In een ruime kamer van het uitgestrekte Travaasa Hana resort aan de ruige oostkust van Maui, zit avontuurlijke gids Mapuana Kalaniopio-Cook omringd door bloesems, varenbladeren en exotische bladeren. Ze leert een groep gasten hoe ze een traditionele Hawaiiaanse lei kunnen maken. Met haar voet gestut op een stoel, gebruikt ze haar tenen om soepele smaragdgroene ti bladeren op hun plaats te houden, terwijl haar handen ze in een touw draaien, dat dient als basis voor de mooie bloesems en andere takjes groen die ze er vervolgens in weeft.
Als Kalaniopio-Cook sierlijk knoopt en bindt, is het hypnotiserend om te zien hoe de lei vorm krijgt, hoewel het langzaam vordert. “Je kunt geen haast hebben als je een lei maakt; het is een spirituele ervaring die je verbindt met de natuur,” zegt ze. “Je moet in het moment zijn, luisteren naar de wind en het gezang van de vogels, en denken aan de persoon aan wie je de lei gaat geven.”
Naast de ukelele, surfplanken en wuivende palmbomen is een lei meteen herkenbaar als een symbool van Hawaï. Als u een van de Hawaïaanse eilanden hebt bezocht, is de kans groot dat u bij aankomst in uw hotel een van deze prachtige slingers hebt gekregen.
Of hij nu is gemaakt van verse bloesems, bladeren, veren, kukui-noten of een combinatie daarvan, een lei vertegenwoordigt meer dan alleen een beleefde begroeting. Het aanbieden van een lei is een gebaar van genegenheid, het equivalent van een welkomstknuffel en een verklaring aan iedereen dat je als gast een speciaal iemand bent.
De traditie van het geven van een lei gaat verder dan een manier om eilandbezoekers te begroeten. Hawaïanen maken al eeuwenlang lei’s en schenken die aan elkaar. De traditie gaat duizenden jaren terug tot de Stille Zuidzee, waar oude Polynesische culturen materialen zoals beenderen, schelpen, tanden en wijnstokken aaneenrijgden om zichzelf te versieren, hun goden te eren en elkaar geschenken te geven als uiting van vriendschap, liefde en gelukwensen.
Lei Etiquette 101
- Om een lei correct te dragen, moet u hem over uw schouders draperen, met de helft naar voren en de helft naar achteren.
- Zwangere vrouwen mogen geen typische gesloten lei dragen; men gelooft dat dit ongeluk brengt. Zij kunnen echter wel een open lei dragen, gedrapeerd om de hals.
- Weiger geen lei als iemand u er een aanbiedt. Het wordt als onbeleefd beschouwd.
- Lei kan worden opgenomen in uw bruiloft om de vereniging van het paar en hun families te symboliseren.
De lei kwam naar Hawaii via Polynesische avonturiers die over de Stille Oceaan peddelden, en na verloop van tijd werd de mooie krans steeds prominenter onder de Hawaiianen als een middel om gevoelens over te brengen, sociale status aan te duiden of belangrijke gebeurtenissen te vieren, waaronder geboortes en afstudeerbezoeken.
“Veel bezoekers hebben geen idee van de betekenis van de lei in onze cultuur,” zegt Clifford Nae’ole, cultureel adviseur bij het Ritz-Carlton Kapalua in Maui. “Hawaiianen hadden geen toegang tot edele metalen of edelstenen, dus werden lei, gemaakt met de materialen die ze hadden, gebruikt om iemands belangrijkheid te erkennen.”
De materialen zelf kunnen vaak een sleutelrol spelen in het overbrengen van betekenis. Zo mochten in het verleden alleen de leden van de koninklijke familie (die Hawaii regeerden totdat zij in 1893 ten val werden gebracht) lei dragen die gemaakt waren van kukui noten, terwijl lei gemaakt van maile (een glanzende, geurige liaan) werden gegeven als een vredesoffer op het slagveld. Vandaag worden maile lei gebruikt om de handen van bruid en bruidegom samen te binden als symbool van eenheid tijdens een traditionele huwelijksceremonie.
Lei spelen ook een symbolische rol in de hula (de traditionele dansvorm van Hawaii), omdat ze de dansers verbinden met Laka, de godin van het woud, de vegetatie, de muziek en de hula zelf. Kamaka Kukona is een kumu hula, of hula meester, aan de Halau o Ka Hanu Lehua school in Wailuku. Hij leert de dansers van zijn school de lei te maken die ze dragen, waaronder een type dat op het hoofd wordt gedragen (lei po’o), alsook armbanden en enkelbanden (kupe’e). Voordat ze het bos ingaan om materiaal te verzamelen, bidden ze tot Laka om haar toestemming te vragen. “Het is een manier om respect te tonen voor de natuur en alles wat zij ons heeft gegeven,” legt Kukona uit.
Ongeacht het soort lei of de gebruikte materialen, de rode draad die ze allemaal verbindt is de geest van aloha – een gastvrije kwaliteit die Maui en haar zustereilanden tot legendarische vakantiebestemmingen maakt. Zoals Nae’ole zegt: “Er zit een beetje magie in elke lei.”
Waar kun je lei maken in Maui
Hyatt Regency Maui Resort and Spa
Bond met je kinderen terwijl ze lei maken door bloesems met een naald aan een lang touw te rijgen. Reserveren noodzakelijk.
Whalers Village (bij Lahaina)
In dit openluchtwinkelcentrum worden op dinsdag en vrijdag gratis lessen van twee uur aangeboden. U leert tibladeren en bloesems tot lei te maken met behulp van haku
(een vlechtmethode) en wili (het samenwikkelen van vezels).
Fairmont Kea Lani
Gasten kunnen zich opgeven om een tibladarmband of een traditionele bloemenlei te leren maken tijdens een sessie van een uur.