De Kapel van Beenderen in Évora, Portugal, maakt deel uit van de grotere Koninklijke Kerk van Sint-Franciscus, en werd aan het eind van de 16e eeuw gebouwd door Franciscaner monniken.
Het verhaal van de kapel is bekend. In de 16e eeuw waren er maar liefst 43 begraafplaatsen in en rond Évora, die kostbare grond in beslag namen. De monniken wilden de zielen van de mensen die daar begraven lagen niet veroordelen en besloten de kapel te bouwen en de beenderen te verplaatsen.
In plaats van de beenderen achter gesloten deuren te begraven, vonden de monniken, die zich zorgen maakten over de waarden van de samenleving in die tijd, het beter om ze tentoon te stellen. Zij dachten dat dit Évora, een stad die in het begin van de jaren 1600 bekend stond om zijn rijkdom, een nuttige plaats zou bieden om te mediteren over de vergankelijkheid van materiële zaken in de onmiskenbare aanwezigheid van de dood. Dit wordt duidelijk gemaakt door de tot nadenken stemmende boodschap boven de deur van de kapel: “Nós ossos que aqui estamos, pelos vossos esperamos,” of: “Wij beenderen, zijn hier, wachtend op de uwe.”
Het ontwerp van de Kapel van Beenderen in Evora is gebaseerd op het ossuarium van San Bernadino alla Ossa in Milaan, Italië. Het uitzicht dat men onmiddellijk bij het binnenkomen van de kapel heeft, geeft een idee van de omvang ervan en van het enorme aantal lichamen dat hier is bijgezet – zo’n 5.000 lijken. Onder hen, in een kleine witte kist bij het altaar, zijn de beenderen van de drie franciscaner monniken die de kerk in de 13e eeuw stichtten. Ook zijn er twee uitgedroogde lijken die met kettingen aan de muur naast een kruis hangen. Een ervan is dat van een kind.
Het doel van de kapel wordt duidelijk gemaakt door een gedicht (hieronder vertaald door Rev. Carlos A. Martins), geschreven door pater Antonio da Ascencao, dat aan een van de pilaren hangt:
“Waar gaat u heen, reiziger, met zo’n haast? Pauzeer… schiet niet op met uw reis; U hebt geen grotere zorg dan deze: dat waarop u uw blik richt.
Denk eraan hoe velen deze wereld zijn ontvallen, Denk na over uw gelijksoortige einde, Er is een goede reden om na te denken Als allen maar hetzelfde deden.
Bedenk, jij zo beïnvloed door het lot, Onder al de vele zorgen van de wereld, Zo weinig denk je na over de dood;
Als je toevallig een blik werpt op deze plek, Stop… omwille van je reis, Hoe meer je pauzeert, hoe verder je op je reis zult zijn.”
Voor het geval dat al die dood je tot wanhoop zou brengen, aan het einde van de Kapel, boven het altaar, kun je de Latijnse zinnen lezen: “Ik sterf in het licht” en “De dag dat ik sterf is beter dan de dag dat ik geboren ben.”