Een inleiding tot Teams en Groepen

Groepsamenstelling maakt deel uit van het dagelijks leven en velen van ons zullen deel uitmaken van een groot aantal groepen, bijvoorbeeld: familiegroepen, sociale groepen, sportgroepen, commissies, enz.

Deze pagina concentreert zich op groepen die speciaal zijn gevormd om een bepaald doel te bereiken, of groepen die een samenraapsel zijn van mensen met gedeelde ervaring. Dit type groep wordt vaak ook een team genoemd.

Wat zijn groepen en teams?

Er bestaat enige verwarring over het verschil tussen een groep en een team; van oudsher gebruiken academici, communicatie- en managementtheoretici de termen: groep, groepswerk, groepsinteractie, groepsstructuur enz. om te verwijzen naar de dynamiek van mensen die samenwerken aan een gemeenschappelijk doel.

Het woord groep heeft echter een ruimere betekenis – een groep passagiers op een vlucht heeft een gemeenschappelijk kenmerk – reizen, maar zij werken niet noodzakelijkerwijs aan een gemeenschappelijk doel. Groepen hoeven niet eens te verwijzen naar mensen, bijvoorbeeld een groep producten in een supermarkt, in dit geval is de groep willekeurig en zou kunnen worden gedefinieerd door een willekeurig aantal variabelen.

Een team is over het algemeen specifieker. We zouden onze vliegtuigpassagiers geen team noemen, tenzij ze op een onbewoond eiland waren neergestort en moesten samenwerken om te overleven. Het onderscheid is dat een team samenwerkt voor een gemeenschappelijk doel. Een groep schoolkinderen kan in dezelfde klas zitten, terwijl een team schoolkinderen samenwerkt aan een specifiek project binnen de klas.

Wanneer we het over groepen en teams hebben, gebruiken we de termen door elkaar – het is mogelijk een groep te hebben zonder een team, maar geen team zonder een groep. Hoewel we op onze pagina’s het woord team gebruiken, hanteren we de volgende definitie van groep:

Een groep is een verzameling mensen met een aantal gemeenschappelijke kenmerken of een gemeenschappelijk doel.

• Een groep kan uit een willekeurig aantal mensen bestaan.
• Mensen in groepen gaan met elkaar om, engageren zich en identificeren zich met elkaar, vaak op regelmatige of vooraf bepaalde tijdstippen en plaatsen.
• De groepsleden delen overtuigingen, principes en normen over gebieden van gemeenschappelijk belang en zij komen samen om te werken aan gemeenschappelijke taken voor overeengekomen doeleinden en resultaten.
• Mensen in groepen worden door zichzelf en door anderen als groepsleden gedefinieerd, met andere woorden individuen zijn zich ervan bewust dat zij deel uitmaken van een groep.

Typen groepen

Groepen kunnen formeel zijn, bijeengebracht voor een bepaald doel, of ze kunnen informeel zijn, zoals familiegroepen, vriendengroepen of collega’s. U kunt in contact komen of werken met een reeks verschillende groepen.

Deze soorten groepen kunnen zijn:

• Werkgroepen: Hetzij formeel, zoals teams, commissies of opleidingsgroepen, hetzij informeel misschien opgezet om een ad hoc probleem aan te pakken.
• Buurtgroepen: Een voorbeeld van een buurtgroep is een groep die is opgericht om lokale voorzieningen te ontwikkelen.
• Sociale groepen | Special Interest groepen: Dit zijn groepen die zijn opgericht om te voorzien in de behoeften van een bepaalde sector (bijv. leeftijdsgroep, geslacht) of interesses (bijv. muziek of sport). Voorbeelden zijn het Vrouweninstituut en de Scouts.
• Self-Help Groups: Dergelijke groepen worden vaak opgericht om bepaalde emoties te verwerken of om steun te bieden aan mensen met een bepaalde ziekte, b.v. hulp bij het overwinnen van een verslaving zoals Alcoholics Anonymous.
• Inter-Agency Groups: Deze worden ontwikkeld tussen agentschappen/organisaties die op verwante gebieden werken om product- en/of klantendiensten te verbeteren. Bovendien bevorderen zij de communicatie en zetten zij samenwerkingsverbanden op om dubbel werk en verwarring te voorkomen.
• Pressiegroepen: De functie van pressiegroepen is om de status quo uit te dagen, vaak door gebruik te maken van high profile tactieken om media-aandacht te krijgen om hun doelen te bereiken.

