Waarom mannen niet kunnen – en zouden moeten – ophouden naar vrouwen te staren

Voordat we bespreken waarom het is dat mannen niet kunnen en zouden moeten ophouden naar vrouwen op straat te kijken, wil ik eerst iets uitleggen over het meisje in de minirok op de fiets.

Het was de eerste van de warme lentedagen die Toronto deze week heeft opgeblazen. Ik was op weg naar mijn werk op de fiets. Twee blokken van mijn huis, sloeg ik rechtsaf en vond mezelf 10 voet achter een jonge vrouw.

Ik gebruik het woord “achter” aarzelend.

Ze zou 20 kunnen zijn geweest. Ik ben 58. Ze had lang blond haar en droeg een kort stopverfkleurig jasje, een naakte panty – ik dacht dat niemand nog een naakte panty droeg – en een witte minirok, netjes maar strak, netjes onder haar gestoken.

Mijn eerste aanblik van haar voelde als een lichte klap op de borst. Haar lichaam hield mijn belangstelling vast, maar ook haar beslissing om een minirok te dragen op een fiets, samen met haar jeugd, haar lieflijkheid, zelfs de vluchtigheid van de zes blokken dat ik haar gezelschap hield – ze sloeg rechtsaf, en ze was weg. We waren elkaar niets verschuldigd.

De onvermijdelijke terugslag van schuld kwam, zoals alle mannen weten dat het doet. Ik heb een dochter van haar leeftijd. Ik ben getrouwd, maar ik heb een paar minuten naar de achterkant van een mooi meisje zitten staren. Ik kon de beschuldigingen horen: objectiever, perverseling, varken, man.

Maar het was zo’n mooie dag. En dus besloot ik de rest van de dag door de stad te cruisen, de beroemde mannelijke blik te onderzoeken, om uit te vinden hoe beschaamd wij jongens ons moeten voelen. Tegenwoordig, nu vrouwen zo snel langs ons heen razen, zijn we blij dat we alles voelen.

***

Details die mijn aandacht trekken: levendige kuiten, Franse blauwe pofrokjes met witte stippen, rode schoenen, donkere huid, olijfkleurige huid, bleke huid, lippen (verschillende vormen), krullend haar (tot mijn verbazing). Een mooi meisje met te veel billen in haar yogabroek – en, op mysterieuze wijze, twee keer zo sexy voor de inspanning. Een slanke blondine met een enorme zonnebril die een bananenschil draagt alsof het een memo is. Een duur geklede en gebruinde vrouw klimt uit een taxi, zo levendig dat ik in paniek niet meer naar haar kan kijken. Slanke meisjes, rondborstige meisjes; tekenen van gezondheid, hints van rustige stijl. Gekleurde hoofdbanden. Een rolschaatsster in een witte korte broek doet me niets: Haar uiterlijk is het seksuele equivalent van winkelen bij Wal-Mart.

Maar elke vrouw zet je aan het denken, parseert haar aantrekkingskracht. De rondborstige brunette van in de 20 draagt een rijke smaragdgroene blouse met ruches, maar het is mouwloos en duidelijk niet warm genoeg om buiten te dragen. Is ze een slechte planner? Zou ze een slordig maatje zijn?

Ik vraag een vrouw die op een terrasje zit of ze het erg vindt door mannen bekeken te worden. Haar naam is Ali – een 26-jarige studente met een Italiaanse vriend die naar iedereen kijkt. Dat stoorde haar vroeger, maar nu niet meer. “Gewoon kijken, vind ik niet beledigend. Maar ik vind het wel beledigend als er commentaar is.”

Elke vrouw die ik spreek zegt hetzelfde, zonder uitzondering. Dus waarom heeft girl-watching zo’n slechte reputatie? Misschien omdat het een daad van rebellie is.

