Warning: Colon Cleansing Not Only Useless, but Dangerous

Hoewel ze op grote schaal worden aangeprezen op TV, op het internet, en in advertenties in kranten en tijdschriften, hebben colon cleansing regimes:

• Geen bewijs dat ze effectief zijn in het bevorderen van de algemene gezondheid of welzijn.
• Veel bewijs dat ze eigenlijk schadelijk zijn, zelfs potentieel levensbedreigend.

Oraal toegediend als thee, pillen of poeders of via het rectum als krachtige klysma’s of colonhydrotherapie, beloven colonreinigers het lichaam te “ontgiften” en vermoeidheid, gewichtstoename en hoofdpijn te elimineren. Met behulp van voorlichtingsfilmpjes en beroemdheden, zeggen ze dat ze “het immuunsysteem zullen stimuleren” en gewichtsverlies zullen bevorderen.

Het probleem is dat er geen greintje bewijs is dat colonreiniging een van deze dingen doet.

En er is bewijs dat het gaten in de dikke darm kan maken die een operatie vereisen, ernstige infecties kan veroorzaken, kan leiden tot uitdroging en hart- en nierschade, en soms dodelijk kan zijn.

In een recent artikel in het Journal of Family Practice, beoordeelde Dr.Ranit Mishori de zaak voor colon hydrotherapie en kruidensupplementen die worden verkocht om de dikke darm te reinigen en het lichaam te “ontgiften”.

Dr.Mishori vond weinig bewijs dat ze effectief waren en veel redenen om ze te vermijden. Sommige bijwerkingen waren mild, zoals krampen en misselijkheid, andere levensbedreigend, waaronder darmperforaties, nier- en hartfalen, en abcessen in de buik. Verschillende patiënten stierven toen onsteriele hydrotherapie-apparatuur hen infecteerde met amebiasis, een intestinale parasiet.

Apparaten die worden gebruikt voor colontherapie en irrigatie zijn medische hulpmiddelen van klasse III en moeten een vergunning hebben van de FDA en mogen alleen worden gebruikt voor die medische doeleinden die zijn goedgekeurd door de FDA. Colonhydrotherapie behoort niet tot die doeleinden, en de FDA heeft een aantal waarschuwingsbrieven uitgegeven aan “colonhydrotherapeuten” die de apparaten misbruiken.

In het Journal of Family Practice dringt Dr. Mishori er bij artsen op aan om de kwestie van colonreiniging bij hun patiënten aan de orde te stellen en hen te laten weten over het gebrek aan bewijs en de potentiële risico’s. Hij besluit met 4 dingen om patiënten te vertellen over colonreiniging:

• Colonspoeling is niet verstandig – vooral als u een voorgeschiedenis heeft van gastro-intestinale aandoeningen (waaronder diverticulitis, de ziekte van Crohn, of colitis ulcerosa) of een voorgeschiedenis van een colonoperatie, ernstige aambeien, nieraandoeningen, of hartaandoeningen. Deze aandoeningen verhogen het risico op bijwerkingen.
• Bijwerkingen van colonreiniging zijn misselijkheid, braken, diarree, duizeligheid, uitdroging, elektrolytafwijkingen, acute nierinsufficiëntie, pancreatitis, darmperforatie, hartfalen en infectie.
• De apparaten die artsen voor de procedure gebruiken, zijn niet goedgekeurd voor colonreiniging door de Amerikaanse Food and Drug Administration. Onvoldoende gedesinfecteerde of gesteriliseerde irrigatiemachines zijn in verband gebracht met bacteriële besmetting.
• Colonreinigingsbeoefenaars hebben geen vergunning van een wetenschappelijk onderbouwde organisatie. In plaats daarvan hebben beoefenaars een opleidingsproces ondergaan dat is gestructureerd door een organisatie die probeert haar eigen certificerings- en vergunningsvereisten in te stellen.

In 2009 hebben gastro-enterologen Dr. Ruben D. Acosta en Dr. Brooks Cash medische literatuur en samenvattingen van conferenties doorzocht op informatie met betrekking tot darmreiniging, waarbij ze studies op kwaliteit scoorden. Zij publiceerden hun review in het november 2009 nummer van het American Journal of Gastroenterology.

Van de 297 abstracts, vonden zij slechts 16 gepubliceerde manuscripten en 1 brief die aan de kwaliteitsnormen voldeden. Slechts 2 waren klinische studies. Geen enkele beschreef de voordelen van ofwel colon hydrotherapie of orale geneesmiddelen. De meeste waren gewijd aan het beschrijven van de nadelige effecten van het gebruik van colonreiniging om de algemene gezondheid te bevorderen.

Acosta en Cash vonden bewijs van 36 gevallen van amebiasis bij patiënten die colon hydrotherapie ondergingen in een kliniek in Colorado. Bij tien van deze patiënten moest de dikke darm operatief worden verwijderd en zes van hen overleden. Bij het testen van de hydrotherapie-uitrusting van de kliniek na een routinereiniging werd een zware besmetting met fecale colibacteriën vastgesteld.

