Dr. Martin Luther King Jr. wordt beschouwd als de vormende figuur in de moderne strijd voor burgerrechten, en zijn nalatenschap weegt zwaar in het werk van allen die hem in zijn zaak volgen. Dr. King’s betrokkenheid bij de NAACP gaat terug tot zijn positie in het uitvoerend comité van de NAACP Montgomery Branch in de jaren 1950, via zijn leiderschap in de diverse boycots, marsen en bijeenkomsten van de jaren 1960, en tot aan zijn moord in 1968. In 1957 kende de NAACP hem de Spingarn medaille toe, haar meest prestigieuze eer. In 1964 ontving hij de Nobelprijs voor de Vrede voor zijn inspanningen. Dr. King heeft Amerika aangespoord om zijn belofte van gelijke rechten voor iedereen na te komen. Wij eren zijn leven en zijn nalatenschap door ons in te zetten om zijn droom levend te houden.
“Ik ben meer en meer gaan inzien dat een van de meest beslissende stappen die de neger kan zetten, die kleine wandeling naar het stemhokje is. Dat is een belangrijke stap. We moeten het stembiljet winnen, en door die winst, politieke macht.”
– NAACP Emancipation Day Rally, 1 januari 1957
Dr. King werd geboren in Atlanta, Georgia in 1929. Als kind stelde hij altijd kritische vragen over de wereld om hem heen. Hoewel zijn vader dominee was, had King aanvankelijk veel twijfels over het christelijk geloof, en pas na jaren van scholing raakte hij ervan overtuigd dat godsdienst zowel “intellectueel als emotioneel bevredigend” kon zijn. (King slaagde als beste van zijn klas aan Morehouse College en ging naar de Universiteit van Boston, waar hij zijn doctoraat in systematische theologie behaalde.
In juni 1953 trouwde King met Coretta Scott, een studente aan het New England Conservatory of Music in Boston. Het jaar daarop trad King, die nu klaar was met zijn religieuze opleiding, in de voetsporen van zijn vader door predikant te worden van de Drexel Avenue Baptist Church in Montgomery, Alabama.
“We hebben geen alternatief dan te protesteren. Jarenlang hebben we een verbazingwekkend geduld getoond… Maar we komen hier vanavond om verlost te worden van dat geduld dat ons geduldig maakt met alles wat minder is dan vrijheid en gerechtigheid.”
– Montgomery, Alabama, 5 december 1955
Toen King in Montgomery aankwam, zag hij een stad die sterk gesegregeerd was. Een van de “Jim Crow”-wetten schreef voor dat de eerste vier rijen in openbare bussen voorbehouden waren voor blanken, terwijl “gekleurde” passagiers achterin de bus moesten zitten. Op 1 december 1955, nauwelijks een jaar na de komst van King, weigerde de secretaresse van de Montgomery-afdeling van de NAACP haar plaats vooraan in de bus in te nemen. Rosa Parks werd gearresteerd en naar de gevangenis gestuurd, maar haar daad van verzet inspireerde de ontluikende burgerrechtenbeweging in Montgomery. De Montgomery Improvement Association werd opgericht met het uitvoerend comité van de NAACP en functionarissen van de Montgomery NAACP, die op dat ogenblik in de staat verboden was. De vereniging leidde een boycot van het bussysteem, en King, die al lid was van het uitvoerend comité van de NAACP, werd gekozen als leider.
De boycot duurde meer dan een jaar, gedurende welke tijd King werd bedreigd, gearresteerd en zelfs zijn huis werd gebombardeerd. In december 1956 had de MIA echter een duidelijke overwinning behaald – het United States District Court oordeelde in Browder v. Gayle dat rassenscheiding in bussen ongrondwettelijk was.
“Het einde van geweld of de nasleep van geweld is verbittering. De nasleep van geweldloosheid is verzoening en het ontstaan van een geliefde gemeenschap. Een boycot is nooit een doel op zich. Het is slechts een middel om een gevoel van schaamte op te wekken bij de onderdrukker, maar het einddoel is verzoening, het einddoel is verlossing.”
– De kracht van geweldloosheid, 1957
Gemoedigd door zijn succes in Montgomery en een stijging naar nationale bekendheid, richtte King in 1957 samen met andere burgerrechtenactivisten de Southern Christian Leadership Conference op. King werd tot voorzitter gekozen. Geïnspireerd door de idealen van geweldloosheid van Mahatma Gandhi, propageerde hij burgerlijke ongehoorzaamheid als de beste methode om voor burgerrechten te strijden. De SCLC leidde sit-ins en marsen voor verschillende lokale doelen, allemaal met het doel een einde te maken aan de segregatie en het verlies van het kiesrecht van zwarte kiezers. Hoewel de demonstranten hun best deden om vreedzaam te blijven, kregen ze af en toe te maken met geweld van de autoriteiten, en King werd meerdere malen gearresteerd. King’s profiel bleef groeien.
