Toen ik voor het eerst orale seks kreeg, kreeg ik een standje van een vriendin: “Je had een tandflapje moeten gebruiken!” Een wat? dacht ik. Een paar weken later legde een seksuele voorlichter op mijn universiteitscampus uit: Een dental dam is een latex of polyurethaan plaat gemaakt om tanden af te sluiten voor tandheelkundige chirurgie en hergebruikt om soa’s te voorkomen tijdens orale seks. Voor dit laatste gebruik stop je het tussen je mond en de vulva van je partner en lik je net zoals je zonder zou doen. Door deze uitleg en het zelfverzekerde commentaar van mijn vriend, ging ik ervan uit dat de meeste mensen een dental dam gebruikten en dat mijn eerste partner gewoon roekeloos was geweest. Maar bij de volgende ontmoetingen gingen de kerels gewoon hun gang zonder enige vorm van bescherming te vermelden. Omdat ik jong en onervaren was, stelde ik geen vragen. Ik dacht dat soa’s die oraal konden worden overgedragen wel mee zouden vallen, anders zouden mensen wel voorzichtiger zijn. En omdat ik blij mocht zijn dat ik plezier kon hebben en niet alleen maar kon geven, wilde ik niet veeleisend zijn.
In de tien jaar die sindsdien zijn verstreken, heb ik nog nooit iemand ontmoet die een tandbeschermer heeft gebruikt bij orale seks – ondanks het feit dat we weten dat orale seks herpes, gonorroe, syfilis, chlamydia, hiv, hepatitis en genitale wratten kan overbrengen. Dus wat is hier aan de hand? Is het gebruik van dental dams zo slecht dat we collectief hebben besloten dat het weggooien ervan de gezondheidsrisico’s waard is? Of durven we er niet over te beginnen omdat we bang zijn er als sukkels uit te zien?
“Als ik het over een dental dam heb, is het meestal de eerste keer dat mensen er een zien,” zegt Kenna Cook, een voorlichter op de O.school. “We hebben bijna nooit barrièrebeschermingsonderhandelingen vóór orale seks in de media gezien. Ik denk dat mannen en vrouwen er niet dom of onervaren uit willen zien. Schaamte over gebrek aan seksuele voorlichting is echt.”
Het advies dat we krijgen over soa-preventie komt meestal neer op ‘Gebruik condooms’, en de schappen van drogisterijen weerspiegelen dat idee. De enige plek waar je een dental dam kunt vinden (buiten een tandartspraktijk, in ieder geval) is een seksspeciaalzaak. En dan nog zijn ze veel zeldzamer dan condooms, zegt Alexis Thomas, eigenaar van de seksshop Taboo Tabou in Chicago. Er zijn gewoon niet zoveel mensen naar op zoek.
“Ik denk dat er een reputatie is onder queer vrouwen en mensen met vagina’s in het algemeen dat niemand dental dams gebruikt. En dat houdt zichzelf in stand, natuurlijk,” zegt Sarah,* 27, die zelf nog nooit een dental dam heeft gebruikt. “Ik denk letterlijk niet dat ik ze ooit in de apotheek heb gezien. Ik had nooit gedacht – in tegenstelling tot condooms – dat het iets was dat mensen bij de hand hadden, en ik ook niet.”
Er zijn meerdere redenen voor de ongelijke zichtbaarheid van condooms en dental dams. Ten eerste, als we het over veilig vrijen hebben, richten we ons vaak op het voorkomen van zwangerschap in plaats van het voorkomen van soa’s. Sterker nog, veel mensen zijn bang om überhaupt over soa’s te beginnen vanwege het stigma eromheen. “Het gebruik van een tandheelkundige dam die alleen ziekte voorkomt, komt met een subtekst dat de partner ziek is,” zegt Laurel Steinberg, Ph.D., een in New York gevestigde klinische seksuoloog en professor in de psychologie aan de Columbia University.
