Het belangrijkste kenmerk van een stoornis in de schriftelijke uitdrukkingsvaardigheid is schrijfvaardigheid (zoals gemeten door een individueel af te nemen gestandaardiseerde test of functionele beoordeling van schrijfvaardigheid) die duidelijk achterblijft bij wat men op grond van de chronologische leeftijd, de gemeten intelligentie en het bij de leeftijd passende onderwijs van de betrokkene mag verwachten.
De stoornis in de schriftelijke uitdrukkingsvaardigheid belemmert in belangrijke mate de academische prestaties of de activiteiten van het dagelijks leven waarvoor schrijfvaardigheid vereist is.
Er is over het algemeen een combinatie van moeilijkheden in het vermogen van het individu om geschreven teksten samen te stellen, wat blijkt uit grammaticale of interpunctiefouten binnen zinnen, slechte organisatie van alinea’s, meerdere spelfouten, en een overmatig slecht handschrift.
De diagnose wordt over het algemeen niet gegeven als er alleen spelfouten of een slecht handschrift zijn in afwezigheid van andere stoornissen in de schriftelijke uitdrukking. Vergeleken met andere leerstoornissen is er relatief minder bekend over stoornissen in de schriftelijke uitdrukking en de remediëring daarvan, vooral wanneer deze zich voordoen in afwezigheid van een leesstoornis. Behalve voor spelling, zijn gestandaardiseerde tests op dit gebied minder ontwikkeld dan tests van leesvaardigheid of wiskundige bekwaamheid, en de evaluatie van stoornissen in schriftelijke vaardigheden kan een vergelijking vereisen tussen uitgebreide steekproeven van het schriftelijke schoolwerk van de persoon en de verwachte prestaties voor leeftijd en IQ. Dit is vooral het geval voor jonge kinderen in de eerste klassen van het basisonderwijs. Taken waarbij het kind wordt gevraagd te kopiëren, naar dictaat te schrijven, en spontaan te schrijven kunnen allemaal nodig zijn om de aanwezigheid en de omvang van deze stoornis vast te stellen.
Specifieke symptomen van stoornis in de schrijfvaardigheid
Deze stoornis is opnieuw geclassificeerd en gewijzigd in de bijgewerkte 2013 DSM-5 (bijv. nu gecombineerd met andere stoornissen geassocieerd met academische tekorten); de oude DSM-IV criteria hierboven blijven hier alleen voor historische/informatieve doeleinden. Zie bijgewerkte DSM-5 specifieke leerstoorniscriteria.