Bloed is een vloeibaar weefsel dat zich via slagaders, aders en haarvaten door het lichaam verplaatst en verschillende elementen bevat, zoals rode bloedcellen, witte bloedcellen, plasma en bloedplaatjes, die nodig zijn voor het uitvoeren van vitale functies. De hoeveelheid bloed die een persoon heeft, hangt samen met leeftijd, gewicht, geslacht en lengte. Een volwassene heeft tussen 4,5 en 6,0 liter bloed in zijn of haar lichaam.
Zoals alle weefsels heeft bloed meerdere functies, waaronder zuurstoftoevoer naar alle weefsels, bescherming tegen infecties, bloedstolling bij wonden en bloedingen. Om al deze functies te vervullen, heeft het verschillende soorten cellen, stollingsfactoren, enz. in het plasma gesuspendeerd. Alle cellen waaruit het bloed bestaat, worden aangemaakt in het beenmerg. Dit wordt aangetroffen in het sponsachtige weefsel van de platte beenderen (schedel, wervels, borstbeen, bekkenkammen) en in de medullaire kanalen van de lange beenderen (dijbeen, opperarmbeen).
Bloed is een hernieuwbaar weefsel van het menselijk lichaam, wat betekent dat het beenmerg het hele leven door bloedcellen aanmaakt, aangezien deze een beperkte levensduur hebben. In bepaalde gezondheidssituaties kan deze “fabriek” zijn productie opvoeren als dat nodig is. Zo neemt bij een bloeding de productie van rode bloedcellen tot zevenmaal toe en bij een infectie de productie van witte bloedcellen.
SamenSTELLING VAN BLOED
REDE BLOEDCELLEN: dit zijn de talrijkste cellen (elke mens heeft er tussen de 4.500.000 en 5.500.000 per kubieke millimeter bloed) en zij geven het bloed zijn rode kleur. Zij hebben een afgeronde vorm en zijn zeer soepel. Hun halfwaardetijd is 120 dagen (4 maanden) en hun belangrijkste functie is het transporteren van zuurstof van de longen naar de weefsels door middel van hemoglobine, een eiwit dat ijzer nodig heeft om te functioneren.
Witte bloedcellen: ze zijn minder talrijk dan rode bloedcellen (tussen 6.000 en 8.000 per kubieke millimeter bloed). Ze zijn verantwoordelijk voor de verdediging van het lichaam tegen infecties en bestaan in drie soorten:
-Macrofagen: zij slokken bacteriën op (slikken ze in) en vernietigen ze.
-Lymfocyten: zij maken antilichamen en vallen virussen aan.
-Granulocyten: vallen als eerste bacteriën aan.
Plasma: is de geelgekleurde vloeistof die voor 90% uit water bestaat en voor de rest uit o.a. eiwitten, koolhydraten, lipiden, hormonen, kalium en natrium. Daarin zweven de rest van de bloedbestanddelen en stollingseiwitten.
Plaquetten: Er zijn er tussen 150.000 en 400.000 per kubieke millimeter bloed. Ze zijn verantwoordelijk voor het dichten van wonden. Wanneer ze in actie komen, klonteren ze samen en hechten (kleven) ze zich aan de vaatwand. Daarna laten ze een reeks chemische stoffen los die het stollingsproces op gang brengen.
WAT ZIJN DE GEBRUIKEN VAN BLOED?
Ondanks alle technologische vooruitgang die we in de 21e eeuw hebben, kan bloed niet worden vervaardigd. De transfusiegeneeskundige diensten van het land zijn afhankelijk van de vrijgevigheid van de burgers om ziekenhuizen te bevoorraden en aldus de uitvoering van onder meer transplantaties, operaties en oncologische behandelingen te garanderen.
Het uit donaties verkregen bloed wordt gebruikt voor de behandeling van ziekten die bloedarmoede veroorzaken, alsook voor de behandeling van verschillende soorten kanker. Het wordt ook gebruikt bij chirurgische ingrepen, orgaantransplantaties en de behandeling van ongevallen, bloedingen en brandwonden.
Bij de bloeddonatie wordt 450 ml bloed afgenomen waaruit 3 of 4 verschillende bestanddelen kunnen worden bereid: rode bloedcellen, plasma, bloedplaatjes en cryoprecipitaat, die aan verschillende patiënten worden toegediend, afhankelijk van hun behoeften.
Heupoperatie: van 6 – 8 donoren.
Gecompliceerde bevalling: van 4 – 6 donoren.
Verkeersongeluk: van 20 – 30 donoren.
Gebroken aneurysma: van 30 – 40 donoren.
Harttransplantatie: van 20 donoren.
Levertransplantatie: vanaf 30 donoren.
Botmergtransplantatie: vanaf 50 donoren.
Leverziekte: vanaf 6 – 8 donoren.
Gecompliceerde bloedingen tijdens de operatie: vanaf 10 – 20 donoren.
Zeldzame ziekten: tot 100 donoren.
Harttransplantatie: vanaf 20 donoren.
Levertransplantatie: van 40 donoren.
Leukemiepatiënten: ongeveer 200 donoren.
Harttransplantatie: van 20 donoren.
Levertransplantatie: ongeveer 100 donoren.
Botmergtransplantatie: ongeveer 200 donoren.