Om een juiste diagnose van een psychische aandoening te kunnen stellen, moet een deskundige in staat zijn om verontrustende symptomen bij een cliënt te herkennen en vervolgens een onderscheid te maken tussen de vele mogelijke stoornissen die deze symptomen kunnen veroorzaken. Een beroepsbeoefenaar moet voldoende opleiding en ervaring hebben om met vertrouwen een beoordeling te kunnen maken die vervolgens leidt tot behandelingsmaatregelen. Slechts bepaalde beoefenaars zijn gekwalificeerd om geestelijke ziekten te diagnosticeren, en nog minder beoefenaars zijn gekwalificeerd om het volledige scala van geschikte behandelingen voor te schrijven.
Een psychiater
Een psychiater is het best voorbereid om geestelijke stoornissen te diagnosticeren. Niet alleen hebben zij een uitgebreide ervaring op het gebied van de geestelijke gezondheidszorg, maar zij hebben ook ervaring op het gebied van de medische gezondheid. Dit is belangrijk omdat zij beter in staat zijn onderscheid te maken tussen mogelijke stoornissen, die zowel medische als psychologische aandoeningen kunnen omvatten.
In veel gevallen kunnen symptomen het gevolg zijn van verschillende stoornissen, zowel medische als psychologische. En een clinicus moet in staat zijn de overlappende mogelijkheden uit te sluiten om de juiste stoornis te identificeren. Psychiaters zijn het best in staat om de juiste diagnose te stellen, omdat hun kennis zo divers is en hun ervaring met geestelijke gezondheid zo uitgebreid. Bovendien zal een cliënt vaak te maken hebben met meer dan één geestelijke en/of medische stoornis tegelijk, en een psychiater is toegerust om deze complexe gevallen te beoordelen.
Een psychiater is ook bereid om elke beschikbare behandeloptie voor te schrijven, inclusief medicatie. En in de meeste gevallen zijn ze ook opgeleid om cliënten te leiden in gedragstherapeutische benaderingen. Een psychiater is het beste type clinicus om een cliënt met een ernstige psychische aandoening te begeleiden.
Een psycholoog
Een psycholoog is ook opgeleid in de processen van het diagnosticeren van psychische stoornissen. Zij hebben een uitgebreide kennis en ervaring in de psychologie. Maar hun opleiding is minder diepgaand dan die van een psychiater, en zij hebben niet de aanvullende medische opleiding. Wanneer de mogelijkheid bestaat dat een medische stoornis de symptomen beïnvloedt, of wanneer er sprake is van een samen voorkomende medische stoornis, kan het nodig zijn dat een psycholoog samenwerkt met een arts of psychiater bij de zorg voor zijn cliënt.
Een psycholoog kan geen medicijnen voorschrijven, maar hij kan wel effectieve therapeutische benaderingen toepassen die van cruciaal belang zijn voor het herstel van een psychische stoornis. Psychologen werken meestal gedurende een zeer lange periode met cliënten voor groeiende en blijvende resultaten.
Een huisarts (GP)
Een huisarts is technisch gekwalificeerd om psychische stoornissen te diagnosticeren. Als huisarts heeft hij echter waarschijnlijk minder ervaring met en begrip van de vele specifieke psychische stoornissen dan psychiaters en psychologen.
Daarom kan hij in een goede positie zijn om zeer lichte gevallen van psychische nood te diagnosticeren en te behandelen, maar hij is niet de beste enige behandelaar voor matige tot ernstige aandoeningen of gevallen die gecompliceerd zijn door samen voorkomende problemen. Een huisarts zal cliënten doorverwijzen naar een psychiater wanneer een meer complexe beoordeling nodig is voor een juiste diagnose.