Learning Outcomes
- Beschrijf de epidermis en identificeer de verschillende onderdelen
De epidermis is opgebouwd uit verhoornde, gelaagde plaveiselepitheelcellen. Zij bestaat uit vier of vijf lagen epitheelcellen, afhankelijk van de plaats in het lichaam. In de huid bevinden zich geen bloedvaten (d.w.z. ze is avasculair). Huid met vier cellagen wordt “dunne huid” genoemd. Van diep naar oppervlakkig zijn deze lagen het stratum basale, stratum spinosum, stratum granulosum, en stratum corneum. Het grootste deel van de huid kan als dunne huid worden geclassificeerd. De “dikke huid” komt alleen voor op de handpalmen en de voetzolen. Tussen het stratum corneum en het stratum granulosum bevindt zich een vijfde laag, het stratum lucidum genaamd (figuur 1).
Figuur 1. Deze dia’s tonen dwarsdoorsneden van de epidermis en dermis van (a) dunne en (b) dikke huid. Let op het aanzienlijke verschil in dikte van de epitheliale laag van de dikke huid. Van bovenaf, LM × 40, LM × 40. (Microfoto’s ter beschikking gesteld door de Regents of University of Michigan Medical School © 2012)
De cellen in alle lagen behalve de stratum basale worden keratinocyten genoemd. Een keratinocyt is een cel die het eiwit keratine produceert en opslaat. Keratine is een intracellulair vezelig eiwit dat haar, nagels en huid hun hardheid en waterbestendige eigenschappen geeft. De keratinocyten in de hoornlaag zijn dood en glijden regelmatig af, waarbij ze worden vervangen door cellen uit de diepere lagen (figuur 2).
Figuur 2. De epidermis is epitheel dat uit meerdere cellagen bestaat. De basale laag bestaat uit kuboïdale cellen, terwijl de buitenste lagen uit plaveiselcellen bestaan, die verhoornd zijn, zodat het hele epitheel vaak wordt omschreven als verhoornd gelaagd plaveiselepitheel. LM × 40. (Microfoto ter beschikking gesteld door de Regents of University of Michigan Medical School © 2012)
Praktijkvraag
Als je inzoomt op de cellen in de buitenste laag van dit deel van de huid (figuur 2), wat valt je dan op aan de cellen?
Stratum Basale
De stratum basale (ook wel stratum germinativum genoemd) is de diepste epidermale laag en hecht de epidermis aan de basale lamina, waaronder de lagen van de dermis liggen. De cellen van de basale laag hechten zich aan de lederhuid via ineengestrengelde collageenvezels, die het basaalmembraan worden genoemd. In het oppervlakkige deel van de lederhuid bevindt zich een vingervormige uitsteeksel of plooi, de dermale papil (meervoud = dermale papillen). Dermale papillen verhogen de stevigheid van de verbinding tussen de opperhuid en de lederhuid; hoe groter de plooiing, hoe sterker de verbindingen (figuur 3).
Figuur 3. De epidermis van de dikke huid bestaat uit vijf lagen: stratum basale, stratum spinosum, stratum granulosum, stratum lucidum, en stratum corneum.
De stratum basale is een enkele laag van cellen die hoofdzakelijk bestaat uit basale cellen. Een basale cel is een kubusvormige stamcel die een voorloper is van de keratinocyten van de epidermis. Alle keratinocyten worden geproduceerd uit deze enkele laag cellen, die voortdurend mitose ondergaan om nieuwe cellen te produceren. Bij de vorming van nieuwe cellen worden de bestaande cellen oppervlakkig weggedrukt van de stratum basale. Twee andere celtypes bevinden zich verspreid tussen de basale cellen in het stratum basale. De eerste is een Merkelcel, die als receptor fungeert en verantwoordelijk is voor het stimuleren van gevoelszenuwen die door de hersenen als tastzin worden waargenomen. Deze cellen zijn vooral overvloedig aanwezig op de oppervlakken van handen en voeten. De tweede is een melanocyt, een cel die het pigment melanine produceert. Melanine geeft haar en huid hun kleur, en helpt ook de levende cellen van de opperhuid te beschermen tegen schade door ultraviolette (UV) straling.
In een groeiende foetus vormen zich vingerafdrukken waar de cellen van de stratum basale de papillen van de onderliggende dermale laag (papillaire laag) ontmoeten, wat resulteert in de vorming van de ribbels op uw vingers die u herkent als vingerafdrukken. Vingerafdrukken zijn uniek voor elk individu en worden gebruikt voor forensische analyses omdat de patronen niet veranderen met de groei- en verouderingsprocessen.
