest powszechną aurą,” mówi dr Paul Garcia, epileptolog z Uniwersytetu Kalifornijskiego w San Francisco. „Oznacza to, że jest to uczucie, które może poprzedzać napady, które mogą zaćmić świadomość lub nawet uogólnić się do napadów toniczno-klonicznych.”
„Czasami jednak, déjà vu nie jest aurą – jest to sam napad,” mówi Dr. Garcia.
Fraza déjà vu oznacza po francusku „już widziałem”. Około dwie trzecie wszystkich ludzi doświadczyło tego zjawiska. Opowiadanie o takich doświadczeniach jest udokumentowane w literaturze od wieków. Dziś jednak nauka ma o wiele bardziej przekonywujące wyjaśnienia dla déja vu.
Hipokamp jest częścią mózgu, w której często powstają przyśrodkowe napady TLE. „Odgrywa on również rolę w deja vu” – mówi dr Robert Fisher, epileptolog z Uniwersytetu Stanforda. Ta część mózgu w kształcie konika morskiego jest zaangażowana w proces zapamiętywania. Sąsiadująca z hipokampem jest amygdala, która jest zaangażowana w regulację emocji. „Chociaż wciąż trwają dyskusje na temat szczegółów, dominujące wyjaśnienie déjà vu idzie mniej więcej tak” – mówi Fisher. „Napad w tym rejonie mózgu wywołuje uczucie znajomości i emocji oderwanych od rzeczywistego otoczenia. Nasz 'racjonalny’ mózg próbuje nadać sens tym sprzecznym informacjom, co sprawia, że czujemy się jednocześnie znajomo i obco.”
Mniej powszechne, ale równie dziwne uczucie jest również związane z TLE. Nazywa się ono jamais vu, co po francusku znaczy „nigdy nie widziałem”. Jamais vu angażuje te same obszary mózgu, ale jest odczuwane jako przeciwieństwo déjà vu. Podczas jamais vu osoba doświadcza czegoś, co powinno wydawać się znajome, jako coś nieznanego.