“Ik kan niet werkeloos toezien in Atlanta en niet bezorgd zijn over wat er in Birmingham gebeurt. Onrechtvaardigheid waar dan ook is een bedreiging voor rechtvaardigheid waar dan ook. We zijn gevangen in een onontkoombaar netwerk van wederkerigheid, gebonden in een enkel kleed van het lot. Wat één direct treft, treft indirect allen.”
– Brief uit de gevangenis van Birmingham, 1963
King werd gearresteerd tijdens een bijeenkomst in Birmingham die een einde wilde maken aan de segregatie in lunchlokalen. Terwijl hij in de gevangenis zat, schreef hij “Brief uit de gevangenis van Birmingham”, waarin hij zijn opvattingen over raciale rechtvaardigheid en geweldloosheid verdedigde. Het werd beschouwd als het “manifest” van de burgerrechtenbeweging (nobelprize.org) en inspireerde zwarte Amerikanen om zich bij de zaak aan te sluiten. Op dit punt was King een van de nationale leiders van een beweging die snel groeide in het hele land, en in 1963 sloot King zich aan bij andere leiders om munt te slaan uit het moment met een enorme bijeenkomst voor burgerrechten.
“In zekere zin zijn we naar de hoofdstad van ons land gekomen om een cheque te innen. Toen de architecten van onze republiek de prachtige woorden van de Grondwet en de Onafhankelijkheidsverklaring schreven, tekenden zij een schuldbekentenis waarvan iedere Amerikaan de erfgenaam zou worden. Deze nota was een belofte dat alle mensen – ja, zwarten zowel als blanken – de onvervreemdbare rechten van leven, vrijheid en het nastreven van geluk zouden worden gegarandeerd… Amerika heeft het negervolk een slechte cheque gegeven, een cheque die is teruggekomen met de vermelding ‘ontoereikende fondsen.
– “I Have a Dream”, 28 augustus 1963
De historische mars op Washington voor banen en vrijheid was een gezamenlijke inspanning van de belangrijkste burgerrechtengroepen en iconen van die tijd, waaronder A. Phillip Randolph, de bekende arbeidersleider die oorspronkelijk een dergelijke mars had bedacht, en Roy Wilkins, uitvoerend secretaris van de NAACP. De demonstratie trok meer dan 260.000 mensen uit het hele land en werd gevoed door de snel groeiende steun en verontwaardiging van de achterban over de raciale ongelijkheden in het land. De gevierde toespraak van King, “I Have a Dream”, werd live uitgezonden door televisiestations in het hele land. “I Have a Dream” wordt herinnerd als een van de grootste, zo niet de grootste, toespraak van de 20e eeuw.
“Ik heb een droom dat op een dag deze natie zal opstaan en de ware betekenis van haar credo zal waarmaken: “Wij beschouwen deze waarheden als vanzelfsprekend: dat alle mensen gelijk zijn geschapen.” Ik heb een droom dat op een dag op de rode heuvels van Georgia de zonen van voormalige slaven en de zonen van voormalige slavenhouders samen aan een tafel van broederschap zullen kunnen zitten.”
– “I Have a Dream”, 28 augustus 1963
Het duurde niet lang voordat King’s droom in vervulling ging. Na een decennium van voortdurend lobbyen bij het Congres en de President onder leiding van de NAACP, plus andere vreedzame protesten voor burgerrechten, tekende President Lyndon Johnson de Civil Rights Act van 1964 in wet. Een jaar later ondertekende hij de National Voting Rights Act van 1965. Samen maakten deze wetten een einde aan de discriminatie van zwarten en vrouwen, waardoor een einde kwam aan de segregatie, en trachtten zij een einde te maken aan het verlies van het kiesrecht door discriminerende stempraktijken illegaal te maken. Tien jaar nadat King zich had aangesloten bij de strijd voor burgerrechten, had de campagne voor de goedkeuring van de Civil Rights Act van 1964 zijn doel bereikt – ervoor zorgen dat zwarte burgers de macht zouden hebben om zichzelf in de regering te vertegenwoordigen.
“Ze zeiden ons dat we hier niet zouden komen. En er waren er die zeiden dat we er alleen over hun lijk zouden komen. Maar de hele wereld weet vandaag dat we er zijn en dat we voor de machthebbers in de staat Alabama staan en zeggen: ‘We laten ons door niemand de nek omdraaien.'”
