Gevolgen en kosten

Geweld heeft velerlei gevolgen, van onmiddellijke en kortetermijngevolgen tot intergenerationele gevolgen. De gevolgen en kosten van geweld doen zich voor op individueel niveau (voor overlevenden, daders en anderen die door geweld worden getroffen), maar ook binnen het gezin, de gemeenschap en de bredere samenleving, wat zich vertaalt in kosten op nationaal niveau.

De gevolgen en kosten voor individuen en de gemeenschap

De kosten als gevolg van geweld tegen vrouwen en meisjes omvatten – naast het immateriële leed en de gevolgen voor de levenskwaliteit en het welzijn – ook de kosten voor de overlevende en haar familie in termen van gezondheid (geestelijk en lichamelijk), werkgelegenheid en financiën, en de gevolgen voor kinderen. Van de tien geselecteerde oorzaken en risicofactoren voor invaliditeit en overlijden onder vrouwen tussen de 15 en 44 jaar, scoorden verkrachting en huiselijk geweld hoger dan kanker, auto-ongelukken, oorlog en malaria (Wereldbank, 1994). Enkele van de gevolgen en kosten zijn:

• onmiddellijke verwondingen zoals breuken en bloedingen, en lichamelijke aandoeningen op lange termijn (b.v. gastro-intestinale aandoeningen, aandoeningen van het centrale zenuwstelsel, chronische pijn);

• mentale aandoeningen, zoals depressie, angststoornissen, posttraumatische stressstoornis, zelfmoordpogingen;

• seksuele en reproductieve gezondheidsproblemen, zoals seksueel overdraagbare infecties (waaronder HIV), en andere chronische aandoeningen; seksuele disfunctie; onbedoelde/ongewenste zwangerschappen en onveilige abortus; risico’s voor de gezondheid van moeder en foetus (met name in geval van misbruik tijdens de zwangerschap);

• misbruik van verdovende middelen (waaronder alcohol);

• slechte sociale vaardigheden en sociaal isolement en marginalisering;

• dood voor zowel vrouwen als hun kinderen (door verwaarlozing, verwonding, zwangerschapsgerelateerde risico’s, moord, zelfmoord en/of hiv- en aidsgerelateerd);

• verlies van werkdagen, lagere productiviteit en een lager inkomen;

• over het geheel genomen verminderde of verloren kansen op onderwijs, werkgelegenheid, sociale of politieke participatie; en,

• uitgaven (op het niveau van individuele, gezins- en overheidsbegrotingen) voor medische, beschermings-, justitiële en sociale diensten.

(Heise, et al., 1999; Heise en Garcia-Moreno, 2002; Algemene Vergadering van de VN, 2006)

Naast de directe en kortetermijngevolgen hebben kinderen die getuige zijn geweest van geweld, een grotere kans op emotionele problemen en gedragsproblemen, presteren zij slechter op school en lopen zij het risico in de toekomst geweld te plegen of te ondergaan. Bedrijven en werkgevers kunnen financiële verliezen lijden door ziekteverzuim als gevolg van de gezondheidsgevolgen waardoor de overlevende niet kan werken; opsluiting van de dader; en kosten in verband met extra veiligheidsmaatregelen die op de werkplek nodig kunnen zijn. (Bott et al., 2005; TC-TAT, 2008; Algemene Vergadering van de VN, 2006; Walby, 2004)

Geweld tegen vrouwen vermindert de productiviteit en slurpt overheidsbudgetten op. Geweld tegen vrouwen brengt enorme directe en indirecte kosten met zich mee voor overlevenden, werkgevers en de publieke sector in termen van gezondheidszorg, politie, juridische en aanverwante uitgaven, alsmede gederfde lonen en productiviteit.

• Volgens een studie in India verliest een vrouw gemiddeld ten minste 5 betaalde werkdagen voor elk incident van intiem partnergeweld, terwijl in Oeganda ongeveer 9 procent van de gewelddadige incidenten vrouwen dwong tijd te verliezen van betaald werk, wat neerkomt op ongeveer 11 dagen per jaar.

• De jaarlijkse kosten van intiem partnergeweld werden berekend op 5,8 miljard dollar in de Verenigde Staten en 1,16 miljard dollar in Canada. In Australië kost geweld tegen vrouwen en kinderen naar schatting 11,38 miljard dollar per jaar. In Fiji bedroegen de jaarlijkse kosten naar schatting 135,8 miljoen dollar of 7 procent van het bruto binnenlands product in 2002. In Engeland en Wales kostte huiselijk geweld alleen al ongeveer 32,9 miljard dollar.

