12 woeste feiten over koningscobra’s

Een van de meest gevreesde en vereerde slangen ter wereld, de koningscobra, staat bekend om zijn imposante afmetingen en dodelijke beet. Maar hij heeft ook tal van andere unieke kwaliteiten: een kenmerkende stem, opmerkelijke nestelgewoonten, en een naam die zijn ware identiteit verhult.

1. DE KONINGCOBRA IS DE LANGSTE VENOMISCHE SNEEK TER WERELD.

Deze inheemse inwoner van Zuid- en Zuidoost-Azië wordt normaal gesproken ergens tussen de 10 en 13 voet lang, maar de grootste die ooit is geregistreerd, was een individu uit het hedendaagse Maleisië dat in het midden van de 20e eeuw in de dierentuin van Londen leefde. Van kop tot teen mat het dier een lengte van 18 voet en 9 inches.

2. TECHNISCH, ZIJN HET GEEN ECHTE COBRAS.

Ondanks de algemene naam, worden koningscobra’s niet geclassificeerd als echte cobra’s, die behoren tot het geslacht Naja. De koningscobra is het enige lid van het geslacht Ophiophagus; genetisch bewijs suggereert dat deze grote slangen nauwer verwant zijn aan de mamba’s van Afrika ten zuiden van de Sahara dan aan echte cobra’s.

Fysiek gezien zijn er veel dingen die koningscobra’s onderscheiden van echte cobra’s: Koningscobra’s hebben verhoudingsgewijs smallere kappen dan Naja-soorten; de kop van Ophiophagus is groter in verhouding tot zijn lichaamsgrootte; en aan de basis van de nek hebben koningscobra’s een paar bijpassende, langgerekte achterhoofdsschubben, die afwezig zijn bij Naja cobra’s.

3. ZE GROEIEN.

Wanneer ze zich bedreigd voelen, spreiden koningscobra’s hun kappen om zichzelf groter te doen lijken en tillen ze hun kop zo hoog als 6 voet van de grond. Maar dat zijn niet de enige dreigmiddelen in hun arsenaal: Ze gebruiken ook geluid om te intimideren. Bedreigde koningen halen diep adem en ademen dan snel uit, waarbij een luchtstoot door de tracheale diverticula in hun luchtwegen wordt geperst, die als een resonerende kamer fungeert, resulterend in een geluid dat een wetenschapper vergeleek met het gegrom van “een boze Duitse herder”. Het is veel enger dan je standaard gesis.

4. HET GIF VAN DE KONINGCOBRA TEGEN HET NERVOUS SYSTEM.

Drop voor druppel is het gif van de koningscobra minder krachtig dan dat van sommige kleinere slangen, zoals de inlandse taipan van Australië. Maar als het op giftige chemicaliën aankomt, kan kwantiteit de kwaliteit overtroeven: Met één enkele beet kan een koningscobra tot 7 milliliter gif – bijna genoeg om 1,5 theelepel te vullen – in zijn slachtoffer spuiten.

Verschillend gif doet verschillende dingen met het menselijk lichaam. Veel adders, bijvoorbeeld, hebben gif dat zich richt op de bloedsomloop van het slachtoffer, waarbij het de rode bloedcellen vernietigt als het zich verspreidt. Maar het gif van een koningscobra remt de communicatie tussen zenuwcellen, wat kan leiden tot extreme duizeligheid, wazig zicht en – vaak – verlamming. Tenzij snel het juiste tegengif wordt toegediend, kan een slachtoffer van een menselijke beet binnen 30 minuten sterven. Hun gif is zo krachtig dat één enkele beet een olifant van 1000 kilo in slechts drie uur kan doden.

5. De meeste echte cobra’s hebben een gevarieerd dieet dat kan bestaan uit hagedissen, vogels, knaagdieren en vis. Maar de koningscobra eet bijna uitsluitend andere slangen, een feit dat wordt weerspiegeld in zijn genusnaam: Ophiophagus betekent “slangeneter”. Ze eten zowel ongevaarlijke rattenslangen als giftige kraitslangen, verschillende echte cobra’s en andere koningscobra’s. Zelfs pythons zijn niet veilig (hoewel koningscobra’s blijkbaar geen constrictors kunnen inslikken die langer zijn dan 2 meter). Koningscobra’s eten ook eieren en af en toe een varaan.

