Deel dit: `
Wat is dyslexie?
Dyslexie is een op taal gebaseerde leerstoornis. Dyslexie verwijst naar een cluster van symptomen die ertoe leiden dat mensen problemen hebben met specifieke taalvaardigheden, met name lezen. Studenten met dyslexie ondervinden vaak moeilijkheden met zowel mondelinge als schriftelijke andere taalvaardigheden, zoals schrijven, en het uitspreken van woorden en schrijven. Dyslexie treft mensen hun hele leven lang; de impact kan echter veranderen in verschillende fasen van iemands leven. Het wordt een leerstoornis genoemd omdat dyslexie het voor een leerling erg moeilijk kan maken om te slagen zonder leesonderricht op fonische basis, dat in de meeste openbare scholen niet beschikbaar is. In zijn ernstigere vormen kan een leerling met dyslexie in aanmerking komen voor speciaal onderwijs met speciaal ontworpen instructie, en indien nodig, aanpassingen.
Wat veroorzaakt dyslexie?
De exacte oorzaken van dyslexie zijn nog steeds niet helemaal duidelijk, maar anatomische en hersenbeeldonderzoeken tonen verschillen aan in de manier waarop de hersenen van een persoon met dyslexie zich ontwikkelen en functioneren. Bovendien is gebleken dat de meeste mensen met dyslexie moeite hebben met het identificeren van de afzonderlijke spraakklanken binnen een woord en/of het leren hoe letters die klanken vertegenwoordigen, een belangrijke factor in hun leesproblemen. Dyslexie is niet te wijten aan een gebrek aan intelligentie of de wil om te leren; met de juiste onderwijsmethoden kunnen mensen met dyslexie met succes leren.
Wat zijn de gevolgen van dyslexie?
De gevolgen van dyslexie zijn voor iedereen verschillend en hangen af van de ernst van de aandoening en de effectiviteit van instructie of remediëring. De kern van het probleem ligt bij het lezen van woorden en dit is gerelateerd aan problemen met het verwerken en manipuleren van klanken. Sommige mensen met dyslexie slagen erin vroege lees- en spellingtaken te leren, vooral met uitstekende instructie, maar ondervinden later hun grootste problemen wanneer meer complexe taalvaardigheden vereist zijn, zoals grammatica, het begrijpen van tekstboekmateriaal, en het schrijven van essays.
Mensen met dyslexie kunnen ook problemen hebben met gesproken taal, zelfs nadat ze zijn blootgesteld aan goede taalmodellen in hun thuissituatie en goede taalinstructie op school. Ze kunnen moeite hebben om zich duidelijk uit te drukken, of om volledig te begrijpen wat anderen bedoelen als ze spreken. Dergelijke taalproblemen zijn vaak moeilijk te herkennen, maar ze kunnen leiden tot grote problemen op school, op het werk en in de omgang met andere mensen. De effecten van dyslexie kunnen zich tot ver buiten het klaslokaal uitstrekken.
Dyslexie kan ook het zelfbeeld van een persoon aantasten. Studenten met dyslexie voelen zich vaak minder intelligent en minder capabel dan ze eigenlijk zijn. Na het ervaren van veel stress als gevolg van academische problemen, kan een student ontmoedigd raken over het doorgaan op school.
Zijn er andere leerstoornissen naast dyslexie?
Dyslexie is één type leerstoornis. Andere leerstoornissen naast Dyslexie zijn onder andere de volgende:
- Dyscalculie – een wiskundige handicap waarbij een persoon ongewone moeite heeft met het oplossen van rekenkundige problemen en het begrijpen van wiskundige concepten.
- Dysgrafie – een aandoening van het verstoord schrijven van letters door een handgehandicapt handschrift. Een gestoord handschrift kan het leren spellen van woorden in schrift en de snelheid van het schrijven van tekst belemmeren. Kinderen met dysgrafie kunnen alleen een gestoord handschrift hebben, alleen een gestoorde spelling (zonder leesproblemen), of zowel een gestoord handschrift als een gestoorde spelling.
- Attention Deficit Disorder (ADD) en Attention Deficit Hyperactive Disorders (ADHD) kunnen het leren beïnvloeden en doen dat ook, maar het zijn geen leerstoornissen. Een individu kan meer dan één leer- of gedragsstoornis hebben. In verschillende onderzoeken is bij maar liefst 50% van de mensen met een leer- of leesstoornis ook ADHD vastgesteld. Hoewel handicaps samen kunnen voorkomen, is de ene niet de oorzaak van de andere.
Hoe vaak komen taalgebaseerde leerstoornissen voor? 15-20% van de bevolking heeft een taalgebaseerde leerstoornis. Van de leerlingen met specifieke leerstoornissen die speciaal onderwijs krijgen, heeft 70-80% een leesachterstand. Dyslexie is de meest voorkomende oorzaak van lees-, schrijf- en spellingsproblemen. Dyslexie treft mannen en vrouwen bijna in gelijke mate en mensen van verschillende etnische en socio-economische achtergronden bijna in gelijke mate.
Kunnen mensen met dyslexie leren lezen? Ja. Als kinderen met dyslexie effectieve fonologische bewustzijns- en foniektraining krijgen in de kleuterschool en de eerste klas, zullen zij aanzienlijk minder problemen hebben met het leren lezen op klasniveau dan kinderen die niet worden geïdentificeerd of geholpen tot de derde klas. 74% van de kinderen die slechte lezers zijn in de derde klas, blijven slechte lezers in de negende klas, vaak omdat ze niet de juiste gestructureerde leesinstructie krijgen met de nodige intensiteit of duur. Vaak kunnen zij als volwassenen ook niet goed lezen. Het is nooit te laat voor mensen met dyslexie om te leren lezen, informatie efficiënter te verwerken en uit te drukken. Onderzoek toont aan dat programma’s die gebruik maken van Structured Literacy instructietechnieken kinderen en volwassenen kunnen helpen om te leren lezen.
Hoe “krijgen” mensen dyslexie?
De oorzaken voor dyslexie zijn neurobiologisch en genetisch. Individuen erven de genetische verbanden voor dyslexie. De kans is groot dat een van de ouders, grootouders, tantes of ooms van het kind dyslexie heeft. Dyslexie is geen ziekte. Met de juiste diagnose, de juiste instructie, hard werken, en steun van familie, leraren, vrienden, en anderen, kunnen mensen met dyslexie slagen op school en later als werkende volwassenen.