Deze column begon met 2K Marin’s briljante maar ondergewaardeerde The Bureau: XCOM Declassified. Het was slechts een kwestie van tijd voordat we terug zouden keren naar het eerste project van de studio, BioShock 2. En laten we eerlijk zijn – BioShock 2 werd niet met gejuich ontvangen door de fans. Het werd afgedaan als een afgeleid vervolg met een grotere nadruk op schieten dan op doordachte ideeën. Velen beschouwden het verhaal als overbodig. Dat is nogal ironisch, aangezien het vrijwel alle problemen van de eerste game oplost, beter speelt en de thema’s van zijn voorganger veel genuanceerder verkent dan die van hemzelf. Plus, het is prachtig, beschikt over een geweldig sound design, en heeft zelfs een stellaire multiplayer component.
Van alle onderwater bewoners van Andrew Ryan’s stad Rapture in BioShock, zijn de hulking Big Daddies altijd de hoeksteen geweest. Zij zijn de torenhoge titanen op de box art en in elke trailer. Hun enorme boormachines en monsterlijke duikpakken zijn even raadselachtig als angstaanjagend in een duel. Terwijl de eerste game teasede op hoe het was om een van deze biomechanische wezens te worden en hun verontrustende Little Sister verzamelaars te begeleiden, duwt BioShock 2 je in de laarzen van een van de allereerste – Subject Delta.
Delta is een Alpha Series Big Daddy. Als zodanig kan hij voor zichzelf denken, en zijn band met Little Sister Eleanor is oprecht. Ondanks hun verschrikkelijke omstandigheden, zijn ze familie. Helaas voor hen, wil Eleanor’s moeder, Dr. Sofia Lamb, haar dochter terug. Dus wanneer Sofia’s collectivistische factie in Rapture de rollen omdraait tegen Delta aan de vooravond van Rapture’s burgeroorlog, eindigt dit met Delta die gedwongen wordt een kogel door zijn hoofd te jagen via mind control. Jaren later kan een tiener Eleanor haar mede Little Sisters bevelen Delta weer tot leven te wekken, zodat de oorspronkelijke Big Daddy de boel kan herstellen. Hij gaat op zoek om Sofia te stoppen, Eleanor te redden en misschien, heel misschien, zijn menselijkheid terug te vinden.
Het is een verhaal met een verrassende hoeveelheid hart en nuance. In plaats van de zoveelste norse, maar sympathieke vaderfiguur, is Delta zijn stem kwijtgeraakt toen hij Big Daddy werd. In plaats daarvan is hij een man van actie, met moeilijke keuzes. Je hoeft niet iedereen in Rapture te doden, maar dat betekent niet dat het niet gerechtvaardigd is. Verschillende mensen die Delta en Eleanors transformatie in de hand hebben gewerkt, komen op je pad en het is aan jou om ze te slaan of genadig te zijn. Je gooit niet zomaar een muntje op om te bepalen welk einde je krijgt, maar je acties bepalen Eleanor terwijl ze je van een afstandje gadeslaat. Hoewel het duidelijk is dat een vriendelijke of moorddadige houding Eleanor hetzelfde zal doen, verbetert BioShock 2 zijn voorganger door respect te tonen voor degenen die het neutrale pad bewandelen. Sterker nog, er zijn meerdere neutrale eindes.
Buiten Eleanor bestaat elke nieuwe locatie, personage en audiodagboek niet alleen om het verhaal van het originele spel te versterken, maar ook om het kunstig uit te breiden. BioShock 2 geeft uitwerking aan veel vragen die door de eerste game zijn opgeroepen, zoals waar de arme mensen van Rapture heen zijn gegaan, hoe Ryan de vrede zoveel jaren heeft bewaard en hoe een rosse buurt werkt in een puur kapitalistische samenleving. Pauper’s Drop is een geïmproviseerd krottenstadje dat al lang voordat Rapture in een burgeroorlog verzeild raakte in verval en ellende was geraakt, en dat staat te popelen om zich bij Sofia’s zaak aan te sluiten. Een collectivist als Sofia infiltreerde in de samenleving van Rapture omdat Ryan dacht dat een psycholoog de menigte zou kunnen kalmeren, waarmee hij ongewild een andere tegenstander in de ring uitnodigde tussen hemzelf en Frank Fontaine. En laten we zeggen dat Siren Alley misschien wel een van de meest verontrustende broederlijke rivaliteiten is die ooit in games zijn uitgebeeld.
