Hoe overleef je drijfzand?

Als kind wist ik al twee dingen over drijfzand: dat het een geliefd gevaar is voor tekenfilmfiguren in jungles, en dat het in het echte leven alleen plakkerig is als je het behandelt als een vaste stof. Doe alsof het water is, en je kunt er uit zwemmen.

Wat is drijfzand?

Drijfzand is een mengsel van vaste deeltjes (zoals zand) en water. Als je er met je voet op drukt, drukt je gewicht het water tussen de deeltjes uit. Daardoor zit je gevangen in modder die bijna massief aanvoelt. Kijk maar eens naar deze video, waar de presentator op wat vaste grond lijkt, loopt en zinkt. Binnen een paar minuten, is hij omringd door een plas van verplaatst water. Ook zit hij iets meer vast dan hij had verwacht:

Wat te doen als je voor het eerst vast komt te zitten

Je komt vast te zitten omdat je veel gewicht (je hele lichaam) op een kleine voetafdruk (je, nou ja, voetafdruk) drukt. Maak jezelf lichter door je rugzak af te doen of andere uitrusting die je zwaarder maakt.

Het is moeilijk om te zinken als je horizontaal bent, dus overweeg om in de modder te gaan liggen voordat je benen vast komen te zitten. En als je iets anders hebt dat het gewicht kan verdelen, zoals wandelstokken of iets in de vorm van een plat bord, leg dat dan over de modder en gebruik het als steun.

Het is beter om achterwaarts uit te stappen, liggend op je rug in plaats van op je buik, omdat je dan minder kans hebt om met je gezicht in de modder te komen.

Hoe bevrijd je iemand die echt vastzit

Als je benen eenmaal vastzitten, ben je ernstig in het nadeel. Je wandelmaat kan je er niet met een touw uittrekken, omdat er geen lucht in de ruimte kan komen die je met je benen hebt gemaakt. In feite heb je een vacuüm gecreëerd dat zo sterk is dat om je eruit te trekken evenveel kracht nodig is om een auto op te tillen.

In de onderstaande video omringt een kustwachtteam een vastzittende persoon met planken, zodat ze kunnen knielen en werken. Vervolgens pompen ze water in het zand rond de persoon, en graven ze het sediment uit.

In de video hierboven redt de presentator zichzelf – ternauwernood – door kleine bewegingen met zijn benen te maken, zodat het water zich in de ruimte onder hem kan nestelen.

Hoe drijfzand in de eerste plaats te vermijden

Onderschat drijfzand niet. Meestal verdrinken mensen er niet in, maar je kunt er wel in vast komen te zitten en kwetsbaar worden voor hitte-uitputting, onderkoeling of andere gevaren van de elementen.

Wet eerst en vooral waar drijfzand kan voorkomen, en wees voorzichtig in de buurt van moerassen, wadden en andere drassige gebieden. Water dat van onder de grond opborrelt, is een duidelijk waarschuwingsteken. Tik met een stok op de grond voor u als u twijfelt over de stevigheid ervan. Drijfzand zal zichtbaar meegeven.

In deze gebieden is het vooral belangrijk om de basisveiligheid van de wildernis te volgen: draag een telefoon of radio indien mogelijk, en vertel iemand waar je heen gaat en wanneer je van plan bent terug te zijn.