Het woordenboek waaraan dit artikel is gehecht is gepubliceerd in de Verenigde Staten, in de stad Springfield, Massachusetts, die comfortabel op ongeveer 42,1˚ noorderbreedte ligt. Iemand die rechtstreeks naar het oosten gaat, zou, als hij de tijd, de middelen en de neiging zou hebben, het grootste deel van Massachusetts en de uitgestrekte Atlantische Oceaan doorkruisen alvorens de stad Porto in Portugal te bereiken. Om het thuisland van de Engelse taal te vinden, zou zo’n reiziger van daar naar het noorden moeten gaan en nog een beetje verder naar het oosten voor nog zo’n 800 mijl, op welk punt hij zou aankomen bij een groep eilanden waar veel sprekers van het Engels (naast andere talen) wonen, evenals de geboorteplaats van de taal zelf.
We zijn beschaamd om te melden dat als de reiziger een inwoner van de Verenigde Staten was, het niet onwaarschijnlijk is dat hij enige verwarring zou ervaren over hoe hij het mooie land aan het einde van zo’n lange reis zou moeten noemen. Wij willen dit hier voorkomen.
Maak een lunch voor jezelf en laten we dit uitzoeken.
We beginnen met de term met de breedste referentie, die groep eilanden aan het eind van de reis van onze reiziger. Bekend als de “Britse eilanden”, omvat de eilandengroep Groot-Brittannië (zie hieronder), Ierland (zie ook hieronder), en kleinere eilanden die daaraan grenzen, waaronder de Hebriden, de Shetlandeilanden, de Orkney-eilanden, de Scilly-eilanden, het eiland Man, en (soms) de Kanaaleilanden. Het is een geografische benaming, geen politieke, en de term Britse eilanden is in toenemende mate controversieel geworden voor degenen die vinden dat hij een politieke band impliceert die er niet is. (Meer daarover hieronder.)
Als onze reiziger eerst naar het meest westelijke deel van de Britse eilanden zou gaan, zou Ierland de eerste halte zijn. De term Ierland heeft zowel een louter geografische betekenis en verwijst naar het op één na grootste eiland van de Britse eilanden, als twee politieke bestemmingen: afzonderlijk gebruikt verwijst Ierland naar wat ook wel (door sommigen) de “Republiek Ierland” wordt genoemd, een politiek onafhankelijk land dat het grootste deel van het eiland inneemt; gebruikt in de term Noord-Ierland, verwijst het naar een land in het noordoostelijke deel van het eiland dat een afdeling is van wat formeel bekend staat als het Verenigd Koninkrijk van Groot-Brittannië en Noord-Ierland. (Meer daarover, zoals we zeggen, hieronder.)
Wandelen we nu naar het grootste van de eilanden van de Britse eilanden, net ten oosten van het eiland Ierland, dan komen we een andere geografische aanduiding tegen: het eiland dat zowel bekend staat als “Britain” en als “Great Britain”. (Beide hebben ook andere toepassingen, die, uh, zie hieronder.) Dat grote eiland heeft op het drie landen: Schotland in het noorden; Engeland in het zuiden; en Wales in het zuidwesten. Alle drie de landen zijn, net als Noord-Ierland, divisies van het eerder genoemde Verenigd Koninkrijk van Groot-Brittannië en Noord-Ierland. (Zie hieronder en etc.)
Welkom bij een van de grote belgen! De term Het Verenigd Koninkrijk van Groot-Brittannië en Noord-Ierland is een politieke benaming en een beetje een mondvol. Om het voor iedereen gemakkelijker te maken, wordt ook Verenigd Koninkrijk gebruikt met dezelfde betekenis. Om het nog gemakkelijker te maken, wordt UK gebruikt als afkorting van het geheel. En wat is dat hele ding precies? Het is een land dat bestaat uit het eiland dat zowel Groot-Brittannië als Groot-Brittannië wordt genoemd, en het deel van het eiland Ierland dat het land Noord-Ierland is. De meeste kleine eilanden die onder de term Britse eilanden vallen, maken deel uit van Schotland (d.w.z. de Hebriden, de Shetlandeilanden en de Orkney-eilanden) of Engeland (de Scilly-eilanden); het eiland Man en de Kanaaleilanden maken technisch gezien geen deel uit van het Verenigd Koninkrijk, maar ze zijn er wel zelfbesturende bezittingen van. (Wat dat precies betekent valt, vrees ik, buiten het bestek van deze uitleg, die, eerlijk gezegd, ergens een lijn moet trekken.)
Welkom bij een andere belangrijke hieronder! De termen Groot-Brittannië en Groot-Brittannië zijn, zoals we hierboven al zeiden, synonieme geografische termen die verwijzen naar het grootste van de eilanden van de Britse eilanden. Maar Groot-Brittannië en Groot-Brittannië worden ook gebruikt om te verwijzen naar het Verenigd Koninkrijk van Groot-Brittannië en Noord-Ierland aka het Verenigd Koninkrijk aka het VK. Als dit op de een of andere manier oneerlijk lijkt voor de buitenstaander die naar deze verschillende entiteiten probeert te verwijzen, bedenk dan dit: er is geen eenvoudig bijvoeglijk naamwoord te maken van “Verenigd Koninkrijk van Groot-Brittannië en Noord-Ierland”, of van “Verenigd Koninkrijk”, of van “VK”. Kunnen we het deze arme mensen echt kwalijk nemen dat ze het bijvoeglijk naamwoord “Brits” gebruiken als er een bijvoeglijk naamwoord nodig is? En als dat bijvoeglijk naamwoord zo goed van toepassing is, kunnen de zelfstandige naamwoorden Groot-Brittannië en Groot-Brittannië in het verlengde daarvan dan praktisch gezien worden ontkend? Wij denken van niet.
Om de zaken en ons allen nog meer te verwarren, worden zowel Groot-Brittannië als Groot-Brittannië gebruikt om te verwijzen naar iets dat ook bekend staat als het “Gemenebest van Naties” of het “Gemenebest”, en vroeger als het “Britse Gemenebest” of het “Britse Gemenebest van Naties”. Die entiteit is een associatie van soevereine staten bestaande uit het Verenigd Koninkrijk en een aantal van zijn vroegere afhankelijkheden die ervoor gekozen hebben banden met het Verenigd Koninkrijk te onderhouden en de Britse monarch te erkennen als het symbolische hoofd van hun associatie. (We zijn onbeschaamd om hier te verklaren dat verdere details over deze associatie ook buiten het bereik van deze uitleg vallen.)
Ten slotte willen we zeggen dat, nu het allemaal op papier staat, we ons niet langer schamen voor het idee dat iemand die inheems is in de Verenigde Staten verwarring zou ervaren over hoe te verwijzen naar het land dat onze geliefde gemeenschappelijke taal heeft voortgebracht. Wij beweren niettemin dat men zou moeten proberen het goed te doen, zoals wij hier zelf hebben gedaan.
