Natamycine – Informatie over gezondheid en veiligheid

Gezondheids- en veiligheidsinformatie

Bij het wijdverbreide gebruik van natamycine bij de conservering van levensmiddelen zijn door de consumenten geen gezondheidsproblemen aan de orde gesteld. Dit feit wordt ondersteund door talrijke veiligheidsstudies – beoordeeld door onafhankelijke instanties – die geen negatieve gevolgen voor de menselijke gezondheid aantonen. Bovendien helpt natamycine consumenten te beschermen tegen mogelijk schadelijke mycotoxinen die in verband zijn gebracht met een verscheidenheid aan nadelige gezondheidseffecten.

Mycotoxinen

Schimmels zijn in staat toxinen te produceren die mycotoxinen worden genoemd en die schadelijk zijn voor de gezondheid van mens en dier. In wetenschappelijk onderzoek zijn mycotoxinen aangetroffen op een grote verscheidenheid van levensmiddelen, zoals kaas en brood. De toepassing van natamycine voor de conservering van levensmiddelen vermindert de risico’s in verband met de blootstelling aan mycotoxinen.

Geschiedenis van veilig gebruik

Natamycine heeft een lange geschiedenis van veilig gebruik als een natuurlijke schimmelremmer in kaas, vlees, en later, andere voedingsmiddelen. In 1967 werd natamycine wereldwijd goedgekeurd als levensmiddelenadditief om aan te brengen op het oppervlak van (specifieke) kaas(sen), waardoor de groei van ongewenste schimmels en gisten wordt voorkomen. Daarnaast is het ook toegestaan op het oppervlak van specifieke worsten, of voor gebruik in vruchtensappen of gebak in sommige landen. In de Verenigde Staten en Canada is het gebruik van natamycine sinds 1982 toegestaan op versnipperde en geraspte kaas.

Veiligheidslimieten

Onderzoek heeft aangetoond dat zelfs bij een zeer hoge consumptie van met natamycine behandelde producten, het moeilijk is om de veiligheidsniveaus uit voorzorg te overschrijden. De Toegestane Dagelijkse Inname (ADI) van natamycine werd door de Wereldgezondheidsorganisatie vastgesteld op een maximum van 0,3 mg/kg lichaamsgewicht/dag om de veiligheid te waarborgen. Dit komt overeen met het equivalent van een persoon (met een gewicht van 75 kg) die tijdens zijn/haar leven elke dag meer dan 7 kg kaas met korst eet. Andere blootstellingsstudies bevestigen deze bevindingen voor meerdere voedselgroepen, zelfs als ze in grote hoeveelheden worden gegeten.

Natamycine en schimmelresistentie

Sommige organisaties maken zich zorgen over schimmelresistentie, hoewel de meeste controverse draait om resistente bacteriën (natamycine heeft geen effect op bacteriën). In 2012 gaf het Duitse Federale Instituut voor Risicobeoordeling (BfR) een verklaring uit dat zij de conclusie van de Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid (EFSA) volgen en geen bezorgdheid hebben over gezondheidskwesties met natamycine. Aangezien natamycine wordt gebruikt voor medische behandelingen, zijn zij er echter geen voorstander van dat het gebruik van natamycine wordt uitgebreid tot andere dan de momenteel goedgekeurde voedseltoepassingen. Volgens hen zou een uitbreiding kunnen leiden tot resistentie bij schimmels. Dit zou bijgevolg leiden tot een minder doeltreffende lokale behandeling van schimmelinfecties bij gebruik van natamycine.

Dit BfR-advies is een reactie op vragen van consumenten en niet zozeer gebaseerd op nieuw bewijsmateriaal of recente risicostudies. Momenteel is er geen bewijs dat erop wijst dat natamycine op levensmiddelen bijdraagt tot resistentie bij schimmels. Dit standpunt wordt bijvoorbeeld gesteund door de EFSA. In hun veiligheidsbeoordeling van 2009 concludeerde de EFSA dat “er geen bezorgdheid was over de inductie van antimicrobiële resistentie”.

Een meer recente en uitgebreide literatuurstudie, uitgevoerd door de Nederlandse Organisatie voor Toegepast Natuurwetenschappelijk Onderzoek (TNO) in 2012, kwam tot dezelfde conclusie. Na bestudering van meer dan 60 studies kon geen bewijs worden gevonden dat een verband legt tussen het gebruik en de consumptie van natamycine en verworven resistentie van schimmels.