Alles aan BioShock 2, van het verhaal tot de gameplay, is gemaakt met dit voordeel van hindsight door veteranen van Irrational Games, onder leiding van creatief directeur Jordan Thomas. Je kent Thomas misschien niet, maar elke fan kent zijn geweldige werk aan het level Fort Frolic. Het was het ideale team, en ze mikten hoog. Niet alleen zou de moraal meer zijn dan kiezen om de Little Sisters te verorberen of te redden, maar de meisjes zouden ook een grotere rol spelen, waarbij jij hen zou bewaken terwijl ze ADAM voor je verzamelen. En je hoeft niet meer onhandig te wisselen tussen plasmids en standaardwapens of de tijd stil te zetten voor een uitgebreide hacking-minigame. Het belangrijkste is dat het verhaal niet meer draait om één grote wending, maar om de samenhangende lijn van Delta en Sofia die vechten om Eleanor.
Daarna zijn er nog een heleboel veranderingen doorgevoerd, genoeg voor een eigen artikel. Je kunt er een paar in actie zien in de E3 demo van het spel:
Het is opmerkelijk dat het allemaal ten goede is gekeerd. Big Sister, een geplande antagonist meer in de trant van Alien: Isolation’s Xenomorph, werd Big Sisters. Dit leidde tot fantastische ontmoetingen waarbij je de bevrediging van de overwinning had, in tegenstelling tot de overlast van het opgejaagd worden door een tegenstander die maar niet wilde sterven. Je radiomaatje, Augustus Sinclair, vormt de perfecte tegenhanger van beide vorige oorwormen, Atlas en Brigid Tenenbaum. Sinclair’s zuidelijke drammerigheid en charismatische pragmatisme spelen geweldig als hij dient als zowel engel als duivel op je schouder, waardoor zijn meer verlossende momenten des te meer impact hebben.
Je krijgt veel meer manieren om met de wereld om te gaan, met een eenvoudiger en meer bevredigend hack-systeem en een breed scala aan defensieve opties zoals valnagels en plaatsbare Plasmids die ook handig zijn voor hinderlagen. De variëteit aan vijanden is drastisch verbeterd, waarbij zowel behendige als brute splicers de grotere verticaliteit naar hun hand kunnen zetten. Hoewel BioShock 2 technisch gezien meer lineair is, voelt de wereld groter aan, met grotere zandbakken vol keuzes in plaats van een groter aantal kleinere arena’s om mee te werken.
Ja, het is meer schiet-achtig, maar het heeft ook de betere besturing en reactiesnelheid om dat te rechtvaardigen. Verder zijn de omgevingen prettiger om doorheen te navigeren, waarbij zorgvuldige observatie en slim denken worden beloond boven een snelle trekker. Als je weet wat je doet, kun je hele kamers door zonder een schrammetje op te lopen. Als je je op een gevecht stort, krijg je er in BioShock 2 een. Het is een opmerkelijke eb en vloed die het tempo tot het einde hoog houdt.
In plaats van een cliché eindbaasgevecht, geeft BioShock 2 je in de finale de machtigste persoon in Rapture als bondgenoot. Jij bent de eindbaas en houdt stand tegen Sofia’s leger terwijl jij en Eleanor de Little Sisters redden (of verslinden). Net als in The Bureau laat 2K Marin het einde prachtig op zijn beloop gaan, want al je keuzes en speelstijlen komen aan het licht. Tegen de tijd dat de oorlog voorbij is en je eindelijk kunt uitrusten, ben je sprakeloos.
Maakaak ik in deze column wel eens mee dat de gemankeerde pareltjes en rariteiten die ik onderzoek één of twee keer goed worden gedaan. Toch zijn er genoeg dingen goed gedaan in BioShock 2 dat ik er een volle maand over zou kunnen praten en waarschijnlijk nog wel wat onderwerpen over zou hebben. Wat ik in ieder geval met absolute zekerheid kan zeggen is dat BioShock 2 gemakkelijk het hoogtepunt van de serie is, en dat is zonder zelfs maar te beginnen over het prachtige Minerva’s Den.
Waar de eerste leunde op zwaarhandige morele argumenten en Infinite… een ding was dat gebeurde, wil BioShock 2 gewoon zijn werk zo goed mogelijk doen en Rapture een gepast afscheidscadeau geven. En het is een prachtige laatste dans door de vervallen zalen van Andrew Ryans dystopie. Het is immens herspeelbaar; het verkent de thema’s van het originele spel over familie, corruptie en dogma’s door meerdere nieuwe lenzen; en het is gewoon erg leuk om te spelen.
Dat gezegd hebbende, speel de remaster niet – ik ben verbaasd over de problemen die ik had om het te spelen om mijn geheugen op te frissen over het spel. De oorspronkelijke release kreeg een Steamworks port met bijna alle DLC gratis gebundeld op de PC, en het zal draaien op vrijwel elke hardware deze dagen. Pak die versie, en leef je uit. Het is een circus van waarden!