Andere rapporten vermelden rectale perforaties, allemaal bij patiënten voor wie er geen medische indicatie was en bij geen van hen werd verteld over het gevaar dat de behandeling een gat in hun dikke darm of rectum zou kunnen maken.

Sommige patiënten belandden op de spoedeisende hulp met verwardheid als gevolg van overmatige watervergiftiging. Er zijn gepubliceerde verslagen van sterfgevallen na elektrolytenverstoringen na koffieklysma’s, en koffieklysma’s hebben ook zowel bloedvergiftiging als darminfecties veroorzaakt.

Dr. Acosta en dr. Cash concludeerden,

Colonische reiniging als hulpmiddel voor de algemene gezondheid bestaat al eeuwen en zal waarschijnlijk gebruikt blijven worden door ongeïnformeerde en beïnvloedbare personen, vaak als reactie op commerciële aansporingen met twijfelachtige beweringen over gezondheidsvoordelen.

Bij ons onderzoek van de huidige literatuur over reguliere, complementaire en alternatieve geneeskunde hebben we geen methodologisch rigoureuze studies kunnen vinden die het gebruik van reiniging van de dikke darm per os of per rectum voor algemene gezondheidsbevordering of welzijn ondersteunen. Tot op heden zijn er geen overtuigende klinische studies of zelfs maar gevalseries die beweringen van blijvende algemene gezondheidsvoordelen van routinematige of periodieke reiniging van de dikke darm onderbouwen. Er zijn echter talrijke meldingen van ernstige bijwerkingen van colonreinigingstherapie, voornamelijk gerelateerd aan complicaties veroorzaakt door colonhydrotherapie

Zowel Mishori’s als Acosta’s reviews citeren vele aanvullende medische artikelen met bewijs voor ernstige, soms levensbedreigende bijwerkingen en gebrek aan bewijs voor de effectiviteit van colonreiniging voor algemene gezondheid en welzijn.

Het idee dat toxines zich ophopen in de ontlasting en in het lichaam kunnen lekken, bestaat al eeuwen. Vóór de moderne geneeskunde waren klysma’s en zuiveringen vaak de enige remedies die artsen een zieke konden aanbieden. Het gebruik ervan kwam voort uit het idee van autointoxicatie, het idee dat uitwerpselen in het darmkanaal de oorzaak waren van ziekte.

In 1997 schreef Dr. Edzard Ernest, de eerste hoogleraar complementaire geneeskunde aan de Universiteit van Exeter in het Verenigd Koninkrijk, een redactioneel artikel voor het Journal of Clinical Gastroenterology met de titel Colonic Irrigation and the Theory of Autointoxication: A Triumph of Ignorance over Science. In dat artikel bespreekt hij de geschiedenis van autointoxicatietheorieën en hun behandeling en schrijft:

Autointoxicatie is een oude theorie die gebaseerd is op de overtuiging dat afvalstoffen in de darmen het lichaam kunnen vergiftigen en een belangrijke oorzaak zijn van vele, zo niet alle ziekten. In de 19e eeuw was het de heersende leer in de geneeskunde en leidde het tot “colonkwakzalverij” in verschillende gedaanten. Rond de eeuwwisseling kreeg het enige steun van de wetenschap. Toen het duidelijk werd dat de wetenschappelijke grondgedachte onjuist was en colon irrigatie niet alleen nutteloos maar ook potentieel gevaarlijk was, werd het ontmaskerd als kwakzalverij en ging het vervolgens bergafwaarts. Vandaag zijn we getuige van een heropleving van colon irrigatie gebaseerd op weinig minder dan de oude valse beweringen en de indrukwekkende macht van gevestigde belangen. Zelfs de huidige deskundigen op het gebied van colonspoeling kunnen slechts theorieën en anekdotes aanvoeren ter ondersteuning ervan. Het lijkt er dus op dat onwetendheid een triomf viert over de wetenschap.

Bottom Line

Er is geen bewijs dat darmspoelingen – of ze nu in de vorm van een pil of poeder of vloeistof worden gegeven of via het rectum worden toegediend – ook maar enige waarde hebben voor de bevordering van de gezondheid of het welzijn.

Er zijn aanzienlijke gevaren aan verbonden.

Sterke laxeermiddelen hebben wel een beperkt medisch nut bij de voorbereiding op een colonoscopie, maar dat gebruik moet onder toezicht van een arts gebeuren.

In 2008 schreef Edzard Ernst een open brief aan de Royal Pharmaceutical Society of Great Britain waarin hij vroeg om een harde aanpak van de verkoop van homeopathische middelen, een ander soort alternatieve behandeling. Maar deze brief is van belang voor onze discussie over darmspoelingen:

Mijn pleidooi is gewoon eerlijkheid. Laat mensen kopen wat ze willen, maar vertel ze wel de waarheid over wat ze kopen.