W krajach uprzemysłowionych, prawie jedna na trzy osoby jest dotknięta alergią w pewnym momencie swojego życia. Jedno na dziesięcioro dzieci cierpi na atopowe zapalenie skóry. Komórki T odgrywają ważną rolę w tego rodzaju stanach immunologicznych. Stanowią one istotny aspekt odporności organizmu na infekcje, ale jeśli są niekontrolowane, mogą również rozwijać reakcje patologiczne i zacząć atakować części naszego ciała lub nieszkodliwe substancje, takie jak alergeny.
Gdy takie funkcje występują, komórki Th2, podgrupa komórek T, mogą powodować stany zapalne skóry, takie jak atopowe zapalenie skóry. Wiąże się to ze zwiększoną produkcją białek interleukiny 4 (IL-4) i interleukiny 13 (IL-13). Nadal nie wiadomo, co wywołuje nieprawidłowe działanie sygnalizacji.
Więcej komórek Th2 pod wpływem jonów sodu
Sól kuchenna, znana naukowo jako chlorek sodu, jest niezbędna dla zdrowia ludzi i zwierząt. W organizmie występuje w postaci jonów sodu i chloru. W najnowszych badaniach Christina Zielinski, profesor DZIF w Instytucie Wirusologii TUM, i jej zespół byli w stanie wykazać, że chlorek sodu może wywołać stan w ludzkich komórkach T, który powoduje, że produkują one zwiększone ilości białek IL-4 i IL-13.
Typ komórek T, które nie powinny powodować alergii, może w obecności soli zmienić się w komórki Th2. Zmiany te są odwracane, gdy komórka T jest ponownie narażona na niższe poziomy soli. „W związku z tym sygnały jonowe odgrywają rolę w generowaniu i kontroli komórek Th2” – mówi Christina Zielinski.
Wysoko podwyższony poziom soli w skórze pacjentów cierpiących na atopowe zapalenie skóry
Jako specjalistka w dziedzinie dermatologii, Zielinski jest naturalnie zainteresowana atopowym zapaleniem skóry. Jej zespół badał, czy dotknięte chorobą obszary skóry pacjentów z atopowym zapaleniem skóry wykazują podwyższony poziom sodu.” Pomiar stężenia sodu w tkankach jest skomplikowany”, wyjaśnia pierwsza autorka badania, Julia Matthias. „Sól rozpuszczona we krwi może być mierzona przy użyciu standardowych metod klinicznych. Ale w przypadku skóry potrzebowaliśmy pomocy kolegów z dziedziny chemii jądrowej i fizyki.” Przetestowali oni próbki skóry w Badawczym Źródle Neutronów Heinza Maier-Leibnitza (FRM II) w TUM oraz w Instytucie Chemii Jądrowej na Uniwersytecie w Moguncji za pomocą analizy aktywacji neutronów. Poziom sodu w dotkniętych chorobą obszarach skóry pacjentów cierpiących na atopowe zapalenie skóry okazał się być do 30 razy wyższy niż w zdrowej skórze.
Idealne warunki dla bakterii rozwijających się w słonych warunkach
„Wyższy poziom sodu w dotkniętej chorobą skórze zgrabnie pasuje do innej cechy atopowego zapalenia skóry”, mówi Christina Zielinski. „Od jakiegoś czasu wiadomo, że pacjenci z tym schorzeniem mają podwyższony poziom bakterii Staphylococcus aureus na skórze. Są to bakterie, które rozwijają się w słonych warunkach – w przeciwieństwie do innych bakterii komensalnych, którym sól szkodzi.” Zielinski uważa, że to spostrzeżenie wraz z innymi oraz obecne wyniki badań wskazują na związek między solą a występowaniem atopowego zapalenia skóry.
„Jednak nie byliśmy jeszcze w stanie pokazać, w jaki sposób te duże ilości soli znajdują drogę do skóry,” przyznaje. „Z tego powodu, nie jesteśmy również pewni, w jaki sposób dieta o niskiej lub wysokiej zawartości soli może być związana z pojawieniem się i postępem atopowego zapalenia skóry lub innych chorób alergicznych”. Profesor Zieliński i jej zespół mają nadzieję odpowiedzieć na te i inne pytania w przyszłych badaniach interdyscyplinarnych.