Parijs is een visuele time-warp. Met zijn lange boulevards en statige monumenten, prachtige bistro’s en cafés, allemaal schijnbaar onveranderd sinds honderden jaren, blijft de stad een van de meest gewilde bestemmingen in de hele wereld. We zullen, straat voor straat, het charmante doolhof van Europa’s meest intrigerende steden verkennen.
Door Matthew d’Abate*
La Rue Mouffetard (Deel 1)
Iedereen die fantaseert over zwerven door de straten van Parijs (en ik weet dat u dat doet) deelt soortgelijke culturele signalen van de films, fotografie en romans die het onderwerp van de stad hebben zalig gemaakt. Met de populariteit van Woody Allen’s Midnight in Paris, en de speelse, slenterende dialogen van Ethan Hawke en Julie Delpy in Before Sunset, wakkert het Parijs van de verbeelding een groot vuur aan in het hart van de romantische reiziger.
Weinig plaatsen vervullen de koortsige verbeelding meer dan de klassieke straat: La Rue Mouffetard.
Vaak over het hoofd gezien door de traditionele gidsen van Parijs, La Rue Mouffetard is een dunne, met stenen beladen straat van slechts 0,37 mijl, krijt vol met eetgelegenheden, winkels, bioscopen, en bric-a-brac verkooppunten. De betoverende geschiedenis van de straat, het levendige sociale leven en de filmische esthetiek zorgen voor een van de meest gedenkwaardige gebieden die Parijs te bieden heeft.
De straat zelf ligt in het Quartier Latin van Parijs en is oud, daterend uit de neolithische tijd. Het waren de Romeinse legionairs zelf die de eerste steen legden van de Rue Mouffetard, die in zuidelijke richting naar de Place d’Italie liep, en verder, helemaal naar Rome.
Heden ten dage begint de Rue Mouffetard op de hoek van de Rue Censier en eindigt hij op het levendige Place Contrescarpe. Wat de straat zo luisterrijk maakt, zijn de bloeiende familiecafés en kleine bistro’s, op een steenworp afstand van de straat, knus bij elkaar en ingericht met ouderwetse flair, die de straat omzomen.
De Rue Mouffetard is een van de grote openluchtmarkten van het 5e arrondissement, met zijn overvloed aan kraampjes vol met regionale delicatessen uit de vleeswarenindustrie – de deuren en ramen opengezet voor de toevallige waarnemer om de geuren van hun heerlijke waren op te vangen. Vergeet ook de bakkerijen en chocolatiers niet – allemaal bieden ze de heerlijkste lekkernijen om van te watertanden.
Allochtonen en toeristen winkelen hier in de Rue Mouffetard voor hun dagelijks brood en maaltijden – en een paar uur kunnen gemakkelijk verloren gaan met winkelen in een oude platenwinkel, of snuffelen in de schappen van de pittoreske boekhandel, of het noteren van de matinee schema’s van de L’épée de bois, de buurtbioscoop van de straat, verborgen in een charmant verduisterde gang.
Na de Rue Censier, voorbij de fontaine pluie Guy Lartigue, aan de voet van de helling van de Rue Mouffetard, staat een middeleeuwse kerk bekend als de Saint-Medard.
Dit gotische bouwwerk staat plechtig aan de voet van de Rue Mouffetard. Binnen is er een rijkdom aan architecturale en artistieke geschiedenis, met schilderijen van Phillipe de Champaigne en Jean-Antoine Watteau, en verschillende gebeeldhouwde sleutelgewelven, waarvan een groot deel ontsnapte aan vernietiging tijdens de Franse Revolutie.
De kerk van Saint Medard heeft ook een masochistische geschiedenis – dit was de thuisbasis van een religieuze sekte genaamd de Convulsionnaires van Saint-Medard. Deze convulsionnaires waren een groep 18e eeuwse religieuze pelgrims die convulsies ervoeren als een manier om wonderen te ontvangen. Zij hadden de neiging krampachtige bewegingen te maken, heftig te schuimbekken en andere angstaanjagende vertoningen te vertonen. De inwoners van Parijs verzamelden zich voor deze kerk om toe te kijken hoe de leden in tongen spraken, blaften als honden en glas en hete kolen inslikten tot ze op straat in elkaar zakten. De spektakels werden uiteindelijk verboden door de koning zelf, die een perkamenten verklaring op de houten deur van de kerk liet hameren, waarin werd uitgelegd dat “het God verboden is hier wonderen te verrichten.”
Het grootste deel van de straat, samen met de omstreden Saint Medard kerk, ontsnapte aan wederopbouw, vanwege de ligging op een van de weinige grote heuvels in Parijs, de Montagne Sainte-Genevieve. Baron Haussmann, het brein achter het wederopbouwplan, weigerde de nabijgelegen architectuur te vernietigen tijdens zijn 19e-eeuwse ontwikkelingsplan om Parijs te moderniseren.
Aan de overkant van de straat staan op de smalle trottoirs karren vol vers fruit, waarvan de eigenaars de voorbijgangers om de tuin leiden met aanbiedingen van afgeprijsde artikelen. Elke winkeldeur is centimeters van zijn buurman gescheiden en de weelderig gekleurde gordijntapijten die aan de ramen hangen, geven het middeleeuwse verleden van Parijs weer.
De oorsprong van de naam ‘Rue Mouffetard’ heeft een interessante, zo niet ietwat pikante geschiedenis. Het woord mouffet betekent in het Frans letterlijk ‘stinkdier’. De straat was berucht om zijn overvloed aan dierenvilders, die de straat vertroebelden met de pestgeuren van de pas gesneden pelzen. We mogen blij zijn dat die vieze geuren nu ruimschoots zijn vervangen door de geur van de bijenkorven en de verse bakkerijen langs de drukke weg. Het grootste deel van de straat zelf is afgesloten voor autoverkeer – opnieuw, het gevoel van tijdloosheid versterkend.
Een paar stappen op de gestage helling van de Rue Mouffetard is een wandeling door de Parijse geschiedenis – en zoals de meeste straten van deze Europese stad, bestaat het verleden, zij aan zij, samen met ons moderne, vertechnologiseerde leven.