Taak- en ervaringsgerichte groepen

Groepen kunnen ook op twee manieren worden onderverdeeld:

• Groepen die zijn opgericht om specifieke taken uit te voeren, staan bekend als taakgerichte groepen, zoals een pressiegroep.
• Groepen die zijn gebaseerd op de ervaringen van hun leden, staan bekend als ervaringsgerichte groepen, zoals een zelfhulpgroep.

Het onderscheid tussen taakgerichte groepen en ervaringsgerichte groepen is belangrijk omdat het van invloed is op hoe de groep wordt gevormd, georganiseerd, geleid en welke rollen de individuele groepsleden spelen.

Taakgerichte of inhoudelijke groepen

Deze soorten groepen richten zich op het bereiken van specifieke doelen en de individuele leden van de groep werken aan de voltooiing van deze doelen. Dit soort groepen komt vaak voor in organisaties en omvat groepen die zijn opgericht om aan specifieke projecten te werken – misschien het ontwerp van een nieuw product.

Belevingsgerichte of Procesgroepen

Deze soorten groepen richten zich op de individuele groepsleden en hoe ze met elkaar omgaan, elkaar steunen en samen groeien.

Groepscommunicatie

Wanneer mensen deel uitmaken van een groep gaan ze op een andere manier met elkaar om en communiceren ze op een andere manier dan wanneer ze één-op-één zouden communiceren.

Deze verschillen zijn onder meer:

Het individuele lid binnen een groep

Door te netwerken binnen een groep krijgen mensen een beter inzicht in andere groepsleden en de ruimere omgeving – ze zien dingen vanuit het standpunt van anderen. Ook leren mensen in een groepssituatie vaak wie ze zijn en wat hun sterke en zwakke punten zijn door vergelijking met andere groepsleden.

Groepen zijn belangrijk voor de persoonlijke ontwikkeling omdat ze steun en aanmoediging kunnen bieden om individuen te helpen veranderingen in gedrag en houding aan te brengen. Sommige groepen bieden ook een omgeving om persoonlijke kwesties te onderzoeken en te bespreken. In een groep kunnen mensen meer zelfvertrouwen krijgen en nieuwe interpersoonlijke, sociale en praktische vaardigheden leren door observatie en oefening. Deze vaardigheden kunnen in een groepssetting worden ontwikkeld en vervolgens effectief in individuele situaties worden gebruikt. Zoals het lidmaatschap van een groep het gevoel van eigenwaarde en zelfvertrouwen kan verbeteren, kan het ook de zelfmotivatie en de wens om te leren en zich te ontwikkelen verbeteren.

Zie onze pagina’s: Groepsrollen, Verbetering van het zelfvertrouwen, Zelfvertrouwen opbouwen, Effectief spreken, Assertiviteit en Persoonlijke presentatie voor meer informatie.

De groep als geheel

Uit de ervaring deel uit te maken van verschillende groepen wordt al snel duidelijk dat groepen vaak bestaan uit individuen met zeer verschillende persoonlijkheden, houdingen en ideeën. Wil een groep goed functioneren, dan moet er een band worden ontwikkeld, zodat individuele verschillen kunnen worden gebruikt voor de bredere belangen van de groep. Cohesie” is de term die wordt gebruikt om deze onderlinge band tussen de leden te beschrijven, waarbij ieder een sterk gevoel heeft tot de groep te behoren.

Cohesie is, ten dele, de maatstaf voor het succes van de groep. Een groep met meer cohesie heeft meer kans om zijn leden te behouden dan die van een groep met weinig cohesie. Leden van een groep met een hoge cohesie zullen waarschijnlijk in groepstermen spreken, en “wij” in plaats van “ik” gebruiken wanneer zij over groepsactiviteiten spreken. Hoe meer een groep samenhangend is, hoe groter het gevoel van teamgeest is en hoe meer individuele leden met elkaar zullen samenwerken. Een groep met weinig samenhang kan merken dat leden vaak vergaderingen missen; er kunnen subgroepen of kliekjes ontstaan binnen de oorspronkelijke groep en er is waarschijnlijk een onderliggend gevoel van frustratie omdat het minder waarschijnlijk is dat de doelen van de groep bereikt worden.

Zie onze pagina: Cohesie opbouwen voor meer informatie.