Wezels zijn kleine zoogdieren met een lang lichaam en een lange nek, korte poten en een kleine kop. Ze zijn nauw verwant aan hermelijnen, fretten, bunzingen en nertsen – allemaal leden van het geslacht Mustela – en behoren tot dezelfde familie (Musteliden) als dassen, veelvraten en otters.
Grootte & beschrijving
Wezels zijn meestal bruin, grijs of zwart met witte of gelige aftekeningen. Alle wezels worden echter helemaal wit in de winter. De wintervacht van de minste wezel licht op in een heldere lavendelkleur bij blootstelling aan ultraviolet licht, volgens de Nature Conservancy.
Wezels zijn er in vele maten, maar de meest opvallende is de minste wezel. Het is de kleinste carnivoor ter wereld, volgens Animal Diversity Web (ADW). Ze wegen ongeveer 1 ons (25 gram) en worden slechts 11 tot 26 centimeter lang.
Grotere wezels zijn de langstaartwezel en de tropische wezel. Ze worden 25 tot 30 cm lang en wegen 85 tot 350 gram. Hun staart kan zo’n 10,2 tot 20,3 cm lang worden.
Habitat
Wezels hebben een groot aanpassingsvermogen en komen over de hele wereld voor. Zo leeft de langstaartwezel in Noord-Amerika, terwijl de tropische wezel in Zuid-Amerika leeft. Japanse wezels komen voor in graslanden, bossen, dorpen en voorsteden in heel Japan. Bergwezels komen voor in Centraal- en Oost-Azië en de Afrikaanse gestreepte wezel komt, zoals te verwachten valt, voor in Afrika.
De meest voorkomende wezel is de kortstaartwezel. Hij komt voor in Noord-Amerika, Europa en Azië, in streken zo ver noordelijk als de Noordpool. Hun leefgebieden zijn moerassen, struikgewas, heggen, alpenweiden, oeverbossen en rivieroevers, volgens de International Union for Conservation of Nature and Natural Resources (IUCN).
Gewoonten
Als nachtdieren slapen wezels overdag en zijn ze ’s nachts actief. Het grootste deel van de tijd dat een wezel wakker is, bestaat uit jagen, overtollig voedsel opslaan en eten. Hun lichaam slaat geen vet op, dus hebben ze een constante toevoer van voedsel nodig om voldoende energie te leveren. In feite eet de minste wezel 40 tot 60 procent van zijn lichaamsgewicht per dag, volgens de Nature Conservancy.
Hoewel wezels vrij snel hun eigen holen kunnen graven, nemen ze soms de holen van andere dieren over en maken er hun eigen hol van. Er is zelfs bekend dat ze termietenheuvels overnemen.
Dieet
Wezels eten meestal ratten, muizen, woelmuizen en konijnen. Kikkers, vogels en vogeleieren staan ook op het menu, van tijd tot tijd. Met hun kleine, dunne lijfjes kunnen ze zich in nauwe plekjes wringen om kleine prooien te bereiken.
Nageslacht
Vrouwtjes krijgen doorgaans één of twee nesten per jaar. Ze baren nesten van maximaal 15 jongen, die kits worden genoemd, volgens ADW. De dracht duurt ongeveer een maand. Het aantal jongen, de duur van de draagtijd, de speenleeftijd en de geslachtsrijpheid varieert echter per soort.
Zo paren bijvoorbeeld langstaartwezels in het midden van de zomer, maar de innesteling is vertraagd en het ei begint zich pas in maart te ontwikkelen, waardoor de draagtijd ongeveer 280 dagen bedraagt, aldus ADW.
Sommige soorten wezels leven tot 10 jaar, hoewel vele drie tot vijf jaar leven.
Classificatie/taxonomie
Dit is de classificatie van wezels, volgens het Integrated Taxonomic Information System (ITIS):
Kingdom: Animalia Subkingdom: Bilateria Infrakingdom: Deuterostomia Phylum: Chordata Subphylum: Vertebrata Infraphylum: Gnathostomata Superclass: Tetrapoda Klasse: Zoogdieren Subklasse: Theria Infraklasse: Eutheria Orde: Carnivora Suborde: Caniformia Familie: Mustelidae Subfamilie: Mustelinae Geslacht: Mustela Soorten:
- Mustela africana (tropische wezel, Amazonewezel)
- Mustela altaica (bergwezel)
- Mustela felipei (Colombiaanse wezel)
- Mustela frenata (langstaartwezel)
- Mustela itatsi (Japanse wezel)
- Mustela kathiah (geelbuikwezel)
- Mustela kathiah (geelbuikwezel)
- Mustela frenata (geelbuikwezel)
- Mustela frenata (geelbuikwezel)
- .buikwezel)
- Mustela lutreolina (Indonesische bergwezel)
- Mustela nivalis (minste wezel)
- Mustela nudipes (Maleise wezel)
- Mustela sibirica (Siberische wezel)
- Mustela strigidorsa (rugstreepwezel)
- Mustela strigidorsa (rugstreepwezel)
- Mustela strigidorsa (rugstreepwezel)
- gestreepte wezel)
- Mustela subpalmata (Egyptische wezel)
Conserveringsstatus
De meeste wezels staan op de Rode Lijst van Bedreigde Soorten van de IUCN als minst zorgwekkend. Er zijn een paar uitzonderingen. De bergwezel en de Japanse wezel staan op de lijst van bijna bedreigde soorten omdat hun populatie sterk is afgenomen. De Colombiaanse wezel staat op de lijst van kwetsbare soorten vanwege “een voortdurende afname van de populatie als gevolg van voortdurende ontbossing” en heeft een geschatte populatie van ongeveer 1.300 volwassen dieren.
In Nieuw-Zeeland wordt de wezel beschouwd als een invasieve soort en een bedreiging voor de inheemse fauna. Het land is van plan om ze tegen 2050 uit te roeien, volgens een Live Science-artikel uit 2016.
Andere feiten
Om zijn prooi te doden, zal een wezel zich vastklemmen aan de nek van de prooi en blijven bijten totdat het dier dood is.
Wezels blijven warm door hun stofwisseling te verlagen en zich op te krullen tot ballen in hun holen.
Voordat ze een prooi doden, wiebelen wezels heen en weer en huppelen in een dans bedoeld om het andere dier te intimideren.