De kosten en gevolgen van geweld tegen vrouwen gaan generaties lang mee. Kinderen die getuige zijn van huiselijk geweld lopen een verhoogd risico op angst, depressie, een laag zelfbeeld en slechte schoolprestaties, naast andere problemen die hun welzijn en persoonlijke ontwikkeling schaden. In Nicaragua moest 63 procent van de kinderen van mishandelde vrouwen een schooljaar overdoen en zij verlieten de school gemiddeld 4 jaar eerder dan andere kinderen. Kinderen, zowel meisjes als jongens, die getuige of slachtoffer zijn geweest van gendergerelateerd geweld, lopen meer kans om later in hun leven slachtoffer en misbruiker te worden. Uit onderzoek in Costa Rica, Tsjechië, de Filippijnen, Polen en Zwitserland bleek bijvoorbeeld dat jongens die er getuige van waren geweest dat hun vader geweld tegen hun moeder gebruikte, 3 keer zoveel kans hadden om later in hun leven geweld tegen hun partner te gebruiken.

Seksueel geweld berooft meisjes van onderwijs. Schoolgerelateerd geweld beperkt de onderwijskansen en -prestaties van meisjes.

• In een onderzoek in Ethiopië meldde 23 procent van de meisjes te maken te hebben gehad met seksueel geweld of verkrachting op weg naar of van school. In Ecuador wezen adolescente meisjes die melding maakten van seksueel geweld op school, in 37 procent van de gevallen leraren aan als dader.

• In Zuid-Afrika werd 33 procent van de gemelde verkrachtingen van meisjes gepleegd door een leraar. Veel meisjes veranderden van school of verlieten de school als gevolg van vijandigheid nadat ze aangifte hadden gedaan van het geweld.

Geweld schaadt de reproductieve gezondheid, de gezondheid van moeders en die van kinderen.Gendergerelateerd geweld beperkt vrouwen ernstig in hun mogelijkheden om hun reproductieve rechten uit te oefenen, met ernstige gevolgen voor de seksuele en reproductieve gezondheid. Maar liefst 1 op de 4 vrouwen krijgt tijdens de zwangerschap te maken met fysiek of seksueel geweld. Dit verhoogt de kans op miskramen, doodgeboorten en abortus, maar ook op vroeggeboorte en een laag geboortegewicht. Tussen 23 en 53 procent van de vrouwen die tijdens de zwangerschap door hun intieme partner fysiek worden mishandeld, wordt in de buik geschopt of gestompt. Geweld beperkt de toegang van vrouwen tot gezinsplanning, die de moedersterfte met naar schatting 20 tot 35 procent kan terugdringen door vrouwen minder bloot te stellen aan zwangerschapsgerelateerde gezondheidsrisico’s. Vrouwen die te maken krijgen met geweld hebben de neiging meer kinderen te krijgen dan ze zelf willen. Dit toont niet alleen aan hoe weinig controle zij hebben over beslissingen die van invloed zijn op hun seksuele en reproductieve leven, maar vermindert ook de potentiële demografische voordelen van reproductieve gezondheid, die naar schatting de armoede met 14% kunnen terugdringen. Schadelijke praktijken zijn ook schadelijk voor de gezondheid van moeder en kind. Kindhuwelijken die tot vroege en ongewenste zwangerschappen leiden, houden levensbedreigende risico’s in voor adolescente meisjes: zwangerschapsgerelateerde complicaties zijn wereldwijd de belangrijkste doodsoorzaak voor meisjes van 15 tot 19 jaar. Genitale verminking/besnijdenis bij vrouwen verhoogt het risico op obstructie bij de bevalling, complicaties bij de bevalling, sterfte van pasgeborenen, bloedingen na de bevalling, infecties en moedersterfte.

