Naarmate bedrijven en hun klanten meer gebruikmaken van sociale-medianetwerken voor het delen van informatie, worden beide zich steeds meer bewust van de prijs van privacy. Met andere woorden, alleen al de deelname aan sociale media kan tot privacyproblemen leiden. Er zijn talloze gevallen bekend van gegevens die worden verzameld zonder dat iemand daarvan op de hoogte is, profielen die worden aangemaakt op basis van sociale media-activiteiten, accounts die worden gekaapt, enzovoort. De situatie is zo nijpend geworden dat veel mensen hun profiel verwijderen en bedrijven hun sociale media-activiteiten terugschroeven.
Die bezorgdheid hoeft echter niet het einde te betekenen voor de belangrijkste sociale mediasites, zoals Facebook, Twitter, LinkedIn en Instagram. Mensen en bedrijven zullen die sites blijven gebruiken totdat er iets beters komt. Maar er zijn andere zorgen aan de horizon die het privacy-argument verder kunnen doen kantelen in het blikveld van zowel bedrijven als consumenten.
Neem bijvoorbeeld privacywetten zoals de GDPR (General Data Protection Regulation) van de Europese Unie en de CCPA (California Consumer Privacy Act), die beide van invloed zijn op de gegevens die bedrijven over hun klanten kunnen opslaan. Algemene interpretaties van die wetten houden rechtstreeks verband met de systemen van bedrijven waartoe klanten toegang hebben, maar niet alle mogelijke lakmoesproeven van die wetten zijn gedaan.
Laten we als voorbeeld eens kijken naar hoe sociale-mediaplatforms gastheren zijn geworden voor digitale reclame, waar een gebruiker met een simpele klik een transactie met een bedrijf zou kunnen initiëren. Wat betekent dat voor de privacy en hoeveel controle hebben zowel de consument als het bedrijf over de gegevens die via sociale media worden gedeeld? Het is de moeite waard om deze vraag te stellen nu de CCPA begin 2020 in werking treedt. Wat meer is, hoe zullen bedrijven die gegevens oogsten op sociale-medianetwerken – bedrijven die bots gebruiken of “likes” meten om het sentiment van de consument te vergaren – worden beïnvloed?
Hoewel er geen eenvoudig antwoord op deze vragen is, wordt het duidelijk dat sociale-medianetwerken mogelijk hun bedrijfsmodellen zullen moeten veranderen en dat bedrijven mogelijk zullen moeten overschakelen op andere vormen van digitale reclame. Het is ook een situatie die aanleiding geeft tot nieuwe sociale medianetwerken die meer gericht zijn op privacy. Neone Inc. bijvoorbeeld is een recent gelanceerd socialemediaplatform dat zich aan reclame onttrekt en geen datatracking van zijn gebruikers belooft. Het bedrijf maakt gebruik van een betaald abonnementsmodel om de noodzaak van reclame of andere vormen van inkomsten met betrekking tot gebruikersgegevens te voorkomen. Het bedrijf beweert dat zijn privacybeleid in overeenstemming is met de CCPA en belooft dat het in overeenstemming zal zijn met andere privacywetten naarmate deze worden ingesteld.
De behoefte aan meer privacy wordt duidelijk, vooral gezien het feit dat uit een onderzoek van Edison Research uit 2019 bleek dat zo’n 80% van de Amerikanen post, tweet of snapt op sociale platforms. Datzelfde onderzoek beweerde echter ook dat Facebook de afgelopen twee jaar naar schatting 15 miljoen gebruikers heeft verloren, waarbij de grootste uittocht plaatsvond onder 12- tot 34-jarigen.
Neone is misschien iets op het spoor door privacy te benadrukken boven winst. Dat gezegd hebbende, moet men zich afvragen of een abonnementsmodel misschien in de toekomst voor Facebook en Twitter, waar een belofte van privacy kan worden aangeboden door het elimineren van de winning van gebruikersgegevens.
“Sociale media hadden leuk, veilig en privé moeten zijn, een plek waar gebruikers hun interesses en nieuws konden delen met vrienden, familie en volgers,” zei Neone-oprichter en privacyvoorvechter Dave Glassco. “In plaats daarvan zijn sociale media een mijnenveld geworden van reclame, datatracking en -mining, en mediamanipulatie. De sociale media van vandaag zijn in toenemende mate asociaal en privacy-schendend.”
Het is nog te vroeg om te zeggen of bedrijven een besloten model van sociale netwerken zouden aannemen om werknemers en klanten op de hoogte te houden van nieuws. Of dat diezelfde bedrijven, ondanks het krimpende publiek, hun heil zoeken in de dataminingmogelijkheden die sommige sociale mediasites bieden. Nu gebruikers Facebook ontvluchten vanwege privacyzorgen, moet men zich afvragen wat op korte termijn het topplatform voor sociale netwerken kan vervangen, of zelfs of CCPA, GDPR en andere regels kunnen leiden tot collectieve rechtszaken tegen sociale-mediakolossen.
– Frank Ohlhorst