Coriolis-effect

Inleiding

Coriolis-effect met afbuiging van de luchtmassa’s

Door de draaiing van de aarde buigt de luchtmassa af ten opzichte van het aardoppervlak. Op het noordelijk halfrond leidt dit effect ertoe dat de lucht naar rechts afbuigt ten opzichte van de richting van de luchtbeweging en op het zuidelijk halfrond is de afbuiging van de lucht naar links ten opzichte van de richting van de luchtbeweging. Dit wordt het Coriolis-effect genoemd. Door de draaiende aarde beweegt een punt op de evenaar sneller dan een punt op grotere breedte. Beide punten maken één volledige omwenteling in de tijd van één dag, maar het punt aan de evenaar moet een langere afstand afleggen. Daarom beweegt het punt op de evenaar sneller. De lucht die van de evenaar naar het noorden of zuiden beweegt in de richting van de polen, beweegt sneller dan de aarde eronder en de lucht kromt zich ten opzichte van het aardoppervlak.

Voor een afleiding van de Coriolisversnelling zie het artikel Coriolisversnelling

Ekman-spiraal

Ekman-spiraal

De Ekman-spiraal is een gevolg van het coriolis-effect. Wanneer het oppervlaktewater door de wind wordt verplaatst, sleept het de diepere lagen met zich mee. Elke waterlaag wordt door wrijving van de ondiepere laag bewogen en elke diepere laag beweegt langzamer dan de laag erboven. De afbuiging van de oppervlaktestroom heeft een hoek van 45°. Hierdoor ontstaat een spiraal die de Ekman-spiraal wordt genoemd. Op een diepte van 100 meter stroomt het water in de tegenovergestelde richting van de oppervlaktestroom. Het netto watertransport staat loodrecht (90°) op de oorspronkelijke windrichting en dit is de effectieve stromingsrichting van de stroming.

Coriolisversnelling Coriolis en getijdenbeweging in platzeeën

• Voor andere artikelen van deze auteur zie Category:Articles by Töpke, Katrien
• Voor een overzicht van bijdragen van deze auteur zie Special:Contributions/Ktopke