Inzicht in het gedrag van boosheid

Woede is meer dan een emotie of een instinctieve reactie. In feite veroorzaakt boosheid fundamentele veranderingen in onze fysiologie en psychologie wanneer we boosheid ervaren. Maar voordat u kunt leren woede te herkennen (en dus te beheersen), moet u de vele verschillende manieren begrijpen waarop het u kan beïnvloeden.Dit hoofdstuk zal de psychologische, fysiologische en cognitieve reacties behandelen die uw lichaam heeft wanneer u gevoelens van woede ervaart.

Geschiedenis van de studie van woede

Er zijn boekdelen werk van een aantal psychologen over het onderwerp woede. Allemaal proberen ze de psychologie van woede uit te leggen – waarom woede ontstaat en wat het met ons doet. In principe maakt woede deel uit van de oeroude vecht- of vluchtreactie op de waarneming van pijn, afkomstig van de vroege mens, die moest vechten om te overleven.

Sigmund Freud, bekend als de vader van de psychologie, geloofde dat woede een emotionele ontwikkeling was die voortkwam uit het anale stadium. Freuds psychoanalyse behandelde verschillende stadia van ontwikkeling en was vooral gebaseerd op seksuele ontwikkeling en onderdrukking. Het anale stadium had veel te maken met controle (of het gebrek daaraan).

Seneca, een oude Romeinse filosoof uit 45 v.C., verdeelde woedebeheersing in drie delen. Ten eerste moet je manieren vinden om te voorkomen dat je boos wordt in de eerste plaats. Ten tweede moet je leren hoe je je boze gevoelens te stoppen als je ze hebt. Als laatste moet je leren hoe je je boze gevoelens op een gepaste manier naar anderen uit te drukken. Hij was echt wijs, want al die jaren later gebruiken we hetzelfde basismodel.

Fysieke reactie op woede

Wanneer een dier in het wild (of zelfs een huiskat) boos wordt vanwege een waargenomen bedreiging, gromt of sist het, laat het zijn tanden zien, en probeert het dreigender over te komen. De menselijke reactie op boosheid lijkt er sterk op, in die zin dat de reactie erop gericht is de waargenomen bedreiging te doen ophouden en weg te doen gaan. (Je plaagt me en ik wil dat je ophoudt, dus ga ik naar je uithalen of dreigen je pijn te doen omdat ik me niet meer zo wil voelen). Helaas, zoals met alles in de menselijke geest, is woede bij mensen ingewikkelder dan in de dierenwereld. Mensen doen vaak meer dan alleen zichzelf beschermen tegen bedreigingen.

De psychologische reactie op woede komt voort uit de fysiologische reactie. De hormonen gieren door je lichaam, en je krijgt een verhoogd gevoel van macht en energie. Helaas is diezelfde psychologische reactie die ons redde van de sabeltandtijger toen we nog in grotten woonden, ook de oorzaak van een gebrek aan verstand, helderheid en beoordelingsvermogen als er vandaag de dag niet goed mee wordt omgegaan. Wanneer je boos wordt en de controle verliest, voel je je vaak gerechtvaardigd in je reactie, omdat je niet in staat bent om logisch na te denken over de gevolgen van je daden zodra je stopt met het beheersen van de boosheid.

Het is soms heel gemakkelijk om te zien wanneer iemand boos is. Soms zie je het aan de gezichtsuitdrukking; zelfs kinderen weten hoe ze een boos gezicht moeten tekenen door de wenkbrauwen te vernauwen en ze naar beneden te richten in de richting van de neus. Maar het zijn niet alleen de wenkbrauwen — je huid wordt rood van het bloed, je neusgaten kunnen wijd opensperren, en je kaak kan samenknijpen.

Het lichaam geeft hormonen af die de spieren aanspannen, alsof het lichaam zich voorbereidt op de strijd. Je zult zien dat mensen die boos zijn rechter en vierkanter gaan staan. Het is een instinctieve voorbereiding op aanval en verdediging. Door al deze fysieke handelingen voel je je onkwetsbaarder.

Jouw lichaam reageert fysiek op al je emoties; als je verdrietig bent, zakken je schouders, je hartslag vertraagt, je gezicht fronst – je huilt. Als je blij bent, produceert je lichaam serotonine, je glimlacht, je energieniveau stijgt en je voelt je zelfverzekerder. Als je boos bent, ervaart je lichaam een golf van hormonen die lijkt op de hormonen die je ervaart als je bang bent of je bedreigd voelt: adrenaline en noradrenaline. Deze hormonen worden geproduceerd als onderdeel van de vecht-of-vlucht reactie op gevaar. De fysiologische ervaring van woede kan behoorlijk verontrustend zijn, u achterlatend met een bonzend hart, een droge mond, en een trillerig gevoel.

Cognitieve respons op woede

Mensen onderscheiden zich van de rest van het dierenrijk door hun cognitieve functies – hun hogere denkprocessen over hun instinctmatige reacties. Het zijn deze cognitieve reacties die psychologen en psychiaters aan het werk houden, vooral als het gaat om de meer gecompliceerde emoties zoals woede, liefde en jaloezie!