Dawki aktywności promieniotwórczej

Becquerel lub Bq : jednostka aktywności źródła promieniotwórczego

Becquerel: bardzo mała jednostka…:
Bekquerel, powszechnie stosowana jednostka aktywności, odpowiada szybkości rozpadu jednego jądra na sekundę. Ta jednostka w skali atomu jest tak mała (i dlatego źle dostosowana do opisu aktywności większości substancji radioaktywnych, z którymi mamy do czynienia), że często używa się wielokrotności bekereli: kilo (tysiące), mega (miliony), giga (miliardy) i terabekereli (tysiące miliardów), itd. Powyższy diagram pokazuje zakres aktywności różnych substancji – od litra wody aż po wypalone paliwo wydobyte z rdzenia reaktorów jądrowych. Podano również jednostki historyczne, takie jak kurie i milireje.
IN2P3

Aktywność próbki materii, która zawiera jądra promieniotwórcze, jest jedną z nieodłącznych właściwości tego źródła promieniotwórczego. Oznacza ona liczbę rozpadów zachodzących w każdej sekundzie lub, alternatywnie, liczbę emitowanych promieni. W tym drugim przypadku mówimy o promieniowaniu alpha, beta i gamma. Aktywność źródła nie uwzględnia charakteru ani energii promieniowania, ani skutków, jakie takie promienie wywołałyby w różnych ośrodkach.
Aktywność różnych źródeł była przez wiele lat wyrażana w jednostkach zwanych curiami (Ci). Promieniowanie emitowane przez substancje radioaktywne było mierzone przez porównanie z wzorcem, promieniowaniem emitowanym przez rad, pierwiastek radioaktywny odkryty przez Marię Curie. Jeden curie odpowiadał aktywności jednego grama radu, czyli 37 miliardom rozpadów na sekundę. Ze względu na bardzo wysoką wartość jednego curie, częściej stosowano milikurie lub mikrokurie.
Fizycy i inżynierowie przyjęli od tego czasu bardziej logiczną jednostkę – Becquerel – która odpowiada szybkości rozpadu jednego na sekundę. Związana z tym niedogodność polega jednak na tym, że bekerel jest bardzo małą jednostką, dostosowaną do skali atomu. Działania wyrażone w bekerelach prowadzą więc do mylących, dużych liczb, co może powodować dezorientację wśród niespecjalistów. Na przykład, ciało ludzkie ma aktywność 8000 Bq – wartość, która może wydawać się wysoka, ale w rzeczywistości jest bardzo mała. Odpowiada ona kilku mikrokurom.
Widząc aktywności zapisane w bekerelach często można odnieść wrażenie, że są one wyjątkowo wysokie, a przez to bardzo niebezpieczne. Dzieje się tak głównie z powodu małej wartości bekerela, a substancje rzadko są tak niebezpieczne. Becquerel jest jak marka niemiecka używana w Republice Weimarskiej w latach 20-tych XX wieku, kiedy do kupienia croissanta potrzebna była taczka pełna tego pierwiastka.

Ewolucja aktywności cezu 137 w organizmie człowieka
Aktywność cezu 137 w organizmie człowieka jest mierzona w pobliżu laboratorium Mol w północnej Belgii od ponad pół wieku. Pomimo dużej odległości laboratorium od miejsc, w których przeprowadzano próby jądrowe i Czarnobyla, można zaobserwować szczyty aktywności związane z tymi próbami i awarią w Czarnobylu (czterokrotnie słabsze). W tych dwóch przypadkach rozpad cezu 137 w organizmie człowieka następuje znacznie szybciej niż naturalny rozpad, którego okres połowicznego zaniku wynosi 30 lat. Chociaż cez jest powoli wchłaniany przez glebę, szybki rozpad jego aktywności w organizmie ludzkim oznacza, że w Belgii nie jest konieczne odkażanie gleby (np. błękitem pruskim).
SCK-CEN

W racjonalnych i kartezjańskich krajach świata zachodniego logiczne było zdefiniowanie podstawowej jednostki aktywności jako jeden rozpad na sekundę. Ale ludzie nauki mogli być niezręcznymi psychologami. Wybór bekerela okazał się katastrofą w dziedzinie public relations. Najmniejsze poziomy aktywności wyrażone w bekerelach są przedstawiane za pomocą ogromnie wysokich liczb, które podsycają niepewność opinii publicznej.
Dostęp do strony w języku francuskim.