Geweld wakkert de HIV- en AIDS-pandemie aan. Geweld beperkt het vermogen van vrouwen om zich tegen HIV te beschermen, en vrouwen met HIV of AIDS zijn vaak het doelwit van misbruik en stigmatisering. Jonge vrouwen lopen een bijzonder hoog risico op zowel hiv als gendergerelateerd geweld: zij vertegenwoordigen ongeveer 60 procent van alle 5,5 miljoen jonge mensen in de wereld die met hiv en aids leven.Vrouwen lopen al 2 tot 4 keer meer kans dan mannen om tijdens geslachtsgemeenschap met hiv te worden besmet, en gedwongen seks of verkrachting vergroten dit risico doordat condoomgebruik wordt beperkt en er lichamelijke verwondingen worden toegebracht. In de Verenigde Staten werd 11,8 procent van de nieuwe hiv-infecties bij vrouwen boven de 20 in het voorafgaande jaar toegeschreven aan intiem partnergeweld. Uit studies uit Tanzania, Rwanda en Zuid-Afrika blijkt dat vrouwen die te maken hebben gehad met partnergeweld, een grotere kans hebben om hiv op te lopen dan vrouwen die dat niet hebben meegemaakt. Tot 14,6 procent van de vrouwen in Afrika bezuiden de Sahara en Zuidoost-Azië meldde dat hun intieme partners geweld tegen hen hadden gebruikt toen zij hun hiv-status bekendmaakten, en angst voor geweld is een belemmering voor vrouwen om hun status bekend te maken en toegang te krijgen tot de nodige zorg.

Het leven is gevaarlijk voor vrouwen en meisjes op straat en in sloppenwijken van steden. Vooral vrouwen in arme stedelijke gebieden lopen het risico slachtoffer te worden van fysiek en psychologisch geweld. Zij lopen twee keer zoveel kans als mannen om geweld te ervaren, vooral in ontwikkelingslanden. In São Paulo, Brazilië, wordt elke 15 seconden een vrouw mishandeld.lumbewoners]

Andere studies tonen aan dat:

• In Chili kostte het verlies aan inkomsten van vrouwen als gevolg van huiselijk geweld in 1996 1,56 miljard dollar of meer dan 2 procent van het Bruto Binnenlands Product (BBP) van het land, en in Nicaragua 29,5 miljoen dollar of 1,6 procent van het nationale BBP in 1997. (Morrison en Orlando, 1999)

• In Guatemala bedroegen de kosten van geweld het equivalent van 7,3% van het BBP (UNDP, 2006).

• In Oeganda bedragen de jaarlijkse kosten voor ziekenhuispersoneel dat vrouwen behandelt voor verwondingen die verband houden met intiem partnergeweld, 1,2 miljoen dollar. (International Center for Research on Women-ICRW, 2009)

• In Marokko kost intiem partnergeweld het justitiële systeem jaarlijks 6,7 miljoen dollar. (ICRW, 2009)

• In Nieuw-Zeeland kost geweld tegen vrouwen en kinderen jaarlijks minstens 1,2 miljard Nieuw-Zeelandse dollar (Snively, 1994)

• Huiselijk geweld kost in Macedonië jaarlijks (vanaf 2006) 1,38 miljoen dollar. (Gancheva, et. al., 2006)

• In heel Europa variëren de jaarlijkse kosten van intiem partnergeweld van €106 miljoen in Finland, (Heiskanen, et. al., 2001 geciteerd in Hagemann-White, C., et al. 2006) 142,2 miljoen US dollar in Nederland, (Korf, et. al., 1997, geciteerd in Waters, et. al., 2004) 290 miljoen US dollar in Zwitserland, (Yodanis and Godenzi, 1999 geciteerd in Duvvury, et. al, 2004) tot 19,81 miljard dollar in Zweden (Enval en Erikssen, 2004).

• In Vietnam werden de uitgaven uit eigen zak en de gederfde inkomsten van vrouwen die te maken kregen met huiselijk geweld, in 2010 geschat op 2,53 miljard Vietnamese Dong (UN Women, 2012).

Zie de referenties voor deze kostenberekeningsstudies.

Aanvullende bronnen:

Intimate Partner Violence-High Costs to Households and Communities (ICRW en UNFPA, 2009). Beschikbaar in het Engels.

Addressing Violence against Women and Achieving the Millennium Development Goals (WHO, 2005). Beschikbaar in het Engels.

Estimating the Costs and Impacts of Intimate Partner Violence in Developing Countries A Methodological Resource Guide (ICRW, 2009). Beschikbaar in het Engels.

Costs of Intimate Partner Violence at the Household and Community Levels: An Operational Framework for Developing Countries (ICRW, 2004). Beschikbaar in het Engels.

The Costs and Impacts of Gender-Based Violence in Developing Countries: Methodological Considerations and New Evidence (Wereldbank, 2004). Beschikbaar in het Engels.

The Economic Dimensions of Interpersonal Violence (WHO, 2004). Beschikbaar in het Engels.