Stratum Spinosum
Zoals de naam al suggereert, ziet het stratum spinosum er stekelig uit door de uitstekende celprocessen die de cellen verbinden via een structuur die een desmosoom wordt genoemd. De desmosomen grijpen in elkaar en versterken de band tussen de cellen. Het is interessant op te merken dat het “stekelige” karakter van deze laag een artefact is van het kleuringproces. Niet-gekleurde epidermismemonsters vertonen dit karakteristieke uiterlijk niet. De stratum spinosum bestaat uit acht tot tien lagen keratinocyten, die ontstaan zijn door celdeling in de stratum basale (figuur 4). Tussen de keratinocyten van deze laag bevindt zich een type dendritische cel, de Langerhanscel, die als macrofaag fungeert door bacteriën, vreemde deeltjes en beschadigde cellen die in deze laag voorkomen op te slokken.
Praktijkvraag
Cellen van de opperhuid komen voort uit stamcellen van het stratum basale. Beschrijf hoe de cellen veranderen naarmate ze in de verschillende lagen van de opperhuid geïntegreerd raken.
Figuur 4. De cellen in de verschillende lagen van de epidermis zijn afkomstig van basale cellen in de stratum basale, maar de cellen van elke laag zijn duidelijk verschillend. EM × 2700. (Microfoto ter beschikking gesteld door de Regents of University of Michigan Medical School © 2012)
Praktijkvraag
Als je inzoomt op de cellen van de stratum spinosum (Figuur 4), wat valt je dan op aan de cellen?
De keratinocyten in de stratum spinosum beginnen met de synthese van keratine en geven een waterafstotende glycolipide af die helpt waterverlies uit het lichaam te voorkomen, waardoor de huid relatief waterdicht wordt. Terwijl nieuwe keratinocyten boven op het stratum basale worden geproduceerd, worden de keratinocyten van het stratum spinosum in het stratum granulosum geduwd.
Stratum Granulosum
Het stratum granulosum heeft een korrelig uiterlijk als gevolg van verdere veranderingen van de keratinocyten wanneer ze uit het stratum spinosum worden geduwd. De cellen (drie tot vijf lagen diep) worden platter, hun celmembranen worden dikker, en zij produceren grote hoeveelheden van de eiwitten keratine, dat vezelig is, en keratohyaline, dat zich als lamellaire korrels binnen de cellen ophoopt (zie figuur 3). Deze twee eiwitten vormen het grootste deel van de keratinocytenmassa in de stratum granulosum en geven de laag zijn korrelige uiterlijk. De kernen en andere celorganellen vallen uiteen wanneer de cellen sterven, waarbij de keratine, keratohyaline en celmembranen achterblijven die het stratum lucidum, het stratum corneum en de accessoire structuren van haar en nagels zullen vormen.
Stratum Lucidum
Het stratum lucidum is een gladde, schijnbaar doorschijnende laag van de opperhuid die zich net boven het stratum granulosum en onder het stratum corneum bevindt. Deze dunne laag cellen komt alleen voor in de dikke huid van de handpalmen, de voetzolen en de vingers. De keratinocyten waaruit het stratum lucidum bestaat, zijn dood en afgeplat (zie figuur 3). Deze cellen zitten dicht opeengepakt met eleiden, een helder eiwit rijk aan lipiden, afkomstig van keratohyaline, dat deze cellen hun transparante (d.w.z. lucide) uiterlijk geeft en een barrière vormt voor water.
Stratum corneum
De stratum corneum is de meest oppervlakkige laag van de opperhuid en is de laag die aan de buitenomgeving is blootgesteld (zie figuur 3). Aan de verhoogde keratinisatie (ook verhoorning genoemd) van de cellen in deze laag dankt zij haar naam. De hoornlaag bestaat meestal uit 15 tot 30 cellagen. Deze droge, dode laag helpt het binnendringen van microben en de uitdroging van de onderliggende weefsels te voorkomen, en biedt de meer kwetsbare, onderliggende lagen een mechanische bescherming tegen schuren. De cellen in deze laag vallen periodiek af en worden vervangen door cellen die vanuit de stratum granulosum (of stratum lucidum in het geval van de handpalmen en de voetzolen) omhoog worden geduwd. De volledige laag wordt in een periode van ongeveer 4 weken vervangen. Cosmetische ingrepen, zoals microdermabrasie, helpen een deel van de droge, bovenste laag te verwijderen en zijn bedoeld om de huid er “fris” en gezond te laten uitzien.
Probeer het
Bijdragen!
Verbeter deze paginaLees meer