Gele koorts: Een acute systemische (lichaamsbrede) ziekte veroorzaakt door een virus, Flavivirus genaamd. In ernstige gevallen veroorzaakt de virale infectie hoge koorts, bloedingen in de huid en necrose (dood) van cellen in de nieren en de lever. De schade die door het virus aan de lever wordt toegebracht, leidt tot ernstige geelzucht waardoor de huid vergeelt. Vandaar het “gele” in “gele koorts.”
Gele koorts teisterde ooit havensteden in de Verenigde Staten. (Een kijker schrijft in: “Deze ziekte heerste in het diepe zuiden, niet alleen in de zeehavens. Mijn grootouders hebben rond 1900 een epidemie van gele koorts meegemaakt in centraal Mississippi, en zij waren ver van de zeekust verwijderd.”)
Gele koorts komt tegenwoordig het meest voor in tropische gebieden in Afrika en Amerika. Het virus van gele koorts wordt in de meeste gevallen overgebracht door een beet van een mug. In stedelijke gebieden kan gele koorts van mens op mens worden overgedragen door de Aedes aegypti-mug. In de jungle wordt gele koorts van apen op mensen overgedragen door muggen die zich in boomholten in het regenwoud voortplanten. De diagnose van gele koorts wordt gesteld door observatie of, zo nodig, door het kweken van het virus uit een bloedmonster.
Er is geen genezing voor gele koorts, hoewel antivirale medicijnen kunnen worden geprobeerd. Pijnstillers zonder aspirine, rust en rehydratie met vocht verminderen het ongemak. De ziekte gaat meestal binnen een paar weken over.
Gele koorts kan worden voorkomen door vaccinatie. Het vaccin tegen gele koorts is een levend verzwakt virusvaccin. Het wordt aanbevolen voor mensen die reizen naar of wonen in tropische gebieden in Noord- en Zuid-Amerika en Afrika waar gele koorts voorkomt. Omdat het een levend vaccin is, mag het niet worden gegeven aan zuigelingen of mensen met een verzwakt immuunsysteem.
Het vaccin is gebaseerd op klassiek medisch onderzoek gedaan onder Dr. Walter Reed. Toen in 1900 gele koorts uitbrak onder de Amerikaanse troepen in Cuba, leidde Dr. Reed, lid van het Army Medical Corps, een commissie van artsen over gele koorts. Zij ontdekten dat de koorts werd overgebracht door de Aëdes aegypti-mug die in de buurt van huizen broedt (en ook dengue overbrengt). Reed’s team toonde later aan dat de mug een virus injecteerde dat de gevreesde ziekte veroorzaakte. Sanitaire ingenieurs roeiden de mug uit en bevrijdden Cuba van gele koorts in 1902 (het jaar van Reeds dood aan blindedarmontsteking).
.
Het vaccin tegen gele koorts is ook gebaseerd op het werk van Max Theiler. Dr. Theiler, afkomstig uit Zuid-Afrika, werkte bij de Rockefeller Foundation (nu de Rockefeller University) in New York. In 1929 liep Theiler gele koorts op (geen ongewone ervaring bij diegenen die de ziekte bestudeerden) maar herstelde en werd er immuun voor. Het jaar daarop ontdekte Theiler dat gele koorts kan worden overgedragen op witte muizen, die gemakkelijk te hanteren zijn en tegen geringe kosten per duizend verkrijgbaar zijn. Dit was een cruciale ontdekking voor de productie van het vaccin. In 1951 kreeg Max Theiler (1899-1972) de Nobelprijs voor Fysiologie of Geneeskunde “voor zijn ontdekkingen over gele koorts en hoe die te bestrijden.”
SLIDESHOW
Bacteriële infecties 101: Soorten, Symptomen, en Behandelingen Zie Diavoorstelling