Ten tweede, zelfs als we soa-preventie bespreken, werken we vaak met de mythe dat orale seks ons op de een of andere manier vrijstelt van het overdragen ervan. Een deel daarvan is waar: je hebt minder kans om soa’s over te brengen tijdens orale seks, zegt Steinberg. Maar het is zeker nog steeds mogelijk, en ondanks deze makkelijke manier om het risico te minimaliseren, nemen velen van ons nog steeds geen voorzorgsmaatregelen. Als er wordt gesproken over veiligheid tijdens orale seks, dan is dat bijna altijd gericht op orale seks bij cis-mannen. Kijk maar naar de overvloed aan condooms met een smaakje die op de markt zijn. Bovendien zijn dental dammen duurder dan condooms (ongeveer $1,75 per stuk), maar dat is waarschijnlijk te wijten aan een gebrek aan verkoop, zegt Thomas.
Het stigma rond de dental dam kan worden herleid tot meer dan alleen soa’s, tot aan de basis van onze maatschappelijke opvattingen over seks. “De meeste seksuele voorlichting heeft te maken met het plezier van de man, en een beflapje is wel het meest verafgelegen van het plezier van de man,” zegt ze. “Als we denken aan marketing voor veilige seks, gaat het bijna altijd over condooms en de penis, omdat onze seksuele voorlichting is geworteld in het idee dat seks is voor de voortplanting en niet voor het plezier.”
Genderpolitiek daargelaten, is er ook de kwestie van gevoel. Sommige mensen hebben het gevoel dat tandvullingen de sensatie verminderen, niet lekker smaken, of een emotionele barrière tussen ons en onze partners plaatsen, zegt Steinberg. Een vrouw die we spraken (en die anoniem wenst te blijven) beschrijft het gebruik van een dental dam als “extreem onhandig in termen van functionaliteit – het beperkt je absoluut in wat je kunt doen”. Kenna Cook, de seksuele voorlichtster, zegt dat het voor de ontvanger ook niet hetzelfde voelt, hoewel je glijmiddel aan de binnenkant kunt doen en de latex kunt uitrekken om het realistischer te laten aanvoelen. “Je moet je meer bewust zijn van wat je doet, zoals ervoor zorgen dat de dam op zijn plaats blijft,” zegt ze. “En je mist andere zintuiglijke stimulatie, zoals smaak.”
Nieuwsgierig of de slechte reputatie van de dental dam terecht was, ben ik van seksshop naar seksshop gelopen op zoek naar eentje, tevergeefs. Uiteindelijk vond ik een winkel die alleen condooms verkocht. In een glazen vitrine bij de kassa, naast honderden condooms in alle smaken van kauwgom tot chocolade, lagen drie soorten condooms. Toen ik om de aardbeiensmaak vroeg, vroeg de verkoopster: “Je weet toch dat dat geen condoom is?” Deze producten waren zo impopulair dat ze duidelijk veronderstelde dat iemand die ze kocht een fout moest maken.
Toen ik het mee naar huis nam en aan mijn vriend liet zien, had hij geen idee wat het was; hij had zelfs nog nooit van tandvullingen gehoord. Toen hij eenmaal doorhad hoe het werkte, haatte hij het met een passie. “Het voelt alsof ik een handschoen lik,” zei hij, en hij voegde eraan toe dat het niet “romantisch” was. Het voelde voor mij ook behoorlijk underwhelming-zoiets als gevingerd worden met je ondergoed nog aan.
Gezien het feit dat de enige optie die we hebben om veilig vrouwen te beffen het genot zozeer beperkt, is het verrassend dat er geen grote vooruitgang is geboekt om iets beters uit te vinden. Ondanks recente condoominnovaties, van geribbelde zakjes tot in elkaar gevlochten zeshoeken, zegt Thomas dat ze sinds ze Taboo Tabou oprichtte in de jaren tachtig geen grote veranderingen heeft gezien op het gebied van tandvullingen.
Als we die vraag willen vergroten, moeten we misschien afstappen van het idee dat het op de een of andere manier niet cool is om je druk te maken over de seksuele gezondheid van vrouwen. Zonder deze giftige mythe zou ik me als 18-jarige misschien trots in plaats van beschaamd hebben gevoeld toen ik mijn partners vroeg om voorzichtig te zijn wanneer ze me zouden beffen. Dus ga aan de slag, seksvernieuwers!
*Sommige namen zijn veranderd.
Dit artikel maakt deel uit van Summer of Sex, onze 12 weken durende verkenning van hoe vrouwen seks hebben in 2017.
Meer Summer of Sex:
-Does Mainstream Porno Have a Race Problem?
-What It Means to Be Demisexual
-Paying for Porn Is the Feminist Way to Get Off