ANSWER
Het juiste antwoord is periorale dermatitis (POD; keuze “c”), een extreem veel voorkomende dermatose die vaak begint in het perinasale gebied en zich mettertijd naar beneden uitbreidt.
Impetigo (keuze “a”) vertoont niet veel gelijkenis met POD en zou vrij goed hebben gereageerd op de kuur met cefalexine.
Lupus (keuze “b”) hoort thuis in het differentieel, gezien het geslacht van de patiënt en de chroniciteit van de aandoening; deze aandoening heeft echter typisch een voorkeur voor het laterale gezicht, veroorzaakt meestal focale atrofie, en manifesteert zich niet met pustels en papels.
Als de patiënt niet had gereageerd op medicatie voor POD, zou een punchbiopsie een redelijke stap zijn geweest om lupus en psoriasis uit te sluiten (keuze “d”), die zich op vergelijkbare wijze kunnen presenteren, hoewel zelden als de enige manifestatie van die ziekte.
DISCUSSIE
POD is een eruptie van onbekende etiologie die de klinische kenmerken van verschillende andere aandoeningen vertoont (waaronder eczeem, seborroe, en acne). Het is daarom vaak moeilijk te diagnosticeren – vooral wanneer het al zo lang aanwezig is en behandeld is met verschillende geneesmiddelen.
Meer dan 90% van de POD-gevallen komt voor bij vrouwen tussen 24 en 50 jaar, wat een mogelijke rol suggereert voor hormonen, make-up of gezichtsproducten. Toch is geen van deze factoren specifiek geïmpliceerd in het ontstaan van de aandoening.
Nagenoeg elke vrouw met POD vertoont een geschiedenis van het veranderen van haar make-up en andere gezichtsprodukten, vaak vele malen, zonder goed resultaat. Stress is ook gesuggereerd als een bijdragende factor, en lijkt inderdaad, voor veel dermatologen, de boosdoener te zijn; dit moet echter nog worden bewezen.
Wat wel bekend is, is dat in een groot percentage van de gevallen de chronische toepassing van topische steroïden ofwel POD teweegbrengt ofwel verergert, waardoor vragen over steroïdengebruik nodig zijn. Menig patiënte met seborroe heeft die ziekte met succes behandeld met topische steroïden, alleen om POD te doen ontstaan – die zij natuurlijk behandelt met meer en meer steroïden.
Het histologisch beeld van POD is vergelijkbaar met dat van rosacea. Maar in tegenstelling tot POD, spaart de laatste de holle delen van het gezicht. Net als rosacea reageert POD zo goed op orale tetracycline (alternatieven waaronder minocycline, amoxicilline en erytromycine) dat het succes van de behandeling in wezen de diagnose verifieert. Gewoon weten dat POD zeer vaak voorkomt is uiterst nuttig bij de ontwikkeling van een differentiaal van gezichtserupties.