***

X ontmoet me voor de lunch in Ki, een sushirestaurant in het centrum dat wordt bezocht door makelaars en advocaten. Een advocaat die al drie decennia getrouwd is met dezelfde vrouw, vader van drie kinderen – het tegenovergestelde van een player. Maar ook hij brengt uren door met het staren naar vrouwen. Hij zegt dat hij minstens twee knappe vrouwen per dag ziet. We hebben het over het meisje op de fiets. “Ik snap die klacht niet dat je niet naar een aantrekkelijke vrouw kunt kijken die even oud is als je 20-jarige dochter,” zegt X.

Ik heb moeite me te concentreren: Ki’s serveersters zijn brein-stoppen. Het decolleté lijkt de prix fixe te zijn. Een van hen betrapt me terwijl ik naar haar kijk, en betrapt me dan terwijl ik schaapachtig wegkijk, mijn hoop vervagend zoals een autobatterij leegloopt. Maar een beetje schaamte is goed: je kunt je dwalen niet voor lief nemen.

“Het is omdat je haar vader zou kunnen zijn,” slaag ik er uiteindelijk in te zeggen.

“Ja,” antwoordt X. “Maar dat ben je niet.”

Hij pauzeert. “Ik heb gelezen dat 26 de piek is van de seksuele aantrekkelijkheid van een vrouw. Ik heb een dochter die 26 is – dus ik kan iemand van die leeftijd niet aantrekkelijk vinden? Dat lijkt me een griezelig argument. Vrouwen geloven misschien niet dat een man naar iemand van die leeftijd kan kijken zonder lust, maar als vader van iemand van die leeftijd, kan ik dat wel.”

X gelooft dat mannen naar aantrekkelijke vrouwen kijken omdat aantrekkelijkheid betekent dat de vrouwen gezond zijn, een evolutionair voordeel.

“Dat is nog steeds oneerlijk tegenover de minder aantrekkelijke,” zeg ik.

“En het bijt vrouwen veel harder dan het mannen bijt. Ik ben me ervan bewust dat het oneerlijk is. Maar ik kan er niets aan doen.”

“We zouden kunnen stoppen met zoeken.”

“Zou dat iets helpen?”

“Dat is geen antwoord. Kun je stoppen met kijken? Je zou het licht uit moeten doen. De truc is om te kijken en wat je ziet voor jezelf te houden. Negentig procent van hen zijn vrouwen. Het is niet alsof ze zich verstoppen.

Op het met studenten bezaaide plein van Victoria College aan de universiteit van Toronto, loop ik K tegen het lijf, een zakenvrouw die ik ken. Ze studeert hier voor een avondcursus. Ze is net 50 geworden, en is nog steeds aantrekkelijk. Maar ze geeft toe dat blikken van mannen zeldzamer zijn. “Leering is al jaren niet meer voorgekomen,” voegt ze er weemoedig aan toe. Toen we 20 jaar geleden met vrienden Italië bezochten, “waren we woedend dat de Italiaanse mannen in je billen knepen. Toen we teruggingen, begin 40, waren we woedend dat niemand meer in onze billen kneep.” Dit maakt me net zo verdrietig als het haar lijkt te maken.

Zij wijst erop dat er een verschil is tussen een blik en een leer en is het niet eens met X’s regel dat oogcontact met een passerende vrouw niet langer dan één seconde mag duren.

“Nou, ik zou zeggen twee of drie seconden. Een aanhoudende blik, vooral als het van een Adonis is – dat is, oooh. En je ziet ze nooit meer terug. Een voorbijgaande ontmoeting. Of een bus ontmoeting, blikken en zijdelingse blikken totdat een van jullie uit de bus stapt? Dat is het beste.”

De eerste keer dat ze vanochtend uit de bibliotheek stapte in het kwadrant van half geklede vrouwen, “dacht ik bij mezelf, oh mijn god, weet je nog hoe het was om je benen bloot te kunnen doen? Het was niet eens seksueel. Maar het was bevrijdend.”

