Mr. Knightley
Laten we eerlijk zijn – niemand bij zijn volle verstand zou ooit aan Mr. Knightley denken als gewoon een buurjongen (behalve Emma natuurlijk). Zijn landgoed omvat het grootste deel van Highbury en hij is een heer. In de wereld van Jane Austen maakt dat hem h-o-t. Natuurlijk ziet hij er ook goed uit (zoals de onverbeterlijke mevrouw Elton ons vriendelijk laat weten). Bovendien is hij eigenlijk een fatsoenlijke vent. De hele tijd. Waarom is Mr Knightley zo makkelijk aardig te vinden? Misschien omdat hij in het spel van het leven met een ongelijke uitgangspositie lijkt te spelen. Hij is de oudste zoon van zijn familie, wat betekent dat hij de majestueuze Donwell Abbey heeft geërfd (terwijl zijn broer, John Knightley, met zijn gezin naar Londen gaat om zijn eigen fortuin op te bouwen). Donwell Abbey is toevallig het grootste (en meest welvarende) landgoed in Highbury, wat Mr Knightley tot een soort koning maakt. Of op zijn minst een ridder. Snap je het? Bovendien is Donwell Abbey alles wat perfect is – en perfect Engels: “Het was een lieflijk uitzicht, lieflijk voor het oog en de geest. Engels groen, Engelse cultuur, Engels comfort, gezien onder een stralende zon, zonder benauwend te zijn. Met andere woorden, als we een beeld van de perfecte Engelse heer willen schetsen, dan is dat dat van Mr Knightley. Herinner je je onze discussie over de prins-regent in het overzicht? George (de prins) zou dit als een klap in zijn gezicht hebben opgevat: George Knightley is zo’n beetje alles wat de prins-regent niet is. Austen werkt hard – en misschien bijna schaamteloos – om een personage te creëren dat een perfecte tegenpool vormt voor de aanstaande koning van Engeland. Lef, hè? Dat vinden wij ook. Mr Knightley voelt zich wel op zijn gemak met zijn mantel der macht. Emma plaagt hem misschien dat hij overal heen loopt, maar hij doet dit soort dingen omdat hij niet bang is dat hij zijn geld op zijn mouw draagt. Tenslotte houdt iedereen van een uitdaging, toch? En aangezien heel Highbury klaar blijft staan om Mr Knightley te aanbidden, is het misschien aantrekkelijk om iemand in de buurt te hebben die problemen kan veroorzaken. Met zijn 37 jaar is hij precies zestien jaar ouder dan Emma. (De hele broer-zus relatie die ze hebben lost ergens in de loop van het boek op, maar het raakt Mr Knightley uiteindelijk als een baksteen wanneer hij zich realiseert dat Frank verliefd zou kunnen zijn op Emma. Nu ik erover nadenk, is het interessant dat zelfs Mr Knightley er pas achter komt wat hij voelt als hij een directe concurrent heeft – als Frank Churchill naar de stad komt, loopt het snel warm. Emma beschuldigt Mr Knightley ervan dicht bij Frank te staan. Geloof ons, dat is de eerste keer. Het is net een krachtmeting in het Wilde Westen. Highbury is niet groot genoeg voor die twee. En dus vertrekt Mr Knightley. Wat? Blijft hij niet om voor zijn liefde te vechten? Waarom niet? We zijn blij dat u het vraagt. Dit brengt ons bij de verantwoordelijke kant van Mr Knightley’s temperament. Als we twee woorden mochten kiezen om Mr Knightley te beschrijven, zouden dat ‘eerlijk’ en ‘waarheidsgetrouw’ zijn. Wacht, betekenen die niet ongeveer hetzelfde? Yup. We wilden alleen zeker weten dat u het begreep. Mr Knightley vertelt Emma keer op keer wat hij denkt dat ze moet horen, zelfs als ze hem daarom niet mag. Zie bijvoorbeeld zijn aandacht voor haar snotterige neerbuigende opmerkingen over Miss Bates:
Was ze welvarend, dan kon ik het me veroorloven dat af en toe het belachelijke de overhand had boven het goede. Als ze een rijke vrouw was, zou ik elke onschuldige absurditeit zijn kans laten, ik zou geen ruzie met je maken om wat vrijheden in haar manier van doen. Als ze je gelijke in situatie was, maar, Emma, bedenk hoe ver dat van het geval is. Haar situatie zou je medelijden moeten opwekken. Het was slecht gedaan, inderdaad! Dit is niet prettig voor jou, Emma, en het is verre van prettig voor mij; maar ik moet, ik zal, ik zal je waarheden vertellen zolang ik kan; tevreden met het bewijzen van mezelf als je vriend door zeer trouwe raad, en vertrouwend dat je me ooit meer recht zult doen dan je nu kunt doen.
Hij zoekt voortdurend de grenzen op van wat hij weet als Emma’s respect voor hem. Hoeveel kan hij zeggen voordat ze hem gaat haten? Hoeveel moet hij zeggen om Emma in het gareel te houden? Door Emma’s vertrouwen in zijn mening af te wegen tegen haar afkeer van kritiek, slaagt Mr Knightley er altijd in haar te waarschuwen voor mogelijke sociale onfatsoenlijkheden. Net als mevrouw Weston fungeert meneer Knightley dus als een matigende invloed op Emma’s onstuimige karakter. We weten dat Emma het verpest omdat Knightley ons vertelt dat ze het verpest. Zolang hij ervan overtuigd is dat Emma van een nietsnut houdt, lijkt Mr Knightley echter niet in te grijpen. We weten niet precies waarom, maar zijn onzekerheid maakt hem wel sympathiek! Er is nog iets belangrijks: Mr Knightley besluit zijn huis te verlaten om bij Emma en haar vader in te trekken. We weten allemaal dat meneer Woodhouse niet bepaald de meest onderhoudende man is. We zouden hem zelfs een chagrijnige oude man kunnen noemen (dat is ook zo. Zie zijn karakteranalyse hieronder). Bovendien is het verlaten van Donwell Abbey een grote stap. Natuurlijk kwam Mr Knightley elke dag naar Hartfield voordat hij zich verloofde met Emma, dus het is niet zo’n grote verandering voor alle betrokkenen, maar toch is het de moeite waard om erover na te denken. Is dit weer zo’n zinloze zet die niets afdoet aan zijn sociale status (zoals naar een feestje lopen in plaats van een koets nemen)? Of maakt Knightley zich echt geen zorgen om zijn reputatie? We laten het aan u over, beste lezers.