15 Surrealistyczne obrazy Salvadora Dali

Salvador Dali – najsłynniejszy surrealista i jedna z najbardziej wpływowych postaci artystycznych XX wieku, zyskał sławę dzięki swojej ekscentrycznej naturze, wyjątkowemu talentowi i niezwykle pomysłowemu stylowi malowania.

Kształtując się artystycznie w epoce wczesnej nowoczesności, gdy malarstwo przedstawiające było w dużej mierze porzucane przez nowe ruchy artystyczne, takie jak ekspresjonizm i kubizm, młody Dali dostrzegł potężną siłę emanującą z dzieł starych mistrzów renesansu, a po eksperymentach z nowoczesnymi środkami wyrazu dołączył do ruchu surrealistycznego około 1929 roku. Ten rok wyznaczył ważny zwrot w życiu Salvadora Dali, ponieważ w tym czasie poznał on Galę, swoją późniejszą kochankę, żonę, muzę, modelkę i główną inspirację.

Niektórzy historycy sztuki twierdzą, że jego surrealistyczna era rozpoczęła się nieco wcześniej, od obrazów z 1927 i 1928 roku, które przedstawiały szereg podświadomych seksualnych fiksacji, jednocześnie odchodząc od kubistycznego podejścia. W obrazach tych pojawiły się pierwsze przebłyski dalinowskiego pejzażu, który stanie się jedną z najbardziej charakterystycznych cech jego szczególnej formy surrealizmu. Dali, zafascynowany podprogowym tokiem myśli i spontanicznością nieświadomości, zagłębił się w ten ruch całym sobą, współpracując z najwybitniejszym filmowcem tego stylu, Luisem Bunuelem. Bunuel wyreżyserował kilka kultowych filmów, L’Age d’Or i Un Chien Andalou, w których widać dziwny ruch i nierealne sceny, przypominające ożywione malarstwo Dali.

Dali został wyrzucony z oficjalnego kręgu surrealistów w 1934 roku, z powodu nieporozumień dotyczących wojny, ale do 1940 roku wystawiał swoje głównie surrealistyczne prace z międzynarodowymi surrealistami. Później jego ekspresja zachowała rozpoznawalne cechy stylu, ale pod względem tematycznym zwróciła się głównie ku eksploracji nauki i religii.

Jednym z emblematycznych obrazów Salvadora Dali z tego okresu jest Trwałość pamięci, szczególne przedstawienie nieuchronnego upływu czasu. Anegdota z nim związana mówi, że Dali został zainspirowany kawałkiem sera, który znalazł roztopiony w ciągu nocy, przekształcony z powodu godzin stania na zewnątrz. Obraz okazał się zarówno szokujący, jak i udany, będąc uznanym za jeden z emblematów Salvadora Dali. Dali kontynuował eksplorację najskrytszych lęków i represji człowieka poprzez wysoce kontemplacyjny, ale wciąż wyjątkowo wyestetyzowany styl.

Ponieważ był genialnym rysownikiem i kolorystą, Dali czerpał wiele inspiracji od starych mistrzów, ale przekształcał formy w ekstrawagancki i pomysłowy sposób, komponując zupełnie nowy, nowoczesny i innowacyjny styl sztuki. Obrazy Salvadora Dali wyróżniają się stosowaniem podwójnych wyobrażeń, ironicznych scen, iluzji optycznych, onirycznego pejzażu i głębokiej symboliki.

Przez całe swoje życie artystyczne, Dali nie był w żadnym wypadku ograniczony do jednego jedynego medium. Pracował z farbami olejnymi i akwarelami, tworzył rysunki, rzeźby, filmy i fotografie. Nawet forma performance nie była obca artyście, podobnie jak tworzenie biżuterii, przedmiotów i innych dzieł sztuki użytkowej. Niezwykle płodny i niezwykle utalentowany, pozostawił po sobie ogromną spuściznę, którą będą mogły śledzić i cieszyć się kolejne pokolenia artystów i entuzjastów sztuki.

Oto 15 przykładów surrealistycznych obrazów Salvadora Dali, jako przegląd świadczący o jego fantastycznym talencie, wyobraźni i mistrzostwie.

The Ghost of Vermeer of Delft Which Can Be Used As a Table, 1934

Ten niewielkich rozmiarów obraz ma dość długi oryginalny tytuł i jest ucieleśnieniem podziwu Dalego dla wielkiego flamandzkiego mistrza z XVII wieku, Johannesa Vermeera. Przedstawia temat autoportretu Vermeera w Sztuce malowania, przez pryzmat surrealistycznego oka Dali’ego.

Wielki masturbator, 1929

Obraz przedstawia wewnętrzną walkę uczuć wywołaną przez kwestię stosunku seksualnego, tak jak ją postrzegał artysta. Powstał jako przebudzone traumatyczne wspomnienie z dzieciństwa, kiedy to zobaczył celowo otwartą książkę o chorobach wenerycznych pozostawioną przez ojca.

