Polymyalgia rheumatica (PMR) kan zeer ernstig worden als het niet onmiddellijk wordt gediagnosticeerd en behandeld, wat kan leiden tot ernstige immobiliteit en invaliditeit. Eenmaal gediagnosticeerd, reageert PMR goed op medicijnen.
Er is geen specifieke test om PMR te bevestigen, maar een arts kan informatie uit het lichamelijk onderzoek van de patiënt, laboratoriumonderzoeken en diagnostische beeldvorming gebruiken om tot een nauwkeurige diagnose te komen.
Lichamelijk onderzoek en medische voorgeschiedenis
Een lichamelijk onderzoek en medische voorgeschiedenis kunnen nuttig zijn bij het vaststellen van de tekenen van PMR. De meest voorkomende bevindingen kunnen zijn:
- Erge pijn en/of zwelling in beide schouders worden in de meeste gevallen gezien
- Pijn in de nek en heup (gezien in 50% tot 70% van de gevallen1)
- Schouderstijfheid in de aangedane gewrichten die langer dan een uur aanhoudt
- Steekgevoeligheid in de heup, schouder, en bovenarmspieren
- Koorts
PMR komt bijna altijd voor bij mensen ouder dan 50 jaar.2 Aangezien reuscelarteritis vaak gepaard gaat met PMR, is een voorgeschiedenis van hoofdpijn, kaakpijn of een wazig zicht relevant.
Bloedonderzoeken
De gebruikelijke bloedonderzoeken om de diagnose PMR te helpen stellen zijn onder meer:
- Hoge Erytrocytenbezinking (ESR)-kan vaak sterk verhoogd zijn en kan in sommige gevallen meer dan 100mm/uur bedragen (normale waarde-3
- C-reactieve proteïne (CRP)
- Anemie
- Hoge leverenzymen
Deze tests worden gebruikt om specifieke eiwitten te identificeren die vrijkomen uit de ontstekingsgebieden bij PMR.
Medische beeldvormingstechnieken
Ultrasone beeldvorming van de schouders en heupen kan bursitis, synovitis en tenosynovitis in de getroffen gebieden vaststellen. Ontsteking bij PMR kan resulteren in:
- Subdeltoideus bursitis (schouder bursitis)
- Trochanteric bursitis (heup bursitis)
- Biceps tenosynovitis (tenosynovitis in de bovenarm)
- Glenohumerale synovitis (schoudergewricht synovitis)
Een echografisch onderzoek kan nuttig zijn bij het stellen van de diagnose PMR, hoewel ze zelden nodig zijn om de diagnose te stellen. In de meeste gevallen zijn de medische voorgeschiedenis en bloedonderzoeksrapporten de belangrijkste factoren die leiden tot de diagnose PMR.
In 2012 hebben de European League Against Rheumatism (EULR) en het American College of Rheumatology (ACR) samengewerkt om een classificatiecriteria te ontwikkelen om PMR te diagnosticeren. De classificatie maakt gebruik van een puntensysteem en wordt hieronder geschetst.4
| Vereiste criteria (moeten aanwezig zijn) | |
|---|---|
| 50 jaar of ouder | |
| Bilaterale pijn in de schouder (rechts en links) | |
| Anormaal C-reactief eiwit en/of erytrocytensedimentatiesnelheid | |
| Klinische criteria | |
| 2 punten | Stijfheid in de ochtend langer dan 45 minuten |
| 1 punt | Pijn in de heup of bewegingsbeperking |
| 2 punten | Aanwezigheid van reumafactor (RF) en anti-citrullinated protein antilichamen (gemeten met een anti-CCP antilichaam test) |
| 2 punten | Afwezigheid van andere gewrichtsbetrokkenheid |
| Ultrasound criteria | |
| 1 punt | Met ten minste één schouder met subdeltoideuze bursitis, biceps tenosynovitis, of glenohumerale synovitis; en ten minste één heup met synovitis of trochanterbursitis |
| 1 punt | Beide schouders met subdeltoide bursitis, biceps tenosynovitis, of glenohumerale synovitis |
Met alleen klinische criteria wijst een totaal van 4 punten op PMR. Met klinische en echografische criteria wijst een totaal van 5 punten op PMR.
Differentiële diagnose voor PMR
Zekere aandoeningen kunnen symptomen vertonen die lijken op PMR. Deze aandoeningen moeten worden uitgesloten voordat de diagnose PMR kan worden gesteld.
- Late-onset reumatoïde artritis komt vaak voor bij mensen ouder dan 60 jaar,5 en kan plotselinge en ernstige gewrichtspijn veroorzaken. Het is echter gebruikelijker in de knieën, handen, polsen, en voeten. Ook kan er aanzienlijke botschade zijn bij reumatoïde artritis.
- Remitting seronegatieve symmetrische synovitis met putoedeem treft ook de oudere leeftijdsgroep en geeft symmetrische ontstekingsverschijnselen. In tegenstelling tot PMR komt deze aandoening echter vaker bij mannen voor, en de symptomen blijven voornamelijk beperkt tot de handen, polsen en voeten.
Zie Reumatoïde Artritis (RA) Diagnose
De resultaten van medische voorgeschiedenis, bloedonderzoek en diagnostische beeldvorming kunnen een arts helpen PMR te onderscheiden van andere aandoeningen met soortgelijke symptomen.