– “Our God is Marching On!”, 25 maart 1965
Natuurlijk was de strijd niet voorbij. In de daaropvolgende jaren bleef King marsen en bijeenkomsten in het hele land leiden. In 1965 hielp King bij het organiseren van drie marsen naar het capitool van de staat Alabama om te protesteren tegen de voortdurende schendingen van het kiesrecht. De eerste mars eindigde in geweld, toen de politie traangas en wapenstokken gebruikte tegen de vreedzame demonstranten. Niet afgeschrikt door “Bloody Sunday”, marcheerden de activisten nog twee keer en bereikten uiteindelijk het capitool in een emotionele bevestiging van hun rechten op 25 maart.
“Ik heb het beloofde land gezien. Misschien kom ik er niet samen met jullie. Maar ik wil dat jullie vanavond weten, dat wij, als een volk, het beloofde land zullen bereiken. En ik ben blij, vanavond. Ik maak me nergens zorgen over. Ik ben voor niemand bang. Mijn ogen hebben de heerlijkheid gezien van de komst van de Heer.”
– “I’ve Been to the Mountaintop”, 3 april 1968
In deze periode ontving King de Nobelprijs voor de Vrede en de Amerikaanse Vrijheidsmedaillon van het Amerikaans Joods Comité. Hij verbreedde zijn focus en begon zich uit te spreken tegen de oorlog in Vietnam en de economische onrechtvaardigheid die het land teisterde. King was bezorgd dat de regering van de Verenigde Staten geld uitgaf aan een verkwistende oorlog, terwijl het beter besteed kon worden aan programma’s om de armste burgers van het land te helpen.
In het begin van april 1968 bezocht King Memphis, Tennessee om de plaatselijke zwarte vakbond voor sanitaire werken te steunen. Op 4 april werd King doodgeschoten door James Earl Ray in zijn hotel in Memphis. President Johnson riep een nationale dag van rouw uit op 7 april. In 1983 bekrachtigde het Congres King’s nalatenschap als Amerikaans icoon door de derde maandag van januari uit te roepen tot Martin Luther King, Jr. Day.
“Als je je leven geeft aan een zaak waarin je gelooft, en als die zaak juist en rechtvaardig is, en als je leven daardoor tot een einde komt, dan had je leven niet op een meer verlossende manier kunnen worden besteed. Ik denk dat dat is wat mijn man heeft gedaan.”
– Coretta Scott King, 9 april 1968
De erfenis van Dr. King heeft burgerrechtenactivisten de afgelopen veertig jaar geïnspireerd, en zal dat blijven doen zolang er onrechtvaardigheid in de wereld is. Organisaties als de NAACP hebben zijn werk voortgezet ten behoeve van alle gekleurde mensen, en hebben zich ingespannen om zijn droom levend te houden voor toekomstige generaties. We kunnen altijd kijken naar de daden van Dr. King – en vooral naar zijn woorden – om ons eraan te herinneren waar we voor vechten en waarom we moeten blijven vechten. Als we ooit op een zijspoor worden gezet of ontmoedigd raken, kunnen we ons Dr. King’s slotopmerkingen herinneren tijdens de NAACP Emancipation Day Rally in 1957:
“Ik sluit af met te zeggen dat er in de hele wereld niets groters is dan vrijheid. Het is het waard om voor naar de gevangenis te gaan. Het is het waard om je baan voor te verliezen. Het is het waard om voor te sterven. Mijn vrienden, ga vanavond vastbesloten naar buiten om deze vrijheid te bereiken die God voor al Zijn kinderen wil.”
Gerelateerde toespraken van Dr. King:
- Brief uit de Birmingham Gevangenis ” (.pdf)
- Facing the Challenge of a New Age ” (.pdf)
- The Drum Major Instinct ” (.pdf)
Aanvullende bronnen:
- http://www.americanrhetoric.com/speeches/mlkihaveadream.htm – Volledige tekst en video en audio van Martin Luther King’s I Have A Dream toespraak.
- http://mlk-kpp01.stanford.edu/ – Een verzameling van primaire en secundaire documenten met betrekking tot Martin Luther King , Jr, bewaard op Stanford University.
- http://www.thekingcenter.org/Default.aspx – Opgericht in 1968 door Coretta Scott King, The King Center is de officiële, levende herdenking gewijd aan de nalatenschap van Dr. Martin Luther King Jr.
- http://nobelprize.org/nobel_prizes/peace/laureates/1964/king-bio.html – Biografie van Dr. King op de Nobelprijs website.