Hoe kan zout onzout worden? Dat vraag ik me al heel lang af.
We hebben de zaligsprekingen en de Bergrede doorgenomen en gekeken naar alle kenmerken van de mensen die gezegend zijn, dat wil zeggen de mensen die op weg zijn naar het eeuwige leven, en onszelf de vraag gesteld: behoor ik tot de gezegenden? Wat een andere manier is om te zeggen: behoor ik tot de geredden? Behoor ik tot degenen die zijn aangeraakt door de Heilige Geest en vervolgens zijn veranderd.
Denk eraan, dit is een preek. De Bergrede waar Jezus tot zijn discipelen sprak. Hij ging een berg op. De discipelen kwamen naar Hem toe en Hij sprak daar tot hen. Dit was geen algemene preek, een evangeliepreek. Dit was tot de mensen die al besloten hadden Hem te volgen, en zij ervoeren als het ware al het leven in het koninkrijk van God omdat zij de Koning der koningen volgden, en dat maakt een verschil in hun leven.
De werking van de Heilige Geest in hen, en alle zegeningen die komen met het maken van een beslissing om Jezus te volgen. Goed dan. Hij vervolgt direct na de zaligsprekingen met deze analogie waarin hij zijn discipelen vergelijkt met zout. Het roept de vraag op die ik al heel, heel lang had … Niet dat het me ’s nachts wakker hield, maar ik heb het me afgevraagd … In Mattheüs hoofdstuk vijf, in vers nummer 13, zegt Jezus tegen die gezegende discipelen jullie zijn het zout van de aarde. Hij bedoelt natuurlijk niet dat we letterlijk zout zijn, of NAKL. Ik denk dat dat de chemische formule voor zout is. Je bent niet letterlijk zout, maar er is iets vergelijkbaars tussen jou en zout. Wat is dat? Wel, misschien krijgen we een idee als we verder lezen, maar als het zout smakeloos is geworden, hoe kan het dan weer zout gemaakt worden?
Het is nergens meer goed voor, behalve om door de mens weggegooid en vertrapt te worden. In hun tijd moeten zij zout in zekere zin gebruikt hebben, dat in een onreine staat zijn zoutheid kon verliezen. Wij weten dat het onmogelijk is dat zout onzout wordt en zijn zoute smaak verliest. Als het niet naar zout smaakt, is het geen zout. Ik heb het in een eerdere Kleine Les over dit mysterie gehad. Een van mijn dierbare vrienden uit Colorado, wat een mooie plaats is om te wonen, Patty genaamd, stuurde me een klein briefje uit haar studiebijbel. Ik hou van studiebijbels, en ik hou van theologen, maar soms, zoals ik al zei, is er geen mist zoals theologische mist. Laat me je dit vertellen. Theologen zijn de mist gevers, zeg ik je. Hier is wat verduidelijking uit een studiebijbel die mijn vriendin Patty had.
Er staat dat in de oude wereld zout vaak werd gebruikt als katalysator voor het verbranden van brandstof zoals veemest. Ik heb dat over de hele wereld gezien in de arme delen van de wereld, waar mensen uitgedroogde rundermest verzamelen en die dan gebruiken als brandstof omdat het uitgedroogd is en brandt. Stel dat je in de oude wereld bent, dan doen ze er wat zout op, of iets zouts. Geen zuiver zout, maar een zoutsubstantie als katalysator, om het gemakkelijker aan te steken en te laten branden. Er stond dat het zout uit die tijd onzuiver was. Dat is duidelijk, want als zout onzuiver wordt, betekent dat, dat het echte zout van die substantie die je zout noemt, eruit is gelekt en wat je overhoudt is geen zout. Dan kan het na verloop van tijd zijn kracht verliezen en nutteloos worden.
Dat is een beetje een uitleg die helpt om dat, denk ik, een beetje te verduidelijken. We kunnen dezelfde veronderstellingen maken, als we precies lezen wat Jezus zei. In zijn tijd, wat ze ook zout noemden, het was duidelijk geen zuiver zout en die substantie die zout bevatte kon zijn zoutheid verliezen als het eigenlijke zout dat wij kennen werd uitgeloogd zodat het geen zout meer was. Het punt is echter dat Jezus zegt dat als je zout hebt, je zoutheid hebt. Als zout zijn zoutheid verliest, is het niet langer goed om als zout te gebruiken, omdat er eigenlijk geen zout meer is. Hij laat, denk ik, heel duidelijk doorschemeren dat het mogelijk is voor Zijn discipelen, die het zout zijn, om onzout te worden. Waarom zou Hij erover beginnen? Waarom zou Hij het onderwerp aansnijden? Als het onmogelijk was, waarom zou er dan een waarschuwing tegen zijn? Het is mogelijk, en als je iets anders beweert, spreek je Jezus Christus tegen.
Voel je niet slecht, maar voel je eigenlijk wel slecht, want je moet Jezus Christus niet tegenspreken. Jezus waarschuwde dat het zout van zijn discipelen ongezouten zou kunnen worden, en dus smakeloos en dus nutteloos. Het is nergens meer goed voor, behalve om door de mensen weggegooid en vertrapt te worden. Dat is een waarschuwing om zout te blijven. Dat is zout is zoutig. Dat is wat zout kenmerkt. Als je een klein beetje zout op het topje van je vinger doet, en je vindt het lekker, en het smaakt niet naar zout, raad eens? Het is geen zout. Je hebt een bedrieger. Je hebt geen zout. Als wat jij denkt dat zout is, niet naar zout smaakt, dan zit er geen zout in, en in Jezus’ tijd gebruikten ze het als katalysator om gedroogde dierenmest aan te steken voor vuurtjes, het werkt niet als katalysator omdat er geen zout in zit dus gooien we het maar weg.
Wat Jezus zegt is dat jullie, mijn discipelen, nutteloos kunnen worden en weggegooid omdat jullie verliezen wat jullie onderscheidend tot de mijne maakt. Mijn discipelen. Wat? Al de kenmerken van de gezegenden waarover we net hebben gelezen in de zaligsprekingen. Jullie barmhartigheid, jullie zachtmoedigheid, de zuiverheid van jullie hart. Al die kenmerken van de gezegenden, laten we eerlijk zijn. We zijn geen heilige robots. We kunnen toegeven aan het vlees of de wereld, of de duivel. Je hebt een vrije wil. God heeft dat nooit veranderd. Je kunt teruggaan als een varken naar zijn modder als je wilt. Wie wil dat ? Ik niet. Wees gewaarschuwd, want Jezus waarschuwt ons omdat Hij van ons houdt. Denk niet dat verlossing als een tatoeage is, zoals sommige predikers ons vertellen. Nee, nee, nee, nee. Ik hoorde een man zeggen, “Het is als een tatoeage. Zelfs als je er spijt van hebt nadat je het hebt, zit je er aan vast. Zo is het met verlossing.” Wat ?
Is dat wat Jezus hier leerde toen Hij tegen zijn discipelen zei dat ze zout moesten blijven, anders zouden ze nutteloos zijn en verstoten worden ? Ik denk het niet. Goed, dank u wel voor uw komst vandaag. Het was me een genoegen. God zegene u.