Dit is nog iets wat het meisje op de fiets zo aantrekkelijk maakte: ze was vrij. Het zou mooi zijn als we dat allemaal waren. Y, een 35-jarige getrouwde vriend die nog steeds zijn blik laat dwalen naar passerende vrouwen zoals andere mensen kanalen omdraaien, geeft onze nationale ernst de schuld. “Het probleem voor ons als mannen is dat we in de verkeerde cultuur zitten, en we zijn mannen in de verkeerde tijd. We zijn geen cultuur die mannen kracht geeft met ongedwongen sensualiteit.”

Hij houdt zijn BlackBerry omhoog. “Ik zie niet wat er mis mee is. In een wereld waar ik dankzij dit ding slechts twee klikken verwijderd ben van dubbele penetratie en andere vormen van pornografische smerigheid, is de handeling van alleen maar kijken naar een meisje dat van nature mooi is – ik bedoel, dat zouden we moeten vieren.”

***

Het is bijna etenstijd als ik mijn laatste stop maak bij L’Espresso, een Italiaans café in de buurt van mijn huis. Zelfs hier, op een rustig terras aan het eind van de dag, zie ik vijf vrouwen waar ik naar wil kijken. Het is bijna, maar niet helemaal, vermoeiend.

Dan zie ik W en Z aan de hoektafel van de patio zitten – het beste uitzicht van de hele zaak. Beide mannen zijn begin 60, beide getrouwd. Ze willen het verrassend graag hebben over de mannelijke blik.

“Ja, ik kijk nog steeds naar meisjes, onophoudelijk en onvermijdelijk,” zegt W, de langste van de twee. Hij heeft nog steeds een volle bos los haar. “En het is een van mijn grootste genoegens in het leven.”

“Daar ben ik het mee eens,” zegt Z. Z is korter, minder vluchtig. “Maar ik kijk en staar naar alle vrouwen op straat, of ze nu schoonheden zijn of niet. Ze zijn allemaal interessant. En verschillende mannen staren naar verschillende vrouwen.”

“En wat gaat er door je hoofd als je naar ze kijkt?” Vraag ik. “Denk je: zou ik met haar naar bed gaan, en wat zegt dat over mij?”

“Ja, dat is een vraag,” zegt Z, “maar voor mij is de vraag als ik naar ze kijk iets bescheidener: zouden ze met mij naar bed gaan?”

“Mooie vrouwen zijn als bloemen,” interrumpeert W. “Ze keren zich naar de zon. Maar als ze niet een bepaalde hoeveelheid aandacht krijgen, verwelken ze.” De vergelijking doet 18e-eeuws aan, net als het gesprek: Het gaat tenslotte over omgangsvormen, die altijd het ingewikkeldst zijn in tijden van gelijkheid.

“Daar ben ik het weer mee eens,” zegt Z. “De aantrekkelijkste vrouwen verwachten een aandachtige blik die niets anders inhoudt dan dat iemand zegt: ‘Je bent aantrekkelijk genoeg om naar te staren.’ En het meest lonend is het als die blik wordt teruggegeven.”

“Wat impliceert een teruggegeven blik?” Vraag ik.

“Het impliceert, zoals ze in de loterij van de staat New York zeggen: Je weet maar nooit.”

Ik sta op het punt te vertrekken als Z me een laatste gedachte toewerpt. “Sommige vrouwen gaan ervan uit dat de mannelijke blik zondig en kwetsend en slecht is, dat mannen nooit op een andere manier naar vrouwen kunnen kijken. Maar dat is niet waar de blik over gaat. Want een verfijnde man zou niet aarzelen om te staren, en dan zou hij vervuld kunnen raken van spijt en verlies, en daardoor zelfkennis opdoen.”

Lang kijken maakt ons verdrietig, maar het bewijst in ieder geval dat we nog leven. Daarom houden mannen zo van de lente, voor de korte tijd die het duurt.

Ian Brown is schrijver bij de Globe and Mail.