6. MANNEN BEVECHTEN.

Net als veel andere diersoorten vechten mannetjes koningscobra’s tijdens het broedseizoen om de vrouwtjes. Eerst meten de slangen zich in, waarbij ze hun kop tot 2 meter boven de grond heffen. Dan worstelen ze. Ineengestrengelde lichamen, proberen de slangen elkaar vast te pinnen op de grond. (Er komt geen bijten aan te pas, deze slangen zijn grotendeels immuun voor hun eigen gif). Wanneer een van de deelnemers eindelijk is vastgepind, vertrekt hij.

7. WETENSCHAPPERS SEQUENCED THE KING COBRA GENOME.

In 2013 heeft een internationaal wetenschappelijk team het genoom van Ophiophagus gesequenced, waaruit bleek dat de gifklieren van het dier hun evolutionaire oorsprong kunnen herleiden tot het pancreassysteem. Het team concludeerde ook dat het dodelijke gif van de slang is ontwikkeld tijdens een eeuwenlange “wapenwedloop” met prooidieren: In de loop van vele generaties werden deze potentiële slachtoffers steeds meer immuun voor de chemische cocktail van de slang, zodat het gif van de cobra steeds gevaarlijker werd naarmate de tijd verstreek (daarom is hun gif, ondanks het feit dat de slangen geen olifanten eten, sterk genoeg om er een te doden). “Onze resultaten,” schreven de wetenschappers in de paper, ” … geven een unieke kijk op de oorsprong en evolutie van slangengif.”

8. KING COBRAS ARE MAINLY ACTIVE DURING THE DAY.

Terwijl veel echte cobra’s crepuscular zijn, zijn king cobras slangen diurnal, wat betekent dat ze overdag het meest actief zijn. Na zonsondergang schuilen ze onder boomstammen, wortels, of termietenheuvels.

9. DIT IS DE ENIGE SLANGENSOORT IN DE WERELD DIE EIEREN BOUWT.

Slangen zijn, naar menselijke maatstaven, geen modelouders: 70 procent van de slangensoorten legt eieren, meestal in een handig gat of spleet, en velen laten hun jongen onmiddellijk in de steek. Maar de koningscobra is een uitzondering. Het reptiel bouwt een nest. Eerst verzamelt het vrouwtje bladeren, waarbij ze haar spiralen gebruikt als een geïmproviseerde hark. Nadat ze 20 tot 30 eieren in het midden heeft gelegd, verzamelt ze nog meer bladeren, die ze over haar legsel legt (de ontbinding van de bladeren helpt om de eieren warm te houden). Dit proces kan vier volle dagen in beslag nemen, waarna het vrouwtje zich bovenop het nest opkrult voor de volgende twee of drie maanden, totdat de eieren beginnen uit te komen. De vrouwtjes eten niet de hele tijd dat ze het nest bewaken en zijn ongewoon agressief, ze halen uit naar zowat alles wat te dichtbij komt – maar net voor de eieren uitkomen, gaan ze er vandoor.

10.

Bij de geboorte zijn de baby koningscobra’s ongeveer een meter lang en, met afwisselend zwarte en witgele banden over de lengte van hun lichaam, levendiger gekleurd dan de volwassen dieren. Naarmate ze opgroeien, verliezen de meeste slangen geleidelijk de banden; wanneer ze volgroeid zijn, hebben koningscobra’s een bijna effen bruin of olijfkleurig kleurenschema (hoewel de slangen wel een vaalgele buik hebben). Maar niet elke slang wordt effen: in Myanmar hebben volwassen koningscobra’s de neiging gebandeerd te blijven.

11. DEZE SNAKEN KUNNEN MEER DAN 20 JAAR LANG WORDEN.

In gevangenschap is de gemiddelde levensduur van de koningscobra 17,1 jaar; 22 is de oudste geverifieerde leeftijd voor deze soort.

12. KONINGCOBRAS ZIJN GROTE KLIMMERS EN VETTE ZWEMMERS.

Terwijl koningen het grootste deel van hun jacht op vaste grond verrichten, kunnen zij dikwijls hangend in bomen worden aangetroffen en zullen soms hun prooi hoog boven de bosbodem besluipen. Een individu, uitgerust met een volgsysteem, achtervolgde een adder tot in het bladerdak van een Zuid-Indiaas woud, waarbij hij meer dan 6 meter boven de grond klom. En hoewel niemand ze zou omschrijven als semi-aquatische slangen, is van koningscobra’s bekend dat ze korte afstanden zwemmen.