Płonąca żyrafa, 1937

Ten obraz został ukończony przed emigracją artysty do Stanów Zjednoczonych w 1940 roku. Chociaż artysta twierdził, że jest apolityczny, ten obraz, jak i wiele innych, ukazuje głębokie i niepokojące emocje niepokoju i przerażenia, które Dali musiał odczuwać w burzliwym okresie międzywojennym. Ta szczególna praca jest odzwierciedleniem jego wewnętrznej walki dotyczącej hiszpańskiej wojny domowej, ale zawiera również odniesienia do freudowskiej metody psychoanalitycznej.

Oblicze wojny, 1940

Agonia wojny była dla Dali wielką inspiracją. Uważał, że jego obrazy są przeczuciami wojny, a to konkretne dzieło powstało w okresie między hiszpańską wojną domową a drugą wojną światową.

Sen, 1937

Zlecony przez ówczesnego mecenasa Dalego, Edwarda Jamesa, brytyjskiego milionera, obraz ten przedstawia niektóre z typowych tematów surrealistów – zjawisko snu, podświadomy umysł i wolność onirycznego świata.

Objawienie się twarzy i talerza z owocami na plaży, 1938

Ten fantastyczny obraz jest szczególnie interesujący, gdyż operuje podwójnym obrazowaniem, nadając samemu przedstawieniu wielowarstwowe znaczenie. Metamorfoza, zaskakujące zestawienia przedmiotów i zmienność pozorów to niektóre z cech charakterystycznych surrealistycznych obrazów Dali.

The Persistence of Memory, 1931

Prawdopodobnie najbardziej ikoniczny obraz surrealistyczny Salvadora Dali, ucieleśnia dwoistość miękkości i twardości, symbolizując względność przestrzeni i czasu, w dużej mierze opierając się na Teorii Względności Einsteina w istocie, chociaż Dali odwołał się do sera camembert topiącego się w słońcu, mówiąc o tym dziele.

Trzy sfinksy z Bikini, 1947

Owoływania wojny są obecne w tym surrealistycznym przedstawieniu atolu Bikini. Trzy symboliczne sfinksy zajmują różne plany, z których każdy oznacza siebie – głowa oznacza ludzkość, drzewo – naturę, a grzyb eksplozji jądrowej – wojnę i horror. Obraz bada relacje między tymi trzema tematami, z bardzo osobistego punktu widzenia Dali.

Galatea sfer, 1952

Portret żony Dalego, Gali, przedstawiony za pomocą szeregu kulistych kształtów, zainspirowany nauką, ale przypominający portret Madonny, wznosi Galateę ponad świat materialny w górną, eteryczną sferę.

Topiący się zegarek, 1954

Inne ujęcie tematu czasu, przedstawiające eteryczną miękkość typowo twardej obudowy zegarka kieszonkowego.

Moja żona, naga, kontemplująca własne ciało stające się schodami…, 1945

To wspaniałe przedstawienie pleców Gali jest jednym z najbardziej eklektycznych dzieł Dali, ponieważ łączy w sobie klasykę i surrealizm, spokój i dziwactwo.

Soft construction with Boiled Beans, 1936

Tytuł obrazu w nawiasie to Premonition of Civil War, przedstawiający przewidywane okropności hiszpańskiej wojny domowej, ponieważ został namalowany sześć miesięcy przed konfliktem. Jedno z przeczuć Dali’ego.

Narodziny płynnych pragnień, 1931-32

Jeden z przykładów jego paranoiczno-krytycznego podejścia do sztuki, przedstawiający ojca, być może matkę wymieszanych z groteskowym, nierzeczywistym wizerunkiem hermafrodyty pośrodku. Pełen odniesień i symboliki.

Enigma mojego pożądania lub Moja matka, moja matka, moja matka, 1929

Zbudowany na zasadach freudowskich, obraz ten jest przykładem relacji Dali z matką, której ogromne, zniekształcone ciało jest pożerające i potężne, rządzące rozległą pustynią Dalinu.

Bez tytułu – Projekt malowidła ściennego dla Heleny Rubinstein (panel 1), 1942

Projekt ten został wykonany jako wzór do dekoracji wnętrza domu Heleny Rubinstein. Inspirowany klasyczną mitologią, jest jawnie surrealistyczny, odwołujący się do świata wyobraźni i marzeń.

Young Virgin Auto-Sodomized by the Horns of Her Own Chastity, 1954

Obraz łączy dużą postać kobiecą i abstrakcyjne tło, jednocześnie zgłębiając problem represjonowanej seksualności poprzez wyraźny tytuł i falliczne formy, pojawiające się często w twórczości Dali.

Geopoliticus Dziecko obserwujące narodziny nowego człowieka, 1943

Malowany podczas pobytu Dali’ego w Stanach Zjednoczonych w latach czterdziestych, obraz ten przywołuje kształt kuli ziemskiej, która wydaje się wykluwać symbolicznego nowego człowieka, człowieka nowego świata.