Als je aan St. Patrick’s Day denkt, denk je misschien aan groen bier, shotglazen kettingen met de tekst “Kiss Me, I’m Irish,” en iedereen die ineens praat over hoe Iers ze zijn. Dat is allemaal goed en wel, maar misschien weet je niet veel over de oorsprong van de feestdag of de heilige die gevierd wordt. Nou, zet die stomme hoed maar af, laten we je eens wat bijleren.
Wie was Saint Patrick?
St. Patrick, die wordt beschouwd als de beschermheilige van Ierland, werd eigenlijk geboren in Banna Venta Berniae, een stad in het Romeinse Groot-Brittannië, ergens aan het eind van de jaren 300 na Christus. Dat klopt, Patrick was geen Ier, en zijn naam was ook niet Patrick. Het was Maewyn Succat, maar dat beviel hem niet, dus koos hij ervoor om later bekend te staan als Patricius. Hij had eigenlijk vele bijnamen gedurende zijn leven: velen noemden hem Magonus, anderen Succetus, en weer anderen Cothirthiacus. Maar wij zullen hem gewoon Patrick noemen omdat iedereen dat doet.
Zijn vader, Calpurnius, was diaken in de vroege christelijke kerk, maar Patrick was zelf niet erg gelovig. Pas toen hij op 16-jarige leeftijd door Ierse piraten gevangen werd genomen en zes jaar lang als schaapherder in slavernij moest werken, koos hij ervoor zich tot het christendom te bekeren. In het noordoosten van Ierland leerde Patrick de Ierse taal en cultuur voordat hij probeerde te ontsnappen naar Engeland. Maar Patrick was blijkbaar niet zo goed in ontsnappen, want hij werd opnieuw gevangen genomen. Deze keer door de Fransen.
Hij werd vastgehouden in Frankrijk waar hij alles leerde over het monnikendom voordat hij werd vrijgelaten en naar huis werd gestuurd, naar Engeland waar hij tot ver in zijn twintiger jaren het Christendom bleef bestuderen. Uiteindelijk beweerde Patrick dat hij een visioen had gehad waarin hem werd verteld dat hij het christendom naar het Ierse volk moest brengen, dat in die tijd overwegend heidens en druïdisch was, dus Patrick ging terug naar Ierland en bracht een grote zak christendom met zich mee.
Toen Patrick in Ierland aankwam, werden hij en zijn prediking echter niet verwelkomd, zodat hij moest vertrekken en op enkele kleine eilanden voor de kust aan land moest gaan. Daar begon hij volgelingen te krijgen, en uiteindelijk verhuisde hij naar het vasteland om de christelijke ideologieën nog vele jaren over Ierland te verspreiden. Gedurende deze tijd doopte Patrick duizenden mensen (sommigen zeggen 100.000), wijdde nieuwe priesters, leidde vrouwen tot het nonnenbestaan, bekeerde de zonen van koningen in de regio, en hielp bij de vorming van meer dan 300 kerken.
Feit van fictie onderscheiden
Volklore wordt ook verteld dat Patrick alle slangen uit Ierland heeft verbannen, maar hoe stoer dat ook mag klinken, er zijn eigenlijk nooit slangen op het eiland geweest. Maar, Patrick is misschien wel degene die verantwoordelijk is voor het populariseren van het klavertje, of dat driebladige plantje dat je overal ziet op dagen zoals St. Patrick’s Day.
Volgens de legende gebruikte Patrick het om de Ieren het concept van de Christelijke Heilige Drie-eenheid bij te brengen. Zij hadden al drievoudige godheden en hechtten veel waarde aan het getal drie, dus Patricks gebruik van het klavertje kan hem geholpen hebben bij het winnen van een grote gunst bij de Ieren.
Waarom de feestdag, en wanneer is die begonnen?
Dezer dagen is Patricius bij de meesten bekend als Sint Patrick. Hoewel hij technisch gezien geen heilig verklaarde heilige is door de katholieke kerk, wordt hij in de hele christelijke wereld gerespecteerd. Maar waarom deze feestdag? Waarom altijd 17 maart? Waarom is het groen? En waarom denken we aan een niet-Ierse, niet-slangenbezweerder als symbool van Ierland?
St. Paddy’s Day begon als een religieuze viering in de 17e eeuw om het leven van Saint Patrick en de komst van het christendom in Ierland te herdenken. Deze “feestdag” vond altijd plaats op de sterfdag van Patrick, die vermoedelijk op 17 maart 461 na Christus viel. In het begin van de 18e eeuw brachten Ierse immigranten de traditie over naar de Amerikaanse kolonies, en het was daar dat Sint Patrick begon uit te groeien tot het symbool van het Ierse erfgoed en de Ierse cultuur dat hij vandaag is. Naarmate meer Ieren de Atlantische Oceaan overstaken, groeide de viering van het feest langzaam in populariteit. Zozeer zelfs, dat de allereerste St. Patrick’s Day parade in 1737 in Boston werd gehouden.
Tegen het midden van de 19e eeuw zagen de Verenigde Staten een massale toestroom van Ierse immigranten die aan de Grote Hongersnood hoopten te ontsnappen. Hierdoor veranderde de betrekkelijk kleinschalige viering van Feestdag in een volwaardige viering waarvan mensen deel wilden uitmaken, of ze nu Ier waren of niet. In 1903 werd het feest een nationale feestdag in Ierland, en na verloop van tijd veranderde het in wat nu St. Patrick’s Day wordt genoemd.
De feestdag wordt sindsdien over de hele wereld gevierd in landen als de Verenigde Staten, Groot-Brittannië, Canada, Argentinië, Australië, Nieuw-Zeeland, Zwitserland, Rusland, en zelfs in heel Azië. Toevallig is St. Paddy’s Day zo populair dat het in meer landen gevierd wordt dan enig ander nationaal feest. Wat ooit een vrij kille dag was van naar de mis gaan, een parade bekijken, en een stevige maaltijd met familie eten, is veranderd in het grootste feest ter wereld.
Waarom draagt iedereen groen?
Als je je afvraagt waarom mensen groen dragen, is er meer aan de hand dan bescherming tegen knijpende vingers. Het gaat terug tot de Ierse Opstand, toen Ierse soldaten groen droegen als ze vochten tegen de Britten in hun handelsmerk rood. Tot dan toe was de kleur die geassocieerd werd met St. Patrick en Feestdag eigenlijk blauw. Het lied dat de soldaten tijdens de oorlog in 1798 zongen, “The Wearing of the Green”, veranderde dat alles en maakte van groen, de kleur van de shamrocks, de belangrijkste kleur van Ierland.
Van toen af droegen de mensen groen op St. Patrick’s Day uit solidariteit. En toen Chicago in 1962 zijn rivier voor het eerst groen verfde, werd het dragen en versieren van groene kleding een onderdeel van de popcultuur. Het is nu heel gewoon om halverwege maart je beste groene kleren uit de kast te trekken.
Waarom al dat drinken?
Okee, waarom dan al dat drinken? Het is deels historische subtekst, deels toegeven aan reclame en deels stereotypering. Oorspronkelijk werden op St. Patrick’s Day, of feestdag, de vastenbeperkingen voor die dag opgeheven, zodat de christenen een adempauze kregen op weg naar Pasen. In principe was het een dag om te eten en te drinken zoveel je maar wilde om het te vieren, vandaar de traditionele Ierse maaltijd van spek en kool. Maar whisky en bier drinken was er niet bij. In feite werden de pubs in Ierland tot later in de 20ste eeuw bij wet verplicht om voor de feestdag te sluiten, en het drinken van alcohol op St. Patrick’s Day werd tot het einde van de jaren 1970 streng afgekeurd.
Toen overtuigde een enorme marketingactie van Budweiser in de jaren ’80 dorstige feestvierders ervan dat bier drinken en St. Patrick’s Day één en hetzelfde was. De rest is dronken geschiedenis die weinigen zich schijnen te herinneren, omdat het allemaal in ons hoofd vervangen is door citaten uit Boondock Saints. Net als Cinco de Mayo gebruiken veel mensen de feestdag nu als excuus om te gaan zuipen, wat negatieve stereotypen in de hand werkt door het dronken worden ten onrechte te associëren met de Ierse cultuur. Maar nu kun je tenminste trots een slok van je Guinness nemen omdat je het echte verhaal kent. Sláinte!
Update: Dit artikel legde oorspronkelijk een verband tussen Saint Patrick’s geboorteplaats Bannaventa en Banna Venta Berniae, in de regio Northamptonshire in Engeland. Dit wordt verondersteld onnauwkeurig te zijn, en de exacte locatie van zijn geboorteplaats is onzeker. Dit verhaal werd oorspronkelijk gepubliceerd in maart 2017 en werd bijgewerkt om te voldoen aan de stijlrichtlijnen van Lifehacker.