Pojęcie nacjonalizmu jest definiowane przez połączenie narodu z partią polityczną. Nacjonalizm w muzyce ma zupełnie inne znaczenie. Nacjonalizm w muzyce jest definiowany przez związek z krajem, regionem lub etnicznością. Wielu kompozytorów w epoce romantyzmu i XX wieku mocno trzymało się swojego nacjonalizmu i pisało muzykę opartą na nim, używając ludowych pieśni, melodii, rytmów i harmonii. Muzyczny nacjonalizm może również obejmować wykorzystanie folkloru.
Niektórzy kompozytorzy używali pieśni ludowych ze swojego kraju i przenikali je do muzyki, a także opierali na nich swoje utwory. Inni kompozytorzy pisali muzykę, która malowała w umyśle słuchacza obrazy pewnego miejsca, na przykład amerykańskiego Zachodu. Jeszcze inni kompozytorzy napisali muzykę, która reprezentowała konkretne miejsce lub obiekt, na przykład „Moldau” Smetany, która reprezentuje rzekę Wełtawę w Czechach.
.