Er was eens een tijd dat je zonder problemen van Noord- of Zuid-Amerika naar Afrika kon wandelen. Er was geen oceaan die in de weg zat, want alle continenten op aarde zaten aan elkaar vast in één reusachtig supercontinent, Pangea genaamd.
Maar zo’n 180 miljoen jaar geleden begon zich een scheur te vormen, en sindsdien drijven Amerika en Afrika uit elkaar, waarbij de Atlantische Oceaan ontstond.
Raar, toch?
Ondanks dat de aarde er rotsvast uitziet, verschuift en schuift het oppervlak voortdurend. Dat is te danken aan iets dat platentektoniek heet.
In tegenstelling tot andere planeten bestaat de aardkorst niet uit één enkele schil. Er zijn grote platen, tektonische platen, die drijven op een oceaan van langzaam stromend rubberachtig gesmolten gesteente.
Deze platen bewegen door de hitte van de aardkern. De radioactieve kern van de aarde genereert een immense hoeveelheid hitte die onze planeet ervan weerhoudt volledig af te koelen.
Minder dicht gesmolten gesteente reist van de kern naar het oppervlak, waar het vervolgens afkoelt en terugkeert-een proces dat convectie wordt genoemd.
Net als een langzaam bewegende transportband duwt deze stijgende en dalende hitte en gesmolten gesteente de platen tegen elkaar of trekt ze uit elkaar.
Door botsingen kunnen deze platen grote bergen doen ontstaan of oceaanbodems naar de diepten van het gesmolten binnenste van de Aarde sturen. Wanneer ze uit elkaar bewegen, wordt nieuwe korst gevormd, en daarmee kunnen geheel nieuwe oceanen ontstaan.
De vorming van nieuwe oceaankorst vindt plaats op vulkanische ‘mid-ocean ridges’. De vernietiging van oude oceaanbodems gebeurt in ‘subductiezones’. Het ontstaan en de vernietiging van de zeebodem stuurt uiteindelijk de geleidelijke verschuiving in de ordening van de continenten op aarde.
Het is een langzaam proces. De Atlantische Oceaan krijgt minder dan een centimeter nieuwe zeebodem per jaar. Maar dat wordt in de loop der tijd steeds meer. Wetenschappers denken dat het mogelijk is om weer over één continent te lopen, zoals in Pangea, over een